Από τη «χαμένη γενιά» στη «γενιά Άλφα» – Σε ποια ανήκεις;
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά κάθε γενιάς, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και σήμερα.
Η Gen Z θέλει λιγότερο σεξ και περισσότερες πλατωνικές σχέσεις επί της οθόνης
Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για γενικεύσεις ισοπεδωτικές που βάζουν στο ίδιο τσουβάλι πρόσωπα, καταστάσεις, βιώματα και πράγματα που δεν θα έπρεπε να αποτελούν ένα κοινό νοηματικό σύνολο. Ο Jonathan Rauch, ανώτερος συνεργάτης του Ιδρύματος Brookings, έγραψε για το The Economist το 2018 ότι «οι γενιές είναι απατηλές έννοιες».
Η αυτόματη κατηγοριοποίηση και η απόδοση χαρακτηριστικών στις γενιές δεν μπορεί να θεωρηθεί σε καμία των περιπτώσεων «ευαγγέλιο», θα μπορούσε όμως να λειτουργήσει ως μεγάλη εικόνα των τάσεων.
Ποια είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά κάθε γενιάς, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και σήμερα; Πώς οι κοινωνικο-οικονομικό-πολιτικές συνθήκες διαμορφώνουν τις ζωές και τις επιλογές των ανθρώπων; Από τη «χαμένη γενιά» και τη «σπουδαιότερη γενιά» στους boomers, τους millennials και τους Gen Zers.
Η χαμένη γενιά – The Lost Generation
Γεννημένοι μεταξύ 1883 – 1900
Όταν μιλάμε για τη «Χαμένη Γενιά» αναφερόμαστε στους νέες και στις νέες που ενηλικιώθηκαν κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στην Ευρώπη η γενιά αυτή είναι περισσότερο γνωστή ως «Γενιά του 1914» από την ημερομηνία έναρξης του πολέμου.
Μια πραγματική συνομιλία, την οποία και κατέγραψε η συγγραφέας και ποιήτρια Γερτρούδη Στάιν, στάθηκε αφορμή για να δοθεί σε αυτή τη γενιά ο προσδιορισμός «χαμένη». Ένας ιδιοκτήτης γκαράζ απευθύνθηκε οργισμένα στον νεαρό υπάλληλό του: «Όλοι είσαστε χαμένη γενιά».
Η φράση «χαμένη γενιά» χρησιμοποιήθηκε αρχικά και εκτενώς στη Βρετανία και τη Γαλλία κατά τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο, για να περιγράψει την ηλικιακή ομάδα που χάθηκε μεταξύ 1914-1918.
Η γενιά θεωρήθηκε μεταφορικά «χαμένη» λόγω της τάσης των ανθρώπων να δρουν με μπροστάρη το θυμικό τους μιας και η φρίκη του πολέμου και του θανάτου ήταν τόσο μεγάλη που απέρριπταν τις παραδοσιακές ιδέες.
Η σπουδαιότερη γενιά – The Greatest Generation
Γεννημένοι μεταξύ 1901 – 1927
O Τομ Μπρόκαου το 1998 μίλησε για τη γενιά που έζησε τη Μεγάλη Ύφεση της Αμερικής και πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η γενιά εκείνη ήταν για τον Μπρόκαου η «Μεγαλύτερη Γενιά της Αμερικής» και η εξήγηση ήταν οι εξής: «οι άνδρες και οι γυναίκες δεν αγωνίστηκαν για τη φήμη ή την αναγνώριση, αλλά επειδή ήταν το »σωστό»».
Η παγκόσμια οικονομική κρίση του ’29 και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι τα δύο συνταρακτικά γεγονότα που καθόρισαν τις ζωές της γενιάς αυτής. Κοινός τόπος; Η αυτοθυσία και η πίστη στη δέσμευση. Οι περισσότεροι άνθρωποι της Greatest Generation είναι οι γονείς της Silent Generation και των Baby Boomers. Με τη σειρά τους ήταν τα παιδιά της Lost Generation.
Χαρακτηριστικό της γενιάς αυτής η επαφή με τις πρώτες μεγάλες τεχνολογικές καινοτομίες, όπως το τηλέφωνο και το ραδιόφωνο.
Η σιωπηρή γενιά – The Silent Generation
Γεννημένοι μεταξύ 1928 – 1945
Η «σιωπηρή γενιά» περιλαμβάνει άτομα που γεννήθηκαν από το 1928 έως και το 1945. Σύμφωνα με τα δεδομένα απογραφής των ΗΠΑ, υπήρχαν 23 εκατομμύρια γεννημένα στα χρόνια της σιωπηρής γενιάς στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2019.
Στις ΗΠΑ η γενιά αυτή ήταν συγκριτικά μικρή επειδή η Μεγάλη Ύφεση του 1930 και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στις αρχές του 1940 είχαν ως απόρροια τη μείωση των γεννήσεων. Στη γενιά συγκαταλέγονται οι περισσότεροι από όσους πολέμησαν στον πόλεμο της Κορέας.
Το περιοδικό Time χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «Silent Generation» σε ένα άρθρο στις 5 Νοεμβρίου του 1951 με τίτλο «The Younger Generation», αν και ο όρος φαίνεται να προηγείται της δημοσίευσης.
Το πιο εντυπωσιακό γεγονός για τη γενιά ήταν η σιωπή της. Με μερικές σπάνιες εξαιρέσεις, η νεολαία δεν συμμετείχε ενεργά στα κοινωνία, δεν διαμαρτυρόταν, δεν διεκδικούσε. Η «ακινησία» οδήγησε στο προσδιοριστικό «σιωπηρή». Οι Silents ήταν προσανατολισμένοι στον κομφορμισμό και θεωρούσαν ότι δεν ήταν συνετό να μιλούν ανοιχτά.
Η γενιά αυτή ήρθε μετά από δύο παγκοσμίους πολέμους και κλήθηκε να «χτίσει» από την αρχή τα θεμέλια του κόσμου της και κατ’ επέκταση του κόσμου μας.
Baby Boomers
Γεννημένοι μεταξύ 1946 – 1964
Το όνομα της προέρχεται από την «έκρηξη γεννήσεων» που σημειώθηκε κατά την περίοδο αυτή στον δυτικό κόσμο. Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου »Baby Boomer» είναι σε άρθρο της Daily Press, η οποία ανέφερε ότι πλησίαζε μεγάλη έκρηξη στις εγγραφές στα κολέγια καθώς οι μεγαλύτεροι των εκατομμύρια νεογέννητων έφταναν τα 18 τους έτη.
Αξιοσημείωτα γεγονότα της εποχής που διαμόρφωσαν τον κόσμο των μπέιμπι μπούμερς, ο Ψυχρός Πόλεμος και τα οικολογικά και αντιπολεμικά κινήματα. Boomers είναι η γενιά που στην Ελλάδα μέχρι πρότινος αναφέραμε ως «γενιά του Πολυτεχνείου».
Μια γνωστή φράση για την απόρριψη ή διακωμώδηση συμπεριφορών που οι νέοι αποδίδουν στερεοτυπικά στους μπέιμπι μπούμερς είναι το »OK Boomer». Το «OK Boomer» έγινε δημοφιλές ως αντίδραση σε ένα βίντεο ενός αγνώστου ηλικιωμένου ανθρώπου, στο οποίο δήλωνε ότι «η Γενιά Υ και η Γενιά Ζ έχουν το σύνδρομο Πήτερ Παν, δεν θέλουν ποτέ να μεγαλώσουν και νομίζουν ότι τα ουτοπικά ιδεώδη που έχουν στα νιάτα τους με κάποιον τρόπο θα κρατήσουν και μετά την ενηλικίωση».
Το βίντεο ενέπνευσε τη φράση «OK Boomer» ως εναντίωση και απόρριψη των ιδανικών των προηγούμενων γενεών που έχουν διαμορφώσει τόσο έντονα την πολιτική, την οικονομία και το περιβάλλον. Με απλά λόγια για τις γενιές που ακολουθούν τους μπούμερς, μεγάλο κομμάτι των απόψεων και των συμπεριφορών τους θεωρείται απαρχαιωμένο.
Έρευνα του 2012 διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τρίτο των πολυεκατομμυριούχων ερωτηθέντων μπέιμπι μπούμερς στις Ηνωμένες Πολιτείες προτιμούσαν να παραδώσουν την περιουσία τους σε φιλανθρωπικά ιδρύματα αντί να τη μοιράσουν στα παιδιά τους, υπερασπιζόμενοι τη σκληρή δουλειά.
Από αυτούς, το 57% πίστευε ότι ήταν σημαντικό για κάθε γενιά να κερδίσει τα δικά της χρήματα, ενώ το 54% πίστευε ότι ήταν σημαντικότερο να επενδύσουν στα παιδιά τους όσο μεγάλωναν.
Γενιά Χ – Generation X
Γεννημένοι μεταξύ 1965 – 1980
Να ξεκινήσουμε με αριθμούς. Υπήρχαν περίπου 65,2 εκατομμύρια μέλη της γενιάς Χ στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2020. Τα περισσότερα μέλη της γενιάς Χ είναι παιδιά της σιωπηρής γενιάς ή των πρώτων μπούμερς και είναι συνήθως γονείς των millennials ή της γενιάς Ζ.
Τα παιδιά των δεκαετιών ’70 και ’80 μεγάλωσαν με μητέρες που εντάχθηκαν στην αγορά εργασίας και έζησαν την εποχή μεγάλης οικονομικής άνθισης. Ήταν η γενιά του MTV, του grunge και του χιπ χοπ. Λόγω της οικονομικής της δύναμης, η γενιά X ήταν για πολλά χρόνια η δημογραφική ομάδα που οι διαφημιστές επιθυμούσαν περισσότερο.
Ήταν οι πρώτοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως τα IRC chat, Friendster, MySpace, δεχόμενοι ένα μοναδικό μείγμα παραδοσιακών και ψηφιακών επιρροών. Κατά την περίοδο της πνευματικής ωρίμανσής της, η γενιά Χ, κατάφερε να βρει την πολυπόθητη ισορροπία ανάμεσα σε προσωπική και επαγγελματική ζωή.
Millennials – Generation Y – Gen Next
Γεννημένοι μεταξύ 1981 – 1996
Οι millennials θεωρούνται η γενιά με τα περισσότερα προσόντα που έχει εισαχθεί ποτέ στον επαγγελματικό στίβο. Παρά το υψηλό εκπαιδευτικό υπόβαθρό τους πλήρωσαν το κόστος της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.
Βγήκαν -και συνεχίζουν να βγαίνουν- σε μια αγορά εργασίας πληγωμένη που δύσκολα θα τους ικανοποιήσει σε οικονομικό επίπεδο. Η μεγάλη οικονομική ύφεση και η ύφεση λόγω του COVID-19 είχαν σημαντικό αντίκτυπο σε αυτήν τη γενιά, επειδή προκάλεσαν ιστορικά υψηλά επίπεδα ανεργίας μεταξύ των νέων.
Οι millennials είναι πέρα για πέρα εξοικειωμένοι με τη χρήση της τεχνολογίας, του διαδικτύου και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για αυτό και χαρακτηρίζονται και ως «ψηφιακοί γηγενείς».
Η Ruth Milkman περιγράφει τους αμερικανούς millennials, λέγοντας: «πληρώνουν πολλά για τις σπουδές τους, αλλάζουν δουλειές, γιατί αυτές που βρίσκουν, όταν δεν είναι κακές και κακοπληρωμένες, δεν τους κάνουν, μένουν συχνά με τους δικούς τους, δεν παντρεύονται ή το κάνουν αργότερα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Pew Research Center το 2015, περισσότεροι νέοι άνθρωποι έμεναν με τους γονείς του από ό,τι οποιαδήποτε άλλη στιγμή από το 1940. Αυτό σημαίνει πως περισσότερες από το ένα τρίτο των νέων γυναικών και σχεδόν οι περίπου οι μισοί από τους νέους άντρες μοιράζονταν την ίδια στέγη με την οικογένειά τους. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60, μόλις το 24% των νέων ανθρώπων ζούσαν με τους γονείς τους.
Το ιδιαίτερο με αυτή τη γενιά είναι ότι έχει αποδειχθεί η πιο αγχώδης γενιά στην ιστορία. Σύμφωνα με το American Psychological Association το 12% των millennials έχει διαγνωστεί επισήμως με αγχώδεις διαταραχές, ποσοστό που είναι διπλάσιο από τη γενιά των Boomers.
Σύμφωνα με τον Dr Thomas Curran, «oι νέοι επιδεικνύουν εξαιρετικά ουτοπικές μορφωτικές και επαγγελματικές προσδοκίες για τους εαυτούς τους. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση της τελειομανίας ανάμεσα στους millennials».
Γενιά Ζ – Generation Z
Γεννημένοι μεταξύ 1997 – 2012
Είναι η μεγαλύτερη γενιά στον κόσμο αυτή τη στιγμή και θα αποτελεί το 27% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού μέχρι το 2025. Πρόκειται για μια γενιά ευαισθητοποιημένη και συνειδητοποιημένη.
Για μια γενιά που μεγάλωσε σε μια εποχή οικονομικών κρίσεων και κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών. Για αυτούς τους λόγους η γενιά Ζ τείνει να είναι πιο πρακτική και να βασίζεται στον ρεαλισμό.
Η γενιά Ζ προτιµά την απόκτηση προϋπηρεσίας παρά τη µακρά ακαδηµαϊκή σταδιοδροµία εφόσον είδαν τους millennials να μην βρίσκουν δουλειά λόγω αυξημένων προσόντων. Το στρες και η κατάθλιψη είναι και σε αυτή τη γενιά υπαρκτά. Με μια μεγάλη διαφορά από τους millennials.
Η γενιά Ζ αναγνωρίζει τα αρνητικά συναισθήματα και ζητά βοήθεια ώστε να τα καταπολεμήσει. Τον Μάιο του 2023 η έρευνα της Deloitte διαπίστωσε ότι το 46% των Gen Zers αισθάνονται άγχος και στρες στην εργασία τους όλο ή τον περισσότερο χρόνο.
Ενώ η έρευνα της Harmony Healthcare IT ανέφερε ότι σχεδόν οι μισοί από τους Gen Zers που συμμετείχαν στην έρευνα, δήλωσαν ότι κάνουν περιπάτους ή πεζοπορία για να διαχειριστούν το άγχος τους, ενώ άλλοι ζωγραφίζουν, γράφουν ή παίζουν κάποιο όργανο. Η έρευνα έδειξε επίσης ότι 2 στους 5 πηγαίνουν σε ψυχοθεραπεία και το 53% έχει λάβει επαγγελματική βοήθεια για την ψυχική υγεία κάποια στιγμή.
Γενιά Άλφα – Gen Alpha
Γεννημένοι από το 2013 κι έπειτα
Γενιά Άλφα. Η γενιά που γεννήθηκε on line. Η γενιά του μέλλοντος. Η πρώτη που γεννήθηκε εξ ολοκλήρου τον 21ο αιώνα. Με τη γενιά άλφα είναι σαν να βρισκόμαστε σε νερά αχαρτογράφητα. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι πρόκειται για την πιο φυλετικά και εθνοτικά ποικιλόμορφη γενιά.
Τα παιδιά της γενιάς αυτής χρησιμοποιούν την τεχνολογία με φυσικό τρόπο και δεν μπορούν καν να διανοηθούν πώς ήταν ο κόσμος χωρίς smartphones, tablets και social media.
Όσο για την επαγγελματική τους πορεία; Εδώ κι αν είναι τα νερά αχαρτογράφητα. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Cranfield, Joe Nellis, δηλώνει ότι η γενιά άλφα θα απασχολείται σε θέσεις εργασίας, σε δουλειές που δεν υπάρχουν ακόμη ούτε στη φαντασία μας.
