Επιστολή του ΤΕΕ/ΤΑΚ για την προστασία του αιγιαλού και των πρωτοκόλλων κατεδάφισης

Το ΤΕΕ/ΤΑΚ έστειλε επιστολή για την προστασία αιγιαλού και υλοποίηση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης .

Αναλυτικά η επιστολή:

Με επιστολή της η Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΑΚ το Νοέμβριο του 2022 προς τους Βουλευτές της Ανατολικής Κρήτης, τη Συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, τον Περιφερειάρχη, τον Πρόεδρο της ΠΕΔ, τους Δημάρχους της Ανατολικής Κρήτης και τα ΜΜΕ επισήμαινε ότι η ανέγερση κατασκευών σε αιγιαλό, όχθη, υδάτινο στοιχείο, πυθμένα και υπέδαφος του βυθού της θάλασσας, λίμνης, κ.λπ., αντίκειται στο Σύνταγμα και ως εκ τούτου θα πρέπει να κατεδαφίζονται, οποτεδήποτε και αν έχει λάβει χώρα η ανέγερσή τους. Με την ίδια επιστολή ζητούσε τότε την άμεση εφαρμογή των πρωτοκόλλων κατεδάφισης αυθαίρετων κατασκευών εντός αιγιαλού από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, σύμφωνα με τον νόμο και χωρίς να δοθεί νέα παράταση, με σκοπό την προστασία του περιβαλλοντικού ισοζυγίου και την αποφυγή καταστροφών σε περιπτώσεις έντονων καιρικών φαινομένων.

Οι καταπατήσεις αιγιαλού και παραλίας, ιδίως στις μεγάλες παραλίες της Κρήτης είναι μία πραγματικότητα ετών. Κάθε προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος ανομίας (που στην πράξη περιορίζει τα δικαιώματα του κοινωνικού συνόλου),  όπως και αυτή των τελευταίων ετών με τις τελεσίδικες πράξεις κατεδάφισης-απομάκρυνσης παράνομων χρήσεων και εγκαταστάσεων, φαίνεται να παρουσιάζει αντιδράσεις από πολίτες, επιχειρηματίες (παρανομούντες ή μη) και να προσκρούει στην άρνηση αποδοχής του νόμου από κάποιους  ευρισκόμενους στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Τα τελευταία χρόνια η ίδια η πολιτεία έχει αρκετές φορές αυτοαναιρεθεί, πιθανότατα μετά από έντονες πιέσεις, επιχειρώντας να δώσει ασυλία ή παράταση ζωής σε εκατοντάδες περιπτώσεις, όπου υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές με πρωτόκολλα κατεδάφισης σε αιγιαλό ή παραλία. Χαρακτηριστικά σε διάστημα 3 μόλις ετών, από το 2021 έως το 2023, εκδόθηκαν 4 τροπολογίες σε ΦΕΚ που ανέστειλαν οριζόντια όλα τα πρωτόκολλα κατεδάφισης σε αιγιαλό και παραλία (αλλά και σε όχθες, παρόχθιες ζώνες, υδάτινα στοιχεία, πυθμένα και υπέδαφος βυθού της θάλασσας, λιμνοθάλασσας κ.α.) με βασικό αιτιολογικό την αδυναμία των υπηρεσιών διοίκησης να ανταποκριθούν σε πολεοδομικά θέματα, λόγω της πανδημίας του κορωνοιού.

Σήμερα, το Υπουργείο Οικονομικών με σχέδιο νόμου επιχειρεί να επαναφέρει τους παλαιούς αιγιαλούς στην ιδιωτική περιουσία του δημοσίου, η χώρα μας αρνείται να κυρώσει το «Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης» στη σύμβαση της Βαρκελώνης  και  συνεχίζει την παράδοση των παραλιών σε επιχειρηματίες λόγω COVID, για ανάπτυξη περαιτέρω ομπρελοκαθισμάτων, καταπατώντας κάθε έννοια δημοσίου χώρου.  Και στη δική μας γειτονιά συνεχίζει η απολύτως παράλογη υποστήριξη στους αυθαιρετούντες επιχειρηματίες,  αυτή τη φορά με  υποστήριξη και από τους ΟΤΑ.

Εκατοντάδες πρωτόκολλα κατεδάφισης άνω της 10ετίας στους Νομούς  Λασιθίου και Ηράκλειου κυρίως για αυθαίρετες κατασκευές ξενοδοχείων και καταστημάτων εστίασης (πέργκολες, δάπεδα, σκαλιά, τοιχία, στέγαστρα) αναστέλλονται και υπάρχει η πιθανότητα να μην εκτελεστούν ποτέ.

Στο νησί μας υπάρχουν περισσότερα από 380 τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης. Η ιστορική αναδρομή δείχνει ότι μέχρι και το 2015 δεν προκύπτει από στοιχεία να εκτελούνταν κατεδαφίσεις, ενώ το 2016 ξεκίνησαν να εκτελούνται κάποιες  με τους ελάχιστους πόρους που ήταν διαθέσιμοι εκείνη την εποχή.  Την τριετία 2019 με 2021 βρέθηκε η χρηματοδότηση από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης και έγινε η επιλογή αναδόχου. Και ενώ το 2021 ξεκίνησε η υλοποίηση του έργου, σειρά τροπολογιών αναστολής των κατεδαφίσεων (βλ. παραπάνω) δεν επέτρεψαν την ουσιαστική εφαρμογή του νομικού πλαισίου και κατεδαφίσεις στην Ανατολική Κρήτη έγιναν μόνο σε ευαίσθητα οικοσυστήματα (Νήσος Χρυσή, Καρτερός, ρέματα κ.α.). Το 2023 – μετά το Μάρτιο- κατεδαφίστηκαν 18 αυθαίρετα στην παραλία στο Σίσι και 2 στον αρχαιολογικό χώρο Μπούφο Σισίου.

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα ηχηρή παύση. Οι κατεδαφίσεις στην Ελούντα αναβλήθηκαν αφού το Πρωτοδικείο έδωσε αναστολή στην εκτέλεση των τελεσίδικων αποφάσεων (ενδεικτικά έως τον Απρίλιο του 2024), ενώ στην Ιεράπετρα ζητείται εμφατικά τόσο από τους καταστηματάρχες όσο και από τις τοπικές αρχές άλλη μία αναστολή μέχρι το τέλος της φετινής τουριστικής σεζόν.

Ως επιχειρηματολογία υπέρ των αναστολών προβάλλονται ποικίλες αιτιάσεις, με κύριες την περιβαλλοντική υποβάθμιση των περιοχών, την αισθητική υποβάθμιση τους από τις καθαιρέσεις, την οικονομική βλάβη στις επιχειρήσεις, τη διαχείριση των μπάζων και πολλά άλλα. Τα επιχειρήματα για τις αναστολές αυτές μάλιστα ενισχύονται με `τυπικά` αιτήματα   επαναχάραξης αιγιαλού και συνολικής ανάπλασης  παραλιακών μετώπων.

Είναι αναγκαίο άμεσα η πολιτεία να εφαρμόσει το νόμο, τα οριστικά πρωτόκολλα κατεδάφισης τηρώντας συνεπή στάση, καθώς  η επίκληση της όποιας εξομοίωσης τμημάτων παραλίας σε ζώνες λιμένα και οι μετέπειτα διαδικασίες ανάπλασης των  περιοχών αυτών, έχουν ως προϋπόθεση την καθαίρεση των αυθαιρέτων κατασκευών.