10 ταινίες της χρονιάς που πέρασαν απαρατήρητες κι αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία

Με μερικά δάνεια από το 2022, όπως το Tar του Τοντ Φιλντ και τo Βanshees of Inisherin του ΜακΝτόνα, το 2023 ήταν, ίσως, η δυνατότερη κινηματογραφική χρονιά εδώ και πάνω από μία δεκαετία. Βέβαια, όπως κάθε χρονιά, κυκλοφόρησαν περισσότερες ταινίες στις αίθουσες από εκείνες που μπορεί να στηρίξει η αγορά και αντέχει το πορτοφόλι του μέσου σινεφίλ, ειδικά τώρα που μερικοί κινηματογράφοι προχώρησαν σε αδιανόητες αυξήσεις στην τιμή του εισιτηρίου.

Ως αποτέλεσμα μερικές πραγματικά αξιόλογες κινηματογραφικές προτάσεις δεν μπόρεσαν να βρουν το κοινό τους. Είτε τις είδαν ελάχιστοι, είτε λιγότεροι από όσους θα μπορούσαν. Είναι ταινίες που αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία, στο σπίτι ή, ακόμα καλύτερα, σε κάποια σκοτεινή αίθουσα, σε περίπτωση επανεμφάνισής τους – ένα σινεμά που θα έπαιζε ταινίες σε β’ προβολή όλο τον χρόνο λείπει από την Αττική.

Επιλέξαμε δέκα από αυτές, οι οποίες δίνουν μια πληρέστερη εικόνα για το υψηλό επίπεδο της σοδειάς του 2023 και συνιστούν μια εναλλακτική λίστα, πλάι σε εκείνη με τις καλύτερες της χρονιάς – αν και για τον υπογράφοντα (τουλάχιστον) τρεις από αυτές έχουν θέση εκεί μέσα.

O Σύντροφος Βολκονόγκοφ Aπέδρασε

Captain Volkonogov Escaped

Ένα sui generis μείγμα μαύρης κωμωδίας, αγωνίας και μεταφυσικής ποίησης, με σεκάνς που εντυπωσιάζουν με τη βιρτουοζιτέ τους  και ήρωα έναν αξιωματικό της Σοβιετικής Ένωσης, ο οποίος, σε εποχή εκκαθαρίσεων πληροφορείται από νεκρό σύντροφο ότι υπάρχει θέση κρατημένη στην Κόλαση με το όνομά του, εκτός κι αν καταφέρει να πείσει έστω και έναν από τους συγγενείς των θυμάτων του να τον συγχωρέσει. Μια σταυροφορία που ξεκινάει με εγωιστικά κίνητρα για να εξελιχθεί σε μια (εκ των πραγμάτων απρόσφορη) απόπειρα διάσωσης της ανθρωπιάς σε δύσκολους καιρούς.

Η Χώρα του Θεού

Godland

Στα τέλη του 19oυ αιώνα Δανός Ιερέας αποστέλλεται στην Ισλανδία για να επιβλέψει την κατασκευή μιας εκκλησίας. Τυφλωμένος από το χρίσμα του «εκλεκτού», θα θεωρήσει εαυτόν άξιο να κρίνει ποιος δικαιούται να επικοινωνήσει με τον Κύριο και να λάβει την ευλογία του, αγνοώντας τα σημάδια της φύσης, στην οποία ο Χλίνουρ Πάλμασον αναγνωρίζει χερτζογκικά την… φυσική έδρα του πνευματικού στοιχείου. Σινεμά σπάνιας, στις μέρες μας, σημειολογικής πυκνότητας, που υποστηρίζει τις θεματικές του με έναν ρυθμό διάφορο της κίνησης των χαρακτήρων και περιφρονεί ντραγερικά την (φερόμενη ως) επίγεια θεσμική εκπροσώπηση του Θεού. Βρίσκεται στην shortlist για το Όσκαρ Διεθνούς ταινίας, θα πρόκειται για κολοσσιαία αμαρτία αν μείνει εκτός τελικής πεντάδας.

Η Αυτοκρατορία του Φωτός

Εmpire of Light

Αδυνατώντας να επικυρώσει το αρχικό οσκαρικό hype, έτσι «μικρό» και all over the place που ήταν, το Empire of Light έχει να επιδείξει ερμηνείες πρώτης γραμμής, την προστιθέμενη αξία της φωτογραφίας του Ρότζερ Ντίκινς, που μπορεί να δώσει ακόμα και στα μελαγχολικά χρώματα της Nότιας Αγγλίας παραμυθένιες διαστάσεις, και ένα ατμοσφαιρικό score  από τους συνήθεις υπόπτους Τρεντ Ρέζνορ και Άτικους Ρος. Πάνω από όλα, διαθέτει μια εξαιρετική ιδέα στον σεναριακό του πυρήνα: αντιστρέφει τη συνταγή του σινεμά που πραγματεύεται τη σχέση μας μαζί του. Είθισται οι ήρωες πρώτα να αποκτούν την εικόνα της εμπειρίας στη σκοτεινή αίθουσα και μετά να τη βιώνουν στον έξω κόσμο, αλλά εδώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.

Εmpire of Light (2023)

H Bασίλισσα της Νέας Υόρκης

Queen of the Deuce

Το ντοκιμαντέρ για την Τσέλι Γουίλσον, μια Ελληνοεβραία από τη Θεσσαλονίκη που κατέληξε βασίλισσα των πορνοσινεμά στη Νέα Υόρκη των ‘70s, έχει δαιμονιώδη αφηγηματικό ρυθμό, ευνοείται από τη σαρωτική προσωπικότητα της βιογραφούμενης και συγκινεί απρόσμενα, με ένα στιγμιότυπο ατόφιας ελληνικότητας που μπορεί να χτυπήσει φλέβα – αναφερόμαστε στην τελευταία επιθυμία της Τσέλι. Αν και  θυσιάζει την πληρότητα και την σφαιρικότητα που οφείλει να έχει το σινεμά τεκμηρίωσης στο όνομα της γοργής αφήγησης και της ωραιοποίησης, αποτελεί μία από τις διασκεδαστικότερες ταινίες που (δεν) είδατε μέσα στο 2023.

Ο Σοφέρ της Κυρίας Μαντλέν

Driving Madeleine

Μόνιμα παραπονεμένος και παραπονούμενος μεσήλικας ταξιτζής παραλαμβάνει ηλικιωμένη με προορισμό έναν οίκο ευγηρίας και κάνουν μια βόλτα στο Παρίσι. Ωραιότατη ταινία πόλης, με τις στάσεις της διαδρομής να σχετίζονται τόσο με την ιστορία του Παρισιού, όσο και με εκείνη των χαρακτήρων. Το εκφραστικό, υγρό βλέμμα της Λιν Ρενό αποτυπώνει πολλά περισσότερα από τα (μάλλον αχρείαστα) φλασμπάκ, ο Ντάνι Μπουν επιστρατεύει τις αρετές ανθρώπου της διπλανής πόρτας που διαθέτει, εκπλήσσοντας μόνο όσους δεν τις είχαν εντοπίσει στις φαρσοκωμωδίες που πρωταγωνιστεί, και ο Κριστιάν Καριόν (Καλά Χριστούγεννα) εκτελεί επιτυχημένα τη συνταγή του crowdpleaser.

Η Τελευταία Νύχτα του Φράνκο Αμόρε

Last Night of Amore

Αν και τα εισιτήρια της την καθιστούν minor hit της θερινής σεζόν, η ταινία του Αντρέα Ντι Στέφανο αποτελεί μάννα εξ ουρανού για τους φίλους του αστυνομικού θρίλερ και θα μπορούσε να έχει κόψει πολλά περισσότερα. Αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε καλά χέρια ήδη από τη σεκάνς των τίτλων αρχής, όπου ο φακός ταξιδεύει πάνω από το νυχτερινό Μιλάνο και μια σειρά από ανθρώπινα αγκομαχητά συνθέτουν σταδιακά μια μελωδία, για να ενωθούν με το συνθεσάιζερ και τα υπόλοιπα όργανα – ένας φόρος τιμής του συνθέτη Σάντι Πουλβιρέντι στους Ένιο Μορικόνε και Σίλβιο Τσιπριάνι. Οι εκλεκτικές συγγένειες με τον αστικό υπαρξισμό του Μάικλ Μαν και μια φορτισμένη ερμηνεία από τον Πιερφρανσέσκο Φαβίνο προβιβάζουν την ταινία σε έναν από τους στιβαρούς εκπροσώπους του είδους μέσα στα τελευταία χρόνια.

Το Χρονικό ενός Εφήμερου Έρωτα

Diary of a Fleeting Affair

Το μοντάζ μέσα στο πλάνο, η προσφυγή στην κωμωδία για την ελάφρυνση του δράματος και το εύρημα που θα φέρει διάσταση στο ζεύγος εραστών του έργου καθιστούν την τελευταία ταινία του Εμανουέλ Μουρέ έναν από τους πλέον αξιόλογους γουντιαλενικούς «κλώνους» και, κατά συνέπεια, μια άριστη πρόταση στο είδος της σοφιστικέ κομεντί. Οι δύο ήρωες (κάνουν ότι) πιστεύουν πως αυτό που συμβαίνει μεταξύ τους είναι εφήμερο, μα, όπως μας δίδαξε και μια άλλη φετινή ιστορία, οι «Περασμένες Ζωές», ακόμα και μια φαινομενικά μικρή, «επιπόλαια» εμπειρία, μπορεί να αφήσει μεγάλο αποτύπωμα, το οποίο γίνεται αντιληπτό ετεροχρονισμένα.

Diary of a Fleeting Affair (2023)

Reality

Για να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα το Reality της Τίνα Σάτερ, καλό θα ήταν να μην διαβάσετε τίποτα γι’ αυτό, ούτε σύνοψη, ούτε καν το tagline της επίσημης αφίσας του. Είναι, βλέπετε, βασισμένο σε αληθινή ιστορία, μα όχι τόσο γνωστή εκτός των συνόρων των ΗΠΑ και το στοιχείο του μυστηρίου αναβαθμίζει την εμπειρία της προβολής. Κρατήστε μόνο ότι πρόκειται για θρίλερ δωματίου, με δυσοίωνο σάουντρακ, ασφυκτικά κοντινά στα πρόσωπα και μια διαρκή αναστολή της (πιθανής) έκρηξης, ικανή να σας κρατήσει στην τσίτα, αν συντονιστείτε με τους ρυθμούς του. Η προβολή του απευθείας στην πλατφόρμα του Max στέρησε τη δυνατότητα διεκδίκησης κινηματογραφικών βραβείων από την (εδώ) αποκαλυπτική Σίντνεϊ Σουίνι του Euphoria.

Η Αδελφότητα της Καπνιστής Σάουνας

Smoke Sauna Sisterhood

Ο τίτλος και η σύνοψη ίσως να «τρόμαξαν» μερίδα του κοινού, που παρεξήγησε το φιλμ για στρατευμένο ντοκιμαντέρ, από εκείνα που προκρίνουν το θέμα τους και την ηθική στάση τους προς αυτό σε βάρος της κινηματογραφικότητας. Κι όμως, με κάδρα που ξεπήδησαν, θαρρείς, από πίνακες τενεμπριστών και εστιάζουν στα γυναικεία σώματα, και με ατμόσφαιρα κατάνυξης, η Άννα Χιντς γεννά μια αχρονική, σχεδόν μυστικιστική κινηματογραφική εμπειρία και αποσπά αφιλτράριστες εξομολογήσεις από τις «γυναίκες της καπνιστής σάουνας», άλλοτε χαριτωμένες, άλλοτε απρόσμενα σκληρές, μα πάντα αληθινές.

Αρχικά φαίνεται μαυρόψυχο το Monster του Χιροκάζου Κόρε-Έντα, μα, γνωρίζοντας ότι ο Ιάπωνας είναι ο μεγαλύτερος από τους σύγχρονους ανθρωπιστές, κατά βάθος είσαι βέβαιος ότι τα πράγματα δεν είναι όπως δείχνουν. Και όντως, όταν ξεκαθαρίζουν οι προθέσεις του, αντιλαμβάνεσαι ότι τόση ώρα έβλεπες ακόμα μια ανθρωπιστική δημιουργία, η οποία πασχίζει και καταφέρνει να σε πείσει ότι τα τέρατα μένουν τέτοια μέχρι να φορέσεις τα παπούτσια τους. Οι μινιμαλιστικές συνθέσεις του Σακαμότο, στο τελευταίο του κινηματογραφικό σάουντρακ, επιτίθενται υπόγεια στους δακρυγόνους αδένες, σε μια ταινία από εκείνες που θεριεύουν μέσα σου, όσο περνά ο καιρός. Μπαινοβγαίνει ακόμα στον προγραμματισμό των συνοικιακών κινηματογράφων, αν το πετύχετε, σπεύσατε.

lifo.gr