Η τέχνη που λειτουργεί ως απόδραση από το άγχος και τη μοναξιά

«Η Ποίηση δεν είναι η απελευθέρωση των αισθημάτων, αλλά η απόδραση από τα αισθήματα. Δεν είναι η έκφραση της προσωπικότητας αλλά η απόδραση από την προσωπικότητα. Αλλά θα πρέπει κανείς να έχει αισθήματα και προσωπικότητα για να θέλει να δραπετεύσει από αυτά» είχε πει ο μεγάλος ποιητής T. S. Eliot για την ποίηση, με τα αποτελέσματα νεότερης μελέτης να επιβεβαιώνουν έστω και εν μέρει τα λεγόμενά του.

Σύμφωνα με νεότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Poetry Therapy, μέσω της ποίησης οι άνθρωποι μπορούν να δραπετεύσουν από το αίσθημα της μοναξιάς ή της απομόνωσης και να μειώσουν τα συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης. Αυτό ίσχυε τόσο για την ανάγνωση κάποιου ποιήματος, όσο και για τη δημιουργική διαδικασία ή τον διαμοιρασμό των ποιητικών δημιουργημάτων.

Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ και το Πανεπιστήμιο Nottingham Trent βασίστηκε σε 400 άτομα και κατέληξε σε αυτό το «αποδεδειγμένα θετικό αντίκτυπο στην ευημερία» όσων ξεκίνησαν να μοιράζονται, να συζητούν και να γράφουν ποίηση ως μέσο αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19, οι οποίοι αντιμετώπιζαν κοινά συμπτώματα ψυχικής υγείας, καθώς και όσους υπέφεραν από θλίψη.

Το δείγμα των ατόμων που χρησιμοποιήθηκε ήταν χρήστες του διαδικτυακού τόπου poetryandcovid.com (τώρα αρχειοθετημένος ως poetryandcovidarchive.com), οι οποίοι χρησιμοποιούσαν την πλατφόρμα για να μοιράζονται τα δικά τους ποιητικά κομμάτια ή/και να διαβάζουν την ποίηση άλλων. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς (51%) των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η ανάγνωση ή/και η συγγραφή ποίησης τους βοήθησε να αντιμετωπίσουν συναισθήματα μοναξιάς ή απομόνωσης, ενώ για ένα επιπλέον 50% βοήθησε σε συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης.

Επιπλέον, περίπου το ένα τρίτο (34%) αισθάνθηκε ότι η συμμετοχή στον ιστότοπο τους βοήθησε να αισθάνονται «λιγότερο αγχωμένοι», το 24% αισθάνθηκε ότι τους βοήθησε «να αισθάνονται πιο ικανοί να διαχειριστούν τα προβλήματά τους», το 17% εξέφρασε ότι τους επέτρεψε να αντιμετωπίσουν το πένθος, ενώ το 16% δήλωσε ότι τους βοήθησε με τα τρέχοντα συμπτώματα ψυχικής υγείας.

Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι από 128 χώρες επισκέφθηκαν τον ιστότοπο, ο οποίος περιείχε περισσότερα από 1.000 ποιήματα περισσότερων από 600 συγγραφέων, με τα περισσότερα να έχουν υποβληθεί από τους ίδιους τους επίδοξους ποιητές.

«Η ποίηση υπήρξε σανίδα σωτηρίας καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, τόσο η ανάγνωση όσο και η συγγραφή της, (άλλοτε ένα γερό σχοινί και άλλοτε ένα λεπτό κορδόνι)» σημειώνει ένας συμμετέχων της μελέτης. Ένας άλλος έγραψε: «Ψάχνω να υποβάλω την ποίησή μου που σχετίζεται με τον πρόσφατο θάνατο του πατέρα μου από κορωνοϊό. Θέλω να αποτυπώσω μερικά από τα αντικρουόμενα συναισθήματα που νιώθω από τότε που αναφέρθηκαν ειδήσεις για αρκετά υποσχόμενα εμβόλια τόσο κοντά στο θάνατό του. Ελπίζω το κομμάτι να συνδεθεί με άλλους που έχουν χάσει αγαπημένα πρόσωπα, αλλά και να δώσει ελπίδα σε όσους είναι απομονωμένοι και περιμένουν να επιστρέψουν στο σπίτι τους αγαπημένοι τους. Αυτό είναι το πρώτο μου ποιητικό έργο».

Ο συν-ερευνητής δρ Rory Waterman, αναπληρωτής καθηγητής Μοντέρνας και Σύγχρονης Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Nottingham Trent, δήλωσε: «Είναι πιθανό ότι η σύνδεση της ποίησης με μια πλατφόρμα κοινότητας, στην προκειμένη περίπτωση με τον ιστότοπο, είχε ιδιαίτερα θετική επίδραση στη σχέση μεταξύ ποίησης και ευημερίας, καθώς είναι ένας τρόπος να έρθουν οι άνθρωποι κοντά, αφού ο πάγος έχει ήδη σπάσει. Ενδεχομένως, βέβαια, και άλλοι τρόποι δημιουργικής και εκφραστικής γραφής θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά την υγεία των ανθρώπων με παρόμοιο τρόπο. Οι ευρύτερες τέχνες, συμπεριλαμβανομένων των εικαστικών και παραστατικών τεχνών, έχουν πιθανότατα ανάλογες δυνατότητες» καταλήγει.
ygeiamou.gr