Στο Κέντρο αδέλφια, στο Κέντρο
Toυ Γιώργου Σιακαντάρη
Στο υπέροχο θεατρικό έργο του Άντον Τσέχοφ «Τρεις αδελφές», η Όλγα, η Μάσσα και η Ιρίνα μαζί με τον αδελφό τους Αντρέι ζουν σε μια πληκτική ρωσική επαρχιακή πόλη και αναπολούν την επιστροφή τους στη Μόσχα για να απαλλαγούν από την επαρχιακή ρουτίνα.
«Στη Μόσχα, αδελφές μου, στη Μόσχα» τις καλεί η μεγαλύτερη Όλγα. Το όνειρο τους δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα.
Σαν τις τρεις αδελφές κινείται και το πολιτικό μας σύστημα. Εκτός από κάποιες πολύ σοβαρές παρεμβάσεις για το τι πραγματικά είναι το «Κέντρο», όπως αυτή της Άννας Διαμαντοπούλου (ΤΑ ΝΕΑ 27-03-2021), το κομματικό μας σύστημα θυμίζει επαρχία χωρίς κίνηση ιδεών.
Πολλοί πολιτικοί και μιντιακοί παράγοντες αδιάφοροι ή ανίσχυροι να σκεφτούν και να μελετήσουν τις αγωνίες των πολιτών στέκονται βαριεστημένοι στο παραθύρι της πλήξης και φωνάζουν: «Στο Κέντρο αδέλφια, στο Κέντρο».
Αυτό παρουσιάζεται σαν στροφή στη μετριοπάθεια, στους «νοικοκύρηδες» και στους «μέσους όρους», ενώ η Αριστερά ταυτίζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ. Τι να περιμένει κανείς από ένα πολιτικό και μιντιακό σύστημα που ακόμη δεν έχει «καταλάβει» πως η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ποτέ δεν ήταν Κέντρο.
Ήταν Αριστερά του πρωτείου της δημοκρατίας που φρόντιζε να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις στο κέντρο των κοινωνιών. Το 2007 ο Άντονι Γκίντενς, γκουρού του παρεξηγημένου λόγω ογκώδους άγνοιας και υπερμεγεθών ιδεοληψιών βρετανικού Τρίτου Δρόμου, καλούσε τους Βρετανούς Εργατικούς «όχι να μετατοπίσουν την Αριστερά προς το Κέντρο, αλλά «να συνεχίσουν να μετατοπίζουν το κέντρο προς τα αριστερά- με άλλα λόγια, να οικοδομήσουν ένα πιο σοσιαλδημοκρατικό προφίλ της χώρας» (Antony Giddens, Μετά τον Τρίτο Δρόμο.
Η σειρά σας κύριε Μπράουν, μτφ: Αριστοτελία Πελώνη, Πόλις, 2008, σ. 101).
Δεν ξέρω αν η υποκατάσταση της σοσιαλδημοκρατίας από το Κέντρο έχει να κάνει με αναστολές λόγω της συντηρητικής μεταστροφής της κοινωνίας (πιθανό), με ιδεολογική ακηδία στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς (πολύ πιθανό), με τις συνέπειες της αριστερής διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ (πάρα πολύ πιθανό) ή και με τα τρία (το πιθανότερο). Το θέμα όμως δεν αφορά την πολιτική γεωγραφία, αλλά τη δομή των δημοκρατιών.
Μετά την πανδημία ο κίνδυνος επικυριαρχίας σ΄ ολόκληρο τον Δυτικό Κόσμο αλλά πολύ περισσότερο στην Ελλάδα ενός «μονοπολικού κεντροδεξιού» πλουραλισμού είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Κέντρο όμως στον μονοπολισμό δεν υπάρχει.
Εκτός αν αντίπαλος πόλος στην Κεντροδεξιά γίνει η Ακροδεξιά. Η εναλλακτική δεν είναι ένα Κέντρο «πασπαρτού», αλλά σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές και «μεταρρυθμιστικές συμμαχίες» στα κέντρα των κοινωνιών.
Ευελπιστώ πως η αναγγελθείσα από τον πανεπιστημιακό, πρώην υφυπουργό Θεόδωρο Παπαθεοδώρου «Δυναμική Κοινωνία» θα εκκινήσει τη συζήτηση για το τι πρέπει να γίνει σήμερα ώστε να υπάρξει απάντηση στον κεντροδεξιό μονοπολισμό.
Με αυτό το σκεπτικό και όχι λόγω της στήριξης οποιουδήποτε ανταποκρίθηκα στην τιμητική πρόσκληση να συμμετάσχω στην πρώτη διαδικτυακή εκδήλωση της στις 12 Απριλίου με τίτλο «Πολίτες με αξιοπρέπεια».
Η γενικευμένη καταδίκη των ελίτ είναι λαϊκισμός, αλλά η αίσθηση των πολιτών πως οι ελίτ δεν αναγνωρίζουν την αξιοπρέπεια τους, δεν είναι. Αυτή η αίσθηση πλήττει τη Δημοκρατία και αυτός είναι ο λόγος της συμμετοχής μου στην ημερίδα.
Γιώργος Σιακαντάρης
