ΤΕΚΑ: Τι πρέπει να γνωρίζουν εργαζόμενοι και εργοδότες για το νέο επικουρικό ταμείο

Για πρώτη φορά στο τέλος Φεβρουαρίου μέσω των ΑΠΔ το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης, το ΤΕΚΑ που ανοίγει «αυλαία» από 1/1/2022 θα εισπράξει εισφορές από τους νεοεσερχόμενους στην αγορά εργασίας οι οποίοι υπολογίζονται σε 40.000.

Ο νεοπροσλαμβανόμενος θα χαρακτηρίζεται ως «νέος» ή «παλαιός» ασφαλισμένος και θα υπάγεται αντίστοιχα στο ΤΕΚΑ ή στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ. Οι τεχνικές λεπτομέρειες υποβολής της ΑΠΔ θα προσδιοριστούν πολύ σύντομα, και ΕΦΚΑ – ΤΕΚΑ συνεργάζονται πολύ στενά πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Μια βασική διαφοροποίηση που προωθείται, είναι ότι η καταβολή των εισφορών πραγματοποιείται με βάση δύο ταυτότητες πληρωμής: μία για τον e-ΕΦΚΑ και μία για το ΤΕΚΑ.

Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματέα Ασφάλισης Παυλίνα Καρασιώτου που είναι και επικεφαλής της προσωρινής διοικούσας επιτροπής του νέου ταμείου έως τις 15 Ιανουαρίου θα έχουν ενημερωθεί τα λογιστήρια των επιχειρήσεων προκειμένου να προβούν στις αναγκαίες τροποποιήσεις.

Ο εργοδότης δεν μπορεί να προβεί σε καταγγελία σύμβασης εργαζομένου, αν δεν έχει εξοφλήσει τις οφειλόμενες εισφορές επικουρικής ασφάλισης προς το ΤΕΚΑ. Με άλλα λόγια, είναι άκυρη η απόλυση όταν δεν έχουν καταβληθεί εγκαίρως οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης στο νέο Ταμείο.

Τι ισχύει όμως στην περίπτωση που ο εργοδότες δεν πληρώνει τις εισφορές του εργαζόμενου; Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές ο ασφαλισμένος δε χάνει τον χρόνο ασφάλισης. Ωστόσο οι οφειλές θα έχουν επίπτωση στο ύψος της σύνταξής του καθώς το ποσό της σύνταξης υπολογίζεται με βάση το συσσωρευμένο κεφάλαιο από εισφορές στον ατομικό λογαριασμό του ασφαλισμένου.

IΙ. Εισφορές

Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης θα συλλέγονται από τον e-ΕΦΚΑ και θα πιστώνονται στους ατομικούς λογαριασμούς των ασφαλισμένων. Το ύψος των εισφορών δεν διαφοροποιείται από εκείνο του ισχύοντος συστήματος, διαμορφώνεται δηλαδή σε ποσοστό 3,25% για τον εργοδότη και 3,25% για τον εργαζόμενο μέχρι και τον Μάιο του 2022, και σε 3% για τον καθένα εφεξής.

ΙΙΙ. Παροχές

Προϋπόθεση θεμελίωσης δικαιώματος μηνιαίας επικουρικής σύνταξης είναι η έκδοση κύριας σύνταξης και η συμπλήρωση δεκαπέντε (15) ετών επικουρικής ασφάλισης.

Σημαντική καινοτομία του νόμου 4826/2021 αποτελεί το γεγονός ότι, στις περιπτώσεις που δεν θεμελιώνεται δικαίωμα μηνιαίας επικουρικής σύνταξης (δηλαδή εάν για οποιονδήποτε λόγο δεν απονεμηθεί κύρια σύνταξη ή δεν συμπληρώνονται 15 έτη επικουρικής ασφάλισης), οι καταβληθείσες εισφορές επιστρέφονται σε πραγματική αξία στον ασφαλισμένο κατά τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, κάτι που δεν ισχύει σήμερα.

Σε περίπτωση μετάβασης ασφαλισμένου από τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ στο ΤΕΚΑ (δηλαδή, στις περιπτώσεις προαιρετικής υπαγωγής), η επικουρική σύνταξη απαρτίζεται από δύο μέρη: ένα μέρος από τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ και ένα μέρος από το ΤΕΚΑ για τις εισφορές που αντιστοιχούν σε καθένα από τα Ταμεία.

Η 15ετία υπολογίζεται αθροιστικά για την ασφάλιση στα δύο Ταμεία. Για παράδειγμα: Ασφαλισμένος που έχει διανύσει χρόνο ασφάλισης δεκατεσσάρων (14) ετών στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ και 12 ετών στο ΤΕΚΑ, θεμελιώνει δικαίωμα επικουρικής σύνταξης, εφόσον δικαιωθεί και κύριας.

Στην περίπτωση αυτή, η σύνταξη θα υπολογιστεί σε διακριτά τμήματα ως εξής: με βάση το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης για τα 14 έτη και τη ράντα που ισχύει για τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ και σύμφωνα με τη ράντα που ισχύει για το ΤΕΚΑ, στη βάση του ποσού που έχει σωρευτεί στον ατομικό λογαριασμό του από τις καταβληθείσες εισφορές και τις αποδόσεις τους κατά τη δωδεκαετή υπαγωγή στην ασφάλιση του Ταμείου αυτού.

Ποιοι ασφαλισμένοι εντάσσονται στο ΤΕΚΑ

Από 1/1/2022 όλοι όσοι μπαίνουν στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά (ανεξαρτήτως ηλικίας), θα υπάγονται στο ΤΕΚΑ για την επικουρική ασφάλισή τους, εφόσον απασχολούνται σε κλάδο για τον οποίο υπάρχει υποχρεωτικότητα επικουρικής ασφάλισης. Αφορά, δηλαδή, μισθωτούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μηχανικούς και δικηγόρους.

Από 1/1/2023 θα υπάρχει δυνατότητα να υπαχθούν προαιρετικά στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ:

– Ασφαλισμένοι στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΕΤΕΑΕΠ) που έχουν γεννηθεί από 1/1/1987 και μετά και οι οποίοι επιθυμούν να μεταβούν από τον προαναφερόμενο Κλάδο στο ΤΕΚΑ. Η συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλισμένων μπορεί να ασκήσει το δικαίωμά της για υπαγωγή στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ μέχρι τις 31.12.2023.

– Εργαζόμενοι που απασχολούνται σε κλάδους για τους οποίους δεν υπάρχει υποχρέωση υπαγωγής στην επικουρική ασφάλιση (π.χ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί) και οι οποίοι διατηρούν το δικαίωμα ένταξης στο ΤΕΚΑ μέχρι να συμπληρώσουν το 35ο έτος της ηλικίας τους.

Σε τρεις φάσεις η επενδυτική στρατηγική του ταμείου

Οι εισφορές των ασφαλισμένων θα επενδύονται σε ευρέως διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια μετοχικών, ομολογιακών και καταθετικών επενδυτικών προϊόντων. Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΕΚΑ, το οποίο φέρει και την τελική ευθύνη των επενδύσεων, συνεπικουρούμενο από την Επενδυτική Επιτροπή του Ταμείου χαράσσει την στρατηγική των επενδύσεών του.

Κατά την πρώτη, μεταβατική, περίοδο που θα διαρκέσει ένα εξάμηνο οι επενδύσεις των εισφορών των ασφαλισμένων θα επενδυθούν σε χρηματοοικονομικά προϊόντα πολύ χαμηλού κινδύνου (υψηλότοκες καταθέσεις του Κοινού Κεφαλαίου των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και Ασφαλιστικών Φορέων που διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος). Αυτό αποφασίστηκε καθώς η Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή δε μπορεί να αναλάβει την ευθύνη της επενδυτικής στρατηγικής.

Ωστόσο όταν εκλεγεί το πρώτο Διοικητικό συμβούλιο του ταμείου το Σεπτέμβριο του 2022 που θα διαμορφώσει τη νέα στρατηγική θα ακολουθήσουν τρεις χρονικές φάσεις κατά τις οποίες θα υπάρξουν εναλλακτικές επιλογές με βάση τη διαβάθμιση του ρίσκου των τοποθετήσεων των αποταμιεύσεων των ασφαλισμένων.

Ετσι, κατά τη δεύτερη περίοδο θα προσφέρεται στους ασφαλισμένους μόνο το προεπιλεγμένο (default) χαρτοφυλάκιο με επενδύσεις σε ένα διευρυμένο και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο αξιογράφων, το οποίο θα έχει δομή κύκλου ζωής. Στην πράξη, σε αυτήν τη φάση όλοι οι ασφαλισμένοι θα έχουν τον ίδιο τύπο χαρτοφυλακίου καθώς είναι όλοι νεαρής ηλικίας.

Η επενδυτική επιτροπή της ΕΔΕΚΤ ΑΕΠΕΥ θα υποστηρίζει το Διοικητικό Συμβούλιο στη διαμόρφωση της επενδυτικής στρατηγικής του Ταμείου, ενώ η ΕΔΕΚΤ ΑΕΠΕΥ θα λειτουργεί ως εξωτερικός διαχειριστής και θα υποστηρίζει την υλοποίηση της επενδυτικής στρατηγικής του Ταμείου.

Η δεύτερη φάση αναμένεται να διαρκέσει έως το τέλος του 2024. Κατά το διάστημα αυτό η Διεύθυνση Επενδύσεων του Ταμείου θα στελεχωθεί και θα αποκτήσει επιχειρησιακή επάρκεια.

Κατά την τρίτη περίοδο (από τις αρχές 2025 και πέρα) μετά και την προσθήκη των προαιρετικά ασφαλισμένων στο ΤΕΚΑ (γεννηθέντων μετά την 1/1/1987), η δομή κύκλου ζωής στο default χαρτοφυλάκιο θα αποκτήσει και λειτουργική διάσταση. Δηλαδή, τα χαρτοφυλάκια των ασφαλισμένων «απελευθερώνονται» όσον αφορά το επίπεδο ρίσκου ανάλογα με την ηλικία τους.

Ταυτόχρονα θα προσφερθούν στους ασφαλισμένους και άλλα κατάλληλα διαμορφωμένα συνταξιοδοτικά/επενδυτικά προϊόντα διαβαθμισμένου ρίσκου για εκείνους τους ασφαλισμένους που επιθυμούν να επιλέγουν και να ρυθμίζουν μόνοι τους το επίπεδο κινδύνου των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεών τους.

Παράλληλα το Ταμείο θα συστήσει τη δική του Επενδυτική Επιτροπή, η Διεύθυνση Επενδύσεων θα αναλάβει πιο ενεργητικό ρόλο, ενώ η ΕΔΕΚΤ ΑΕΠΕΥ θα συνεχίσει να υποστηρίζει την επενδυτική λειτουργία του ΤΕΚΑ ως εξωτερικός διαχειριστής.

Το 2027 το ΤΕΚΑ θα δημιουργήσει μητρώο πιστοποιημένων εξωτερικών διαχειριστών διευρύνοντας τη γκάμα των επενδυτικών του επιλογών.

protothema.gr