Για την κυβερνητική πολιτική εν καιρώ πανδημίας

Του Σίμου Ανδρονίδη

Ο πολιτικός επιστήμονας Λευτέρης Κουσούλης υπογράφει ένα ενδιαφέρον άρθρο στην εφημερίδα ‘Το Βήμα της Κυριακής’ που εν προκειμένω, φέρει τον χαρακτηριστικό του περιεχομένου του τίτλο, ‘Ρωγμές.’[1]

Το άρθρο του κινείται γύρω από τον άξονα της πανδημικής κρίσης και της διαχείρισης της και δη, της κυβερνητικής της διαχείρισης, προσδιορίζοντας παράλληλα τα συμβάντα των τελευταίων ημερών, συμβάντα σχετικά με το περιστατικό αστυνομικής βίας στη Νέα Σμύρνη και ό,τι επακολούθησε.

Ας δούμε τι γράφει χαρακτηριστικά ο πολιτικός επιστήμονας: «Το πρόσφατο επεισόδιο αστυνομικής βίας, που τόση ένταση προκάλεσε, είναι ενδεικτικό για την κόπωση που κοιμάται και για την  απόρριψη που ψάχνει αφορμή. Αν προσθέσουμε σε αυτά την ανισότητα που η πανδημία κάνει κάθε μέρα φανερή, ακούμε τη ροή που βουβά και διαβρωτικά εργάζεται στο υπέδαφος. Η κυβερνητική αδεξιότητα στον χειρισμό του σύνθετου ζητήματος των ημερών, που είναι σαν ξαφνικά να ανακινούν όλη την ιστορία της χώρας, αφήνει κενά στην αναγκαιότητα της πειστικής επεξήγησης αυτής της περίστασης και των γεγονότων».[2]

Σε αυτό το πλαίσιο, το όλο συμβάν ή ορθότερα αυτή η σειρά συμβάντων[3] εντάσσεται σε ένα ευρύτερο κλίμα κοινωνικής κόπωσης που ενίοτε μετατρέπεται σε δυσθυμία για την διατήρηση της πολιτικής της ‘καραντίνας’ ανά την επικράτεια, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα, (όπως δείχνουν και δημοσκοπήσεις της τελευταίας χρονικά, περιόδου), να πλήττεται η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στο εξής κρίσιμο ζήτημα: Στην διασφάλιση της απαραίτητης εμπιστοσύνης και περαιτέρω, κοινωνικής-πολιτικής συναίνεσης για την εφαρμογή της ‘καραντίνας’ και των επιμέρους κατευθύνσεων που αυτή ενέχει.

Αυτή η διαπίστωση όμως δεν σημαίνει πως η κυβέρνηση έχει απωλέσει την εμπιστοσύνη στους χειρισμούς της μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα κοινωνικοπολιτικής κόπωσης και αμφισβήτησης των μέτρων που ελήφθησαν και λαμβάνονται. Αντιθέτως, φαίνεται πως η κυβέρνηση διατηρεί το προβάδισμα έτσι όπως καταγράφεται σε επιμέρους δείκτες επί της αντιπολίτευσης, με την παρατηρούμενη κόπωση όμως να απειλεί την κυβερνητική λειτουργία, απόδοση και αποτελεσματικότητα, την στιγμή ακριβώς όπου απαιτείται η εκδήλωση της πολιτικής στρατηγικής, η σαφήνεια στόχων και προθέσεων και η  μεταρρυθμιστική δυναμική.

Και θα σημειώσουμε πως η κυβερνητική σαφήνεια στόχων χάνεται κάπου μεταξύ μίας ιδιαίτερης αυταρέσκειας[4] που σχετίζεται με την διαχείριση της κρίσης (το περιώνυμο ‘τα έχουμε καταφέρει καλά’), και της μέχρι αυτή την στιγμή, επιμονής σε έναν πολιτικοϊδεολογικό λόγο ‘εκτάκτου ανάγκης,’ ή αλλιώς, διαφορετικά ειπωμένο, σε έναν λόγο περί πανδημικού ‘πολέμου’ στη βάση του οποίου εδράζεται και επιχειρείται να νομιμοποιηθεί η λήψη οριζόντιων μέτρων ανάσχεσης της εξάπλωσης του κορωνοϊού, εκεί όπου όλη η επικράτεια καθίσταται επικράτεια όπου και επιτελείται ένας σύγχρονος ‘πόλεμος.’

Συνεπεία αυτού, ενσκήπτει μία φοβική αντίληψη που δίσταζε την αμέσως προηγούμενη περίοδο, να αναδείξει κάποιες στοιχειώδεις προϋποθέσεις ομαλότερης κοινωνικής λειτουργίας, ιδίως σε περιοχές που τα επιδημιολογικά δεδομένα το επιτρέπουν. Σήμερα, η κυβέρνηση ευρίσκεται στο μεταίχμιο λήψη μίας τέτοιας απόφασης περί διάνοιξης κοινωνικού χώρου, ώστε να αποκλιμακωθεί λίγη από την συσσωρευμένη κοινωνική πίεση, αξιολογώντας διαρκώς τα ιατρικά  δεδομένα.

Και είναι σε αυτό το σημείο όπου αναδεικνύεται η ευκαιρία του να θέσει η κυβέρνηση στο επίκεντρο της πολιτικής της προοπτικές μετάβασης, προχωρώντας παράλληλα σε έναν πρώτο αναλυτικό και επιμερισμένο ανά πεδίο απολογισμό για την μέχρι στιγμή εξέλιξη της πανδημικής κρίσης εν Ελλάδι, ομιλώντας για επιτεύγματα, χρονικά και πολιτικά ορόσημα,  παραλείψεις και αντιφάσεις, για το πως η ίδια η πανδημία επενεργεί επί του πολιτικού, επηρεαζόμενη παράλληλα από αυτό. Μία εν συνόλω κοινοβουλευτική συζήτηση επ’ αυτού του θέματος, μία ανταλλαγή απόψεων και θέσεων, θα ήταν ενδιαφέρουσα και συνάμα, κατατοπιστική.

Σε ένα υπόστρωμα κόπωσης, πραγματοποίησης διαδηλώσεων από διάφορους φορείς και συλλογικότητες, εμβάπτισης στα νάματα του ‘ακτιβισμού’ και πολιτικών εργαλειοποίησης, η κυβέρνηση οφείλει να πραγματοποιήσει ένα και περισσότερο βήματα μπροστά, αναμετρώμενη με τα ερωτήματα  που έχει αποφύγει να απαντήσει μέχρι τώρα: Ποια θεωρεί πως είναι η θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιφέρεια της (θα συμπεριλάβουμε και την Βαλκανική χερσόνησο), και εντός της Ευρώπης;[5] Και ακόμη, τι μπορεί να σημαίνει ο όρος ‘επιστροφή στην κανονικότητα;’ που πλέον έχει καταστεί κοινότοπος; Με ποιες προϋποθέσεις;

[1] Βλέπε σχετικά, Κουσούλης Λευτέρης, ‘Ρωγμές,’ Ένθετο ‘Νέες Εποχές,’ Εφημερίδα ‘Το Βήμα της Κυριακής,’ 14/03/2021, σελ. 4/28.

[2] Βλέπε σχετικά, Κουσούλης Λευτέρης, ‘Ρωγμές…ό.π.

[3] Στον αστυνομικό της ομάδας ‘Δράση,’ ασκήθηκε μία έντονη βία ‘νέου τύπου,’ ήτοι μία βία με απολήξεις ‘καταστροφής,’ δαιμονοποίησης του αστυνομικού ο οποίος εκπίπτει στα βάθρα της ‘επάρατης μπατσοκρατίας’:  Η βία επι-τελείται με όρους επαναληψιμότητας, φωνασκώντας για ό,τι θεωρεί ό,τι είναι: ‘Νίκη.’ Τώρα,  για τον Τριαντάφυλλο Καρατράντο, ειδικό σε θέματα ασφάλειας, η ελληνική αστυνομία τείνει προς την εφαρμογή ενός μοντέλου «ήπια αστυνόμευσης», δίχως αυτό να την εμποδίζει και από το να χρησιμοποιεί «διάφορα μοντέλα αστυνόμευσης» (συνεργατικό μοντέλο αστυνόμευσης). Βλέπε σχετικά, Καρατράντος Τριαντάφυλλος, ‘Τι μοντέλο αστυνόμευσης έχουμε;’ Εφημερίδα ‘Τα Νέα,’ 17/03/2021, σελ. 14.

[4] Με έναν ιδιαίτερο τρόπο, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θεωρεί ό,τι βρίσκεται διαρκώς στην ‘σωστή πλευρά της ιστορίας,’ μία  αντίληψη  που εκφράζεται στο πεδίο των ελληνο-τουρκικών σχέσεων και των συμμαχιών στις οποίες έχει επιλέξει να συμμετέχει η χώρα.

[5] Για τον πρώην υπουργό Εξωτερικών και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο, ουσιώδες στοιχείο της όλης κυβερνητικής πολιτικής περί την πανδημία, οφείλει να είναι η εμπλοκή της αντιπολίτευση στη διαχείριση της πανδημίας, όχι για να επιμερισθεί, πολιτικά η ευθύνη, αλλά για να δοθεί ένα μήνυμα στοιχειώδους πολιτικής σύγκλισης και συναίνεσης πάνω στο μείζον ζήτημα. ««Δεν μπορεί να θέλεις αναστολή των αντιπολιτευτικών λειτουργιών και διαχείριση της κρίσης μόνο από την κυβέρνηση με την πλήρη αποδοχή όλων των άλλων. Θα μπορούσε και θα έπρεπε, ακόμα και τώρα μπορεί και πρέπει, η κυβέρνηση να εμπλέξει την αντιπολίτευση στη διαχείριση της κρίσης». Βλέπε σχετικά, ‘Κριτική και…συμβουλές Βενιζέλου στην κυβέρνηση για την διαχείριση της πανδημίας: “Να εμπλέξει και τον ΣΥΡΙΖΑ στην αντιμετώπιση της κρίσης”, Ενημερωτική Ιστοσελίδα ‘Libre.gr,’ 14/03/2021, https://www.libre.gr/kritiki-kai-symvoyles-venizeloy-stin/

Σίμος Ανδρονίδης