Μητσοτάκης στη Λιβυή: Το κρίσιμο ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού

Σε αγώνα δρόμου για να αποκαταστήσει τα τραύματα στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Λιβύη αποδύεται η κυβέρνηση, με πρώτο βήμα την επίσκεψη που θα πραγματοποιήσουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Δένδιας στην Τρίπολη την Τρίτη.

Οι σχέσεις της Αθήνας με την Τρίπολη διαταράχθηκαν και μετατράπηκαν σε σχεδόν εχθρικές μετά την απόφαση της προηγούμενης μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης υπό τον Φαγέζ αλ Σάρατζ να συνάψει μνημόνιο με την Αγκυρα, με το οποίο οι Τούρκοι αποπειρώνται να σφετεριστούν θαλάσσιες ζώνες ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, χαράσσοντας μονομερώς θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη και επιχειρώντας να εξαφανίσουν την Ελλάδα από τον χάρτη! Η τότε παράνομη απόφαση Ερντογάν – Σάρατζ είχε οδηγήσει την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην απόφαση να απελάσει τον πρεσβευτή της Λιβύης στην Αθήνα κηρύσσοντάς τον ανεπιθύμητο.

Ο Μοχάμαντ Μένφι, επικεφαλής της λιβυκής διπλωματικής αποστολής στην Ελλάδα μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019, μπορεί να χαρακτηρίστηκε persona non grata, όμως το υπουργείο Εξωτερικών είχε επιτρέψει στην οικογένειά του να συνεχίσει να ζει στην Αθήνα διαβλέποντας ότι στο μέλλον ο Λίβυος μηχανικός θα έχει κομβικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της γειτονικής χώρας. Μετά την πρόσφατη συμφωνία του Φεβρουαρίου ο Μοχάμαντ Μένφι επελέγη ως ο μεταβατικός πρόεδρος της Λιβύης, στο σχήμα όπου πρωθυπουργός τοποθετήθηκε ο Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊντά, με αποστολή τον τερματισμό των εχθροπραξιών, τη σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης και τη διενέργεια εκλογών τον Δεκέμβριο του 2021.

Με τα πρόσωπα αυτά, τον γνώριμο στην Ελλάδα επικεφαλής του προεδρικού συμβουλίου της Λιβύης Μοχάμαντ Μένφι και τον μεταβατικό πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊντά, θα συναντηθούν την Τρίτη ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Δένδιας στην Τρίπολη. Τα πράγματα βεβαίως δεν είναι ρόδινα. Και ούτε με την επαναλειτουργία ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη παράλληλα με το άνοιγμα ελληνικού προξενείου στη Βεγγάζη οι Λίβυοι θα πειστούν να ακυρώσουν το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Οι μεταβατικοί θεσμοί είναι σχεδόν αδύνατο να λάβουν μεγάλες αποφάσεις και στην Αθήνα γνωρίζουν ότι στην παρούσα φάση η απαίτηση για διαγραφή της παράνομης συμφωνίας Ερντογάν – Σάρατζ με την οποία η Λιβύη και η Τουρκία μοιράζονται θαλάσσιες ζώνες όπου η Ελλάδα έχει νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματα φαντάζει ένα απίθανο ενδεχόμενο.

Η προσπάθεια που θα καταβάλουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Δένδιας είναι να πείσουν τους Λίβυους συνομιλητές τους να μην προχωρήσουν σε κινήσεις για την ενεργοποίηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Δηλαδή η Αθήνα θα ζητήσει από την Τρίπολη να μην προχωρήσει σε αποφάσεις που θα εκληφθούν ως έμπρακτη κίνηση ενεργοποίησης των προβλέψεων του παράνομου μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες.

Η επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης, σε πρώτη φάση, είναι τα πράγματα να μην επιδεινωθούν και παράλληλα να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την επανεκκίνηση ελληνολιβυκού διαλόγου για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών από το σημείο που είχαν διακοπεί το 2010. «Η Ελλάδα δεν έπρεπε να χάσει μια ιστορική ευκαιρία, όπως συνέβη στο παρελθόν με τη Λιβύη, όταν για ποσοστό 3,7% επί της συνολικής έκτασης δεν οριοθετήθηκαν οι θαλάσσιες ζώνες με τη συγκεκριμένη χώρα», είχε αποκαλύψει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του στο «ΘΕΜΑ» τον Ιούνιο του 2020.

Μέχρι σήμερα, σχεδόν 17 μήνες μετά τη συνομολόγηση του μνημονίου Ερντογάν – Σάρατζ, η Λιβύη δεν έχει προσπαθήσει να υλοποιήσει τις προβλέψεις της παράνομης συμφωνίας, κατά συνέπεια ακόμη δεν έχουν εγκριθεί από την Τρίπολη τα αιτήματα που έχουν κατατεθεί στην Εθνική Εταιρεία Πετρελαίων της Λιβύης από την τουρκική κρατική TPAO για παραχώρηση αδειών πραγματοποίησης ερευνών για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας νότια από την Κρήτη.

Ουδείς παραγνωρίζει το ότι η τουρκική παρουσία στη Λιβύη δεν μπορεί να σταματήσει από τη μία μέρα στην άλλη. Η Αγκυρα διατηρεί δύναμη περίπου 10.000 μισθοφόρων στα εδάφη της τεράστιας σε έκταση γειτονικής χώρας, φιλοδοξώντας να μετατρέψει σε προτεκτοράτο τη χώρα που μέχρι πριν από μία δεκαετία ήλεγχαν οι άνθρωποι του Μουαμάρ Καντάφι.

Σκοπός της αυριανής επίσκεψης Μητσοτάκη – Δένδια είναι να αρχίσει η αποκατάσταση των διμερών σχέσεων και να ξαναμπούν τα πράγματα σε μια σειρά σε πολιτικό, διπλωματικό και επιχειρηματικό επίπεδο. Παρότι διατηρεί καλές σχέσεις με την Αγκυρα και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης έχει στείλει μηνύματα ότι θέλει συνεργασία και αποκατάσταση των σχέσεων με την Ελλάδα.

Και από την Αθήνα άλλωστε περνά ο δρόμος της αποκατάστασης των σχέσεων της Λιβύης με την Ε.Ε., παρά το γεγονός ότι η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν πάρει προβάδισμα για τη διαμόρφωση των όρων του διαλόγου με την Τρίπολη. Στο παρελθόν, οι ελληνολιβυκές σχέσεις ήταν εδραιωμένες όχι μόνο στην εκπαίδευση αξιωματικών των λιβυκών ενόπλων δυνάμεων και τη συνεργασία στον ναυτιλιακό τομέα, αλλά και σε μια σειρά από πεδία όπως ο νοσοκομειακός τομέας και οι κατασκευές. Η επίσκεψη Μητσοτάκη και Δένδια στη Λιβύη θα σηματοδοτήσει την επαναλειτουργία της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη έπειτα από επτά χρόνια, παράλληλα με την ανακοίνωση του ανοίγματος προξενείου στη Βεγγάζη, πάγιο αίτημα των πολιτικών λιβυκών δυνάμεων που διαφωνούν με την τουρκική διείσδυση στη χώρα.
protothema.gr