Μάριος Λεβέντης: «Η τέχνη είναι ένα πνευματικό πάρτι ενάντια στον κυνισμό του θανάτου»

O καταξιωμένος δημιουργός του λόγου και της σκηνής, Μάριος Λεβέντης, που έχει αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στον πολιτισμό μέσα από την συνεχή και αξιέπαινη πορεία του, μιλάει αποκλειστικά στο Cretapost.gr για το νέο του βιβλίο «Παπιγιόν»,  με αφορμή την παρουσίασή του στο κοινό, την Πέμπτη 29 Ιουνίου 2023 στο Πολύκεντρο Ηρακλείου στις 21.00.

 –Μάριε, καλησπέρα. 

Καλησπέρα σας! Ευχαριστώ για την φιλοξενία.

 –Σε συναντούμε στην προετοιμασία της παρουσίασης του νέου σου έργου Παπιγιόν. Ποια τα συναισθήματά σου;

Αγωνιώδης χαρά και ανεξάντλητο άγχος που είναι μεγάλος δάσκαλος γιατί δεν μου επιτρέπει να εφησυχάσω. Αντίθετα μου δίνει το θαλασσόξυλο να σκαλίσω την καλύτερη εκδοχή μου. Οφείλω πολλά στο δημιουργικό άγχος. Είναι ωραία κορίτσια οι ανασφάλειες!

–Μετά την περσινή επιτυχία στο Κηποθέατρο «Μ. Χατζιδάκις», φέτος επιστρέφεις στο Πολύκεντρο που έχει συνδεθεί άρρηκτα με την πορεία σου.

Μα ακριβώς γι’ αυτό, είναι για μένα απόλυτα συγκινητικό το γεγονός ότι θα ξαναβρεθώ εκεί. Το πρώτο πέταγμα δεν ξεχνάει ποτέ τον ουρανό του.

–Έχει διαφορά ο μικρός χώρος από ένα μεγάλο, ανάμεσα σ’ αυτό που καλείσαι να παρουσιάσεις;

Ως προς το αποτέλεσμα όχι. Ως προς τον θαυμασμό των υπολοίπων, δεν το ξέρω. Δεν έχει σημασία ο χώρος που παρίστασαι, αλλά να παρίστασαι με ταπεινότητα όποιες κι αν είναι οι συνθήκες.

–Οι παρουσιάσεις των βιβλίων σου χαρακτηρίζονται παραστάσεις παρόλο που έχουν «όχημα» κάθε φορά ένα βιβλίο. Πως το εξηγείς;

Προφανώς αυτό κατακτήθηκε από τον τρόπο που αντιμετώπισα την παρουσία μου στη σκηνή εξ’ αρχής. Συνήθως μια τυπική παρουσίαση αποτελείται από πάνελ που εκθειάζουν τον δημιουργό, παραλείποντας πολλές φορές και το ίδιο το εγχείρημα.

Εμένα με ενδιαφέρει να δίνω προτεραιότητα, χρώμα και ζωή στο κείμενο. Αυτό, βέβαια, δεν παρεκκλίνει καθόλου από την καλλιτεχνική μου πολιτογράφηση ως τώρα, διότι τα κείμενα είναι έτσι κι αλλιώς θεατρικά και επιπλέον έχω κάνει θεατρικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όλα αυτά φέρουν ένα ειδικό βάρος, είναι αλληλένδετα, αλλά έχουν και την επίγνωση ότι το κοινό δεν έρχεται να δει τον Μάριο σ’ ένα έργο, αλλά το έργο του Μάριου.

Δεν διεκδικώ καμία θέση στο βάθρο της υποκριτικής ως αυτόνομη καλλιτεχνική έκφραση, ωστόσο με ικανοποιεί που μπορώ να την υποστηρίξω και συνδυαστικά μέσω της διανόησης. Είναι κάθε φορά μια αφορμή να εξωτερικευτώ παραστατικά για να φωτίσω το ίδιο το έργο και όχι αποκλειστικά εμένα μέσα σ’ αυτό.

–Τι είναι το «Παπιγιόν» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Οδός Πανός και κερδίζει τις εντυπώσεις;

Έγραψα το Παπιγιόν για να υπενθυμίσω την αξία της προσωπικής επιθυμίας μέσα σε μια εξαγριωμένη κοινωνία που παραλείπει τα θέλω μας για να επιβάλει διακαώς τα πρέπει της. Ουσιαστικά το έργο είναι η προσπάθεια του καθημερινού ανθρώπου να επαναπροσδιορίσει το μαζί, σε μια μοναχική εποχή που αρέσκεται στο να δημιουργούνται παρεξηγήσεις γιατί δεν έχει τη θέληση, τα επιχειρήματα αλλά ούτε και την γενναιότητα να δώσει εξηγήσεις για τις συμπεριφορές της.

–Γιατί αξίζει να έχουμε επαφή με την τέχνη;

Η τέχνη είναι ένα πνευματικό πάρτι ενάντια στον κυνισμό του θανάτου. Είναι ο τρόπος ν’ αναδεικνύεται η ομορφιά, η ελπίδα και ο αγώνας της ύπαρξης, ακόμα κι αν στις κρίσεις της ωμής ειλικρίνειάς μας θεωρείται μάταιη. Όταν έχουμε επαφή με την τέχνη, αυτόματα έχουμε και επαφή με τα ουσιαστικά που, ομολογουμένως, ξεχνάμε εύκολα.

–Υπάρχουν περιπτώσεις που η τέχνη χάνει το νόημα της;

Βεβαίως. Όταν παύει να είναι ανθρωποκεντρική ή όταν δεν έχει σκοπό να κατορθωθεί ως τέτοια. Μια τέχνη που αγνοεί την εποχή, τα διακυβεύματά της και τον άνθρωπο, δεν είναι τέχνη. Είναι φιγούρα. Ή, μάλλον, το απωθημένο μιας φιγούρας.

–Ποια χαρακτηριστικά θα σε έκαναν να ορίσεις ένα βιβλίο, «καλό»;

Τα ερωτήματά του, φυσικά! Αυτά που δηλώνονται, αλλά κι αυτά που υπονοούνται. Καλό βιβλίο δεν είναι  αυτό που έχει το θράσος μιας απάντησης με ύφος ασυγκίνητο, αλλά το θάρρος μιας ερώτησης με αυταπάρνηση που δεν αποκλείεται να μας αλλάξει τον τρόπο σκέψης.

–Πιστεύεις στην σύγκριση;

Επαναστατικά όχι. Η σύγκριση δεν είναι ποτέ γόνιμη, αντίθετα είναι αφοριστική και συχνά μειωτική, αν και αναπόφευκτη. Έχω την αίσθηση ότι επιχειρείται για ν’ αμαυρώσει το πρωτότυπο περιεχόμενο που φέρει ο καθένας μας. Θα σας το πω διαφορετικά. Βλέπουμε καθημερινά κινήματα υπέρ της διαφορετικότητας και αυτοπροσδιορισμού σε όλα τα επίπεδα. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν πιστέψαμε ποτέ στην μοναδικότητα των ανθρώπων. Και ρωτώ: Πώς γίνεται να είμαστε υπέρμαχοι της διαφορετικότητας, αν ταυτόχρονα καταργούμε την μοναδικότητά τους;

–Πιστεύεις στον έρωτα;

Εννοείται! Ο έρωτας, μ’ όποια μορφή κι αν έρχεται, εκπληρωμένος, ανεκπλήρωτος, μονόπλευρος, πλατωνικός,  είναι αναγκαίος διαδηλωτής στην πορεία μας.

–Υπάρχουν ήρωες στην εποχή μας;

Καθημερινοί και δυστυχώς αφανείς. Διότι μπορεί να μιλάμε για ήρωες, για να είμαστε στο πνεύμα του προοδευτισμού, αλλά δεν τους παραδεχόμαστε.  Λοιπόν, δεν υπάρχει τίποτα πιο συντηρητικό απ’ αυτό. Για μένα οι ήρωες δεν κατοικούν στα παραμύθια. Κατοικούν στα σπίτια της μοναξιάς, σκυφτοί πάνω από το πρόβλημα και παλεύουν να βρουν μια λύση στο αδιέξοδό τους.

–Κλείνοντας, θέλαμε να μας πεις τι θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ο κόσμος που θα έρθει να σε δει από κοντά στις 29  Ιουνίου στο Πολύκεντρο  Ηρακλείου.

Ο κόσμος που θα με τιμήσει με την παρουσία του θα έχει τη δυνατότητα να δει τις προθέσεις του έργου, αλλά κι ένα μεγάλο μέρος από το κείμενο, ειδικά διαμορφωμένο, για ν’ απολαύσει συνολικά το απόσταγμά του. Είναι μια παράσταση που έχω αγαπήσει και την έχω προσέξει ιδιαίτερα, καθώς έχω ολοκληρωτικά την ευθύνη της : υπογράφω την δραματουργική επεξεργασία, την ερμηνευτική απαγγελία, την μουσική επιμέλεια και την παραγωγή!

–Σε ευχαριστούμε, Μάριε!

Εγώ σας ευχαριστώ! Σας περιμένω να ξορκίσουμε τα κακά πνεύματα των καιρών, με καλοσύνη, εντιμότητα και ψυχή!