Θλίψη για τον θάνατο του σπουδαίου Μανώλη Μπετεινάκη
Σε βαρύ πένθος έχει βυθιστεί ο κόσμος του πολιτισμού – και όχι μόνο – της Κρήτης στην είδηση του θανάτου του σπουδαίου αγιογράφου Μανώλη Μπετεινάκη.
Ο Μανώλης Μπετεινάκης νοσηλευόταν τον τελευταίο καιρό σε νοσοκομείο της Αθήνας όπου και αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας.
Χθες το βράδυ, ο σπουδαίος αγιογράφος έχασε την μάχη με την ζωή αφήνοντας την τελευταία του πνοή σε ηλικία 69 ετών.
Λίγες ημέρες πριν – το περασμένο Σάββατο – είχε εγκαινιαστεί η έκθεσή του στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ισαακ, στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης.
Εκφραστής της Κρητικής Σχολής της Αγιογραφίας
Ο Μανώλης Μπετεινάκης ασχολήθηκε από μικρή ηλικία με την αγιογραφία – η οποία ήταν και το μεγάλο του πάθος – μαθητεύοντας δίπλα στον αγιογράφο παπά – Γιώργη Μανουσάκη.
Ο Μανώλης Μπετεινάκης ήταν ένας από τους εκφραστές της Κρητικής Σχολής στην Αγιογραφία.
Πρόκειται για μία Σχολή που αναπτύχθηκε στην Κρήτη την εποχή της Αναγέννησης με τους Κρήτες καλλιτέχνες να αναπτύσσουν ένα ιδιαίτερο κοινό ύφος αγιογράφησης, επηρεασμένο τόσο από ανατολικές όσο και από δυτικές επιδράσεις.
Πολλά είναι τα έργα που θα μείνουν στην ιστορία του Μανώλη Μπετεινάκη με κυριότερο την ιστόρηση στην Τράπεζα της Ιεράς Μονής Τοπλού με φρέσκο (νωπογραφία).
Οι σημαντικότεροι σταθμοί του Μανώλη Μπετεινάκη
1965: Εργάστηκε ως βοηθός του αγιογράφου Γεωργίου Φιλιππάκη στην ιστόρηση του Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Αιγίνης.
1969: Άνοιξε δικό του εργαστήρι στο Ηράκλειο και εργάζεται ως ανεξάρτητος πλέον αγιογράφος και άρχισε να αναλαμβάνει αναθέσεις από ιδιώτες και από τις εκκλησιαστικές αρχές.
1975: Του ανατέθηκε το πρώτο τοιχογραφικό σύνολο για το παρεκκλήσι Αγ. Ιωάννου του Ερημίτη Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας (με βοηθούς τον Μ. Βασιλάκη και τον Ν. Κρητικό).
1975 -1990: Τοιχογραφικά σύνολα αυτής της περιόδου, μεταξύ άλλων στους Ι .Ν. Παναγίας της Φανερωμένης Παχιάς Άμμου, Αγ. Θεοδώρων και Αγ. Δημητρίου Ησυχαστηρίου Ηρακλείου, Άξιον Εστί Ιεράπετρας (με συνεργάτη τον Μ. Σταυρουλάκη), Αγ. Γεωργίου Πόρου και σε Ι. Ναούς του Κάτω και Άνω Χωριού Ιεράπετρας. Παράλληλα, αναλαμβάνει και φορητές εικόνες τέμπλων μεταξύ άλλων για τους Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου Σητείας, Άξιον Εστί Ιεράπετρας, και Αγ. Νικολάου στη ναυτική βάση Σητείας και Αγίας Φωτεινής Ιεράπετρας. Του ανατέθηκε η ιστόρηση της Τράπεζας Ι. Μονής Τοπλού με την τεχνική της νωπογραφίας. Άρχισε τις δοκιμές και το 1987 ξεκινά την εργασία στην Τράπεζα της Ι. Μονής.
1990-2000: Ολοκλήρωσε το έργο της ιστόρησης στην Τράπεζα της Ι. Μονής Τοπλού (1994). Παράλληλα, φιλοτεχνεί φορητές εικόνες τέμπλου μεταξύ άλλων για τον Ι. Ν. Ευαγγελίστριας Σητείας, και τον Ι. Ν. Μεταμορφώσεως Αρκαλοχωρίου, ενώ ξεκίνησε την ενασχόληση του με την τέχνη του Ψηφιδωτού. Ψηφιδωτά έργα του αυτής της δεκαετίας (με τη συνεργασία της Μ. Κουμάνοβα) βρίσκονται στον Ι .Ν. Αγ. Νικολάου στη ναυτική βάση Σητείας, και στην Ι. Μονή της Παναγίας Παντάνασσας.
2000 έως σήμερα: Εργάστηκε φιλοτεχνώντας τοιχογραφικά σύνολα, με πρόσφατο αυτό στον Ι. Ν. Παναγίας της Ελεούσας, Ιεράπετρας (με συνεργάτη τον Κ. Νούλανς), και στον Ι. Ν. Αγ. Αικατερίνης Σητείας (με συνεργάτη τον Ν. Βισκαδουράκη), ενώ δούλεψε ψηφιδωτά και έργα φορητών εικόνων όπως για τα τέμπλα των Ι. ναών Αγ. Άννας Σητείας, Πέτρου και Παύλου Άρβης, Εσοδίων στο χωριό Χουμέρι και Προφήτη Ηλία στο χωριό Παπαγιαννάδες Σητείας.
Συλλυπητήρια από τον Περιφερειάρχη
Σε γραπτή του δήλωση, με αφορμή την είδηση του θανάτου του Μανώλη Μπετεινάκη, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης ανέφερε χαρακτηριστικά:
“Ένας σπουδαίος Κρητικός αγιογράφος που πρόσφερε πολλά στην τέχνη και την Ορθόδοξη παράδοση έφυγε από τη ζωή. Ο Μανώλης Μπετεινάκης μέσα από τις εικόνες του και τις τοιχογραφίες του, που κοσμούν ναούς και μοναστήρια στην Κρήτη άφησε μια σπουδαία παρακαταθήκη για όλους μας. Μάλιστα αυτές τις ημέρες με τη συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Κρήτης τα έργα του εκτίθενται στον Ναό του Αγίου Ισαάκ στην Αγ. Πετρούπολη προκαλώντας το θαυμασμό των Ρώσων. Από την συγκεκριμένη έκθεση ο καλλιτέχνης ήταν απών λόγω ξαφνικής αδιαθεσίας του και δυστυχώς δεν τα κατάφερε να κερδίσει τη μάχη για τη ζωή. Στους οικείους του εκφράζουμε θερμά συλλυπητήρια”.
