Λένιν, ο Λουδοβίκος ΙΔ’ της Ρωσικής Επανάστασης

Του Γιώργο Σιακαντάρη

Συμπληρώθηκαν χθες 100 χρόνια από τον θάνατο του Βλαντίμιρ Ιλιτς Λένιν. Η εικόνα του Λένιν στην ελληνική πολιτική σκηνή παραμένει ακηλίδωτη, αφού όλα τα αναθέματα για το τι συνέβη στη Ρωσία πέφτουν στον Στάλιν.

Υπεύθυνος για ό,τι συνέβη στη Σοβιετική Ενωση θεωρείται μόνο ο Στάλιν. Ο μόνος που διαφωνεί είναι το ΚΚΕ, για το οποίο αυτός ήταν συνεχιστής του Λένιν.

Και αυτό το βλέπει ως κάτι το θετικό. Βεβαίως η Ρωσική Επανάσταση είχε και την άλλη πλευρά της, την οποία δεν βλέπουν οι υποστηρικτές της ταύτισης κομμουνισμού και ναζισμού, πρώην κομμουνιστές οι περισσότεροι.

Η ιδέα του κομμουνισμού τροφοδότησε, αναζωογόνησε και ενίσχυσε την πάλη των δυτικών λαών για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα.

Χωρίς τη Ρωσική Επανάσταση ίσως δεν υπήρχε η σοσιαλδημοκρατία, όπως τη γνωρίσαμε. Αυτό όμως δεν πιστώνεται στον Λένιν.

Ο Λένιν ξεκίνησε την πολιτική του απογείωση με μια αντιδημοκρατική λαθροχειρία. Στην ΚΕ του Εργατικού Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (ΕΡΣΔΚ) που έγινε στο Λονδίνο το 1903 μετέτρεψε τη μειοψηφία σε πλειοψηφία.

Οι «μπολσεβίκοι» στην ΚΕ ήταν 23 μέλη, ενώ η «μειοψηφία» των μενσεβίκων ήταν πλειοψηφία, αφού ήταν 28 μέλη. Αφού πρώτα εξεδίωξε τους πέντε εκπροσώπους της εβραϊκής οργάνωσης Μπουντ, υπήρξε ισοψηφία και βάρυνε η ψήφος του Λένιν.

Αυτή η εξέλιξη ήταν ενδεικτική τού πόσο, πολύ πριν κατακτήσει την εξουσία, σεβόταν τις δημοκρατικές διαδικασίες.

Στα «καλαμπούρια» της Ιστορίας ανήκει το γεγονός πως πρώτος ήταν ο Στάλιν που τον κατηγόρησε για χρήση «βάναυσων μεθόδων», όταν ο Λένιν, προσβάλλοντάς τους ωμά, συγκρούστηκε με τους Κάμενεφ και Ζινόβιεφ για την ημέρα έναρξης της Επανάστασης.

Τον Ιανουάριο του 1919 διέλυσε τη Συντακτική Συνέλευση που είχε προέλθει από εκλογές, όταν συνειδητοποίησε πως δεν μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει σε μια Βουλή που ήταν μειοψηφία. Συνέχισε να μην τα πηγαίνει καλά με το δίπολο μειοψηφία – πλειοψηφία.

Κύριος συμπαραστάτης του στην αυταρχική και αντιδημοκρατική πορεία δεν ήταν ο Στάλιν, αλλά ο ίδιος ο Τρότσκι, τον οποίο λίγο πριν από το τελευταίο εγκεφαλικό επεισόδιο προωθούσε, με επιφυλάξεις, ως αντικαταστάτη του.

Οι προτροπές του Λένιν για «κρέμασμα χωρίς δισταγμό» των διανοούμενων αντιπάλων του, η περιφρόνηση και το μίσος του κατά πάντων των αντιφρονούντων αποτελούν τις ρίζες της περιφρόνησής του προς τη δημοκρατία.

Οι αναρχικοί Γκριγκόρι Π. Μαξίμοφ, Εμα Γκόλντμαν, Αλεξάντερ Μπέρκμαν και πολλοί άλλοι υποστήριζαν πως η έκταση των αντιδημοκρατικών κινήσεών του ήταν απόρροια της φιλοσοφίας του και όχι του Εμφυλίου και της δυτικής παρέμβασης. Το ίδιο σχεδόν υποστήριζε και η κόκκινη Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Ο Λένιν, πολύ πριν ο Κλοντ Λεφόρ διατυπώσει τη θεωρία του για τη «δημοκρατική απροσδιοριστία» ανάμεσα στην αρχή πως στη δημοκρατία κυβερνά ο λαός και πως σ’ αυτήν ουσιαστικά κανείς δεν άρχει, είχε λύσει πρακτικά αυτή την αντίφαση.

Αποφάσισε πως η Ρωσική Επανάσταση συνεπαγόταν μια «δημοκρατία» στην οποία θα άρχει μόνο αυτός.

Ο Στάλιν ήταν άξιος συνεχιστής αυτής της αντίληψης. Πάλι κατά τον Μαξίμοφ ο Λένιν ήταν ο Λουδοβίκος ΙΔ’ και ο Στάλιν ο Βοναπάρτης της Ρωσικής Επανάστασης.

Γιώργος Σιακαντάρης

Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας