Σας αρέσει το σούσι; Τι κερδίζει ο εγκέφαλός σας και ποια νόσο γλιτώνετε με την προτίμησή σας

Μετά τη μεσογειακή διατροφή, ένα ακόμα διατροφικό μοτίβο αποδεικνύεται πολύτιμος σύμμαχος του εγκεφάλου, ικανός να τον προφυλάξει από την ηλικιοεξαρτώμενη γνωστική εξασθένηση και την αυξανόμενη απειλή της άνοιας. Σύμφωνα με την επιστημονική δημοσίευση στο Nutrition Journal, πρόκειται για την παραδοσιακή διατροφή της Ιαπωνίας.

Ο Giovanni Sala, Λέκτορας Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ και η Shu Zhang, Ερευνήτρια στον τομέα της Διατροφικής Επιδημιολογίας στο Εθνικό Κέντρο Γηριατρικής και Γεροντολογίας της Ιαπωνίας, αρθρογράφησαν στο The Conversation για τα ευρήματά τους, που ανέδειξαν επιπλέον -σε σύμπνοια με πλήθος παλαιότερων μελετών- τη δυσάρεστη πλευρά της διατροφής δυτικού τύπου.

Τα ιδιαίτερα ιαπωνικά τρόφιμα

Η Ιαπωνία θωρείται από τις χώρες – βασίλισσες της μακροζωίας, με την Οκινάουα να συγκαταλέγεται στις Μπλε Ζώνες, όπως έχουν ονομαστεί οι περιοχές-ελίτ της μακροημέρευσης και ευζωίας. Οι γυναίκες, που κατοικούν στη νήσο, κρατούν τα σκήπτρα της παγκόσμιας μακροβιότητας. Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας τους αποτελεί και η διατροφή τους.

«Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά τρόφιμα της τυπικής ιαπωνικής διατροφής περιλαμβάνονται το ρύζι, τα ψάρια, τα οστρακοειδή και τα φρούτα (ιδίως τα εσπεριδοειδή). Ωστόσο, αυτό που την καθιστά μοναδική, είναι τα παραδοσιακά ιαπωνικά τρόφιμα όπως το miso (μίσο, πάστα από ζυμωμένη σόγια), τα φύκια, το τουρσί, το πράσινο τσάι, τα φασόλια και οι φύτρες σόγιας και τα μανιτάρια (όπως το shiitake). Αξίζει να σημειωθεί ότι η δίαιτα αυτή χαρακτηρίζεται επίσης από περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και καφέ» αναφέρουν οι ερευνητές.

Κέρδος για τις γυναίκες

Οι ερευνητές μελέτησαν τις διατροφικές συνήθειες 1.636 Ιαπώνων ηλικίας 40 έως 89 ετών όπως τις κατέγραψαν για τρεις ημέρες, φωτογραφίζοντας επιπλέον τα γεύματά τους πριν αρχίσουν να τα καταναλώνουν για να εντυπωθεί οπτικά η ποσότητά τους. Συνδυάζοντας τις γραπτές αναφορές με τις φωτογραφίες, οι ερευνητές υπολόγισαν τη μέση ημερήσια πρόσληψη τροφής για κάθε συμμετέχοντα, διακρίνοντας το πληθυσμιακό δείγμα σε τρεις ομάδες:

παραδοσιακής ιαπωνικής διατροφής (589 άτομα)

τυπικής δυτικής διατροφής με υψηλή κατανάλωση εξευγενισμένων υδατανθράκων, τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, αναψυκτικών και αλκοόλ (697 συμμετέχοντες)

διατροφής με μεγαλύτερη από τον μέσο όρο περιεκτικότητα σε φυτικά τρόφιμα (δημητριακά, λαχανικά και φρούτα) και γαλακτοκομικά προϊόντα (350 άτομα).

Επιπροσθέτως, συνεκτιμήθηκαν και άλλοι παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση για άνοια (π.χ. γονίδιο APOE), το κάπνισμα, η σωματική δραστηριότητα και προϋπάρχουσες παθήσεις (π.χ. ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή διαβήτη), ώστε να αποκλειστεί η επίπτωσή τους στη γνωστική έκπτωση.

Αναλύοντας την πορεία της εγκεφαλικής ατροφίας -ή φυσιολογικής γήρανσης του εγκεφάλου- σε διάστημα δύο ετών με χρήση μαγνητικού τομογράφου, διαπιστώθηκε ότι:

οι γυναίκες που ακολουθούσαν την παραδοσιακή ιαπωνική διατροφή είχαν μικρότερη εγκεφαλική ατροφία σε σύγκριση με τις γυναίκες από την ομάδα δυτικής διατροφής

δεν ήταν δυνατή μια καθαρή εικόνα της επίδρασης από τη δίαιτα με αφθονία σε λαχανικά-φρούτα-γαλακτοκομικά λόγω του μικρού αριθμού συμμετεχόντων στην εν λόγω ομάδα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα οφέλη της ιαπωνικής διατροφής θα μπορούσαν να αποδοθούν στην υψηλή περιεκτικότητά της σε βιταμίνες, πολυφαινόλες, φυτοχημικά και ακόρεστα λιπαρά οξέα, συστατικά γνωστά για τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους, χάρη στις οποίες ο εγκέφαλος και οι νευρώνες μπορούν να λειτουργούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ωστόσο, τα οφέλη εντοπίστηκαν μόνο στις γυναίκες, χωρίς να παρατηρούνται διαφορές στους εγκεφάλους ανδρών από τις διαφορετικές διατροφικές συνήθειες. Οι ερευνητές αναφέρουν κάποιες βιολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων ως πιθανές εξηγήσεις:

Αρχικά, ορισμένα θρεπτικά συστατικά -όπως το μαγνήσιο και τα φυτοοιστρογόνα που βρίσκονται στα ψάρια, τα οστρακοειδή, τα μανιτάρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα όσπρια – φαίνεται ότι έχουν ισχυρότερη προστατευτική επίδραση στον εγκέφαλο των γυναικών.

Έπειτα, «η επίδραση αυτή θα μπορούσε επίσης να εξηγηθεί από τις διαφορές στις συνήθειες του τρόπου ζωής μεταξύ των δύο φύλων. Επιβλαβείς παράγοντες, όπως το κάπνισμα -το οποίο μπορεί να εξουδετερώσει τα οφέλη μιας υγιεινής διατροφής- εντοπίζονταν κυρίως στους άνδρες». Οι άνδρες ήταν πιθανότερο να προτιμήσουν ιαπωνικά τρόφιμα και ποτά όπως τα noodles (πηγή εξευγενισμένων υδατανθράκων) και το σάκε (αλκοολούχο ποτό), τα οποία επιβαρύνουν την εγκεφαλική υγεία.
ygeiamou.gr