Έρευνα: Ρεκόρ αφίξεων στα Χανιά και το Ηράκλειο – Το προφίλ των τουριστών

Ρεκόρ αφίξεων καταγράφηκε στα αεροδρόμια της Κρήτης το 2023 όπως διαπιστώνεται από την έρευνα που πραγματοποίησε το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης.

Μάλιστα, οι μισοί τουρίστες έχουν ξαναεπισκεφθεί το νησί ενώ πάνω από τους μισούς θα επισκέπτονταν την περιοχή και κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου αν υπήρχε απευθείας ανταπόκριση από την πόλη τους.

Η διαπίστωση αυτή αναδεικνύεται από την ετήσια έρευνα, που διενεργεί το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης. Η έρευνα  συντονίστηκε από το τμήμα Οικονομίας & Διοίκησης του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ), σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης, το τμήμα Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ), μέλη του Τμήματος Οικονομικών επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης και την Ανώτερη Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης Κρήτης (ΑΣΤΕΚ). Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο Χανίων (Ι. Δασκαλογιάννης) σε δείγμα 5.000 έγκυρων ερωτηματολογίων.

Αναλυτικά τα συμπεράσματα

– Ρεκόρ αφίξεων αλλοδαπών τουριστών στα αεροδρόμια Χανίων και Ηρακλείου το 2023

– Το 37% των αλλοδαπών τουριστών στο αεροδρόμιο Χανίων προέρχονται από Σκανδιναβικές χώρες, ενώ το 55% των αλλοδαπών τουριστών στο αεροδρόμιο Ηρακλείου προέρχονται από Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία

– Οι μισοί αλλοδαποί τουρίστες έχουν ξαναεπισκεφθεί τη Δυτική Κρήτη

– Το 80% των επισκεπτών είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με μέσο οικογενειακό εισόδημα στα 80.000 ευρώ

– Προτίμηση στις εβδομαδιαίες διακοπές με συνεπακόλουξη αύξηση της οργάνωσης των διακοπών μέσω ταξιδιωτικών γραφείων και πρακτόρων

– Αύξηση χρήσης ενοικιαστικών οχημάτων

– Οι μισοί τουρίστες που έχουν ξαναεπισκεφθεί την περιοχή δεν επισκέπτονται την παραλία του Μπάλου, ενώ δύο στους πέντε δεν επισκέπτονται τις παραλίες Φαλασάρνων και Ελαφονησίου κυρίως λόγω του αρνητικού αντίκτυπου του υπερτουρισμού

– Οι αλλοδαποί τουρίστες που έχουν ξαναεπισκεφθεί την περιοχή είναι αυτοί που αγοράζουν  περισσότερο τα τοπικά αγροτικά προϊόντα

– Πάνω από τους μισούς αλλοδαπούς επισκέπτες θα επισκέπτονταν την περιοχή και κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου αν υπήρχε απευθείας ανταπόκριση από την πόλη τους

– Σημαντική αύξηση προτίμησης τουριστικών καταλυμάτων κυρίως στην Πόλη Χανίων αλλά και στην περιοχή της Κισσάμου

– Οι μισοί επισκέπτες δεν προτιμούν κανένα πακέτο διατροφής στα τουριστικά καταλύματα

– Πάνω από τους μισούς τουρίστες θα ενδιαφερόντουσαν για αειφόρες μορφές τουρισμού

– Απόλυτη ικανοποίηση από την ποιότητα των υπηρεσιών στα τουριστικά καταλύματα, την ποιότητα των τοπικών αγροτικών προϊόντων, τη φιλοξενία των ντόπιων ανθρώπων καθώς και την ηρεμία & ασφάλεια του τόπου

– Δυσαρέσκεια σχετικά με κακή κατάσταση οδικού δικτύου και σήμανσης, κυκλοφοριακή συμφόρηση, έλλειψη διαθέσιμων χώρων στάθμευσης, ανεπαρκής υποδομή ποδηλατόδρομων, συστήματος περισυλλογής και αποκομιδής απορριμάτων καθώς και έλλειψη χώρων πρασίνου

– Οι απώλειες εσόδων από τη μείωση των δαπανών κατά 10% κυρίως λόγω αύξησης κόστους προϊόντων διατροφής και ενέργειας και την ελαφρά μείωση των διανυκτερεύσεων αντισταθμίζονται σε κάποιο βαθμό από την αύξηση των συνολικών αφίξεων

– Έξι στους δέκα αλλοδαπούς τουρίστες θεωρούν πολύ καλές τις τιμές σε σχέση με την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών συγκριτικά με ανταγωνιστικούς προορισμούς

– Εννέα στους δέκα επισκέπτες θα ξαναεπισκεπτόντουσαν την περιοχή και θα τη σύστηναν σε συγγενείς και φίλους

Αφίξεις τουριστών στο αεροδρόμιο Χανίων

Σχετικά με τις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών στο αεροδρόμιο Χανίων και με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της Fraport-Greece για την περίοδο Ιανουάριος-Νοέμβριος 2023, καταγράφεται ρεκόρ αφίξεων ξεπερνώντας τα 1.4 εκ. αφίξεις και σημειώνοντας αύξηση 9% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, όπου είχαν σημειωθεί 1.3 εκ. αφίξεις.

Η φετινή αύξηση, σε σχέση με το 2022, οφείλεται τόσο από τους Σκανδιναβούς όσο και από τους μη Σκανδιναβούς, οι οποίοι σημειώνουν ισόποσο ποσοστό αύξησης. Ειδικότερα από τους Σκανδιναβούς, τη μεγαλύτερη αύξηση σημειώνουν οι Νορβηγοί με 30% και ακολουθούν Σουηδοί και Φινλανδοί με ποσοστά αύξησης 8% και 6%, αντίστοιχα.

Αντίθετα, μείωση καταγράφουν οι Δανοί κατά 5%, παραμένοντας όμως στη δεύτερη θέση επί των συνολικών αφίξεων.

Γενικά, παρατηρούμε ότι οι Σκανδιναβοί σταθεροποιούνται κοντά στο 37% επί των συνολικών αφίξεων μετά την εποχή του κορονοϊού, όταν πριν το ποσοστό τους είχε εδραιωθεί γύρω στο 50%.

Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι οι αφίξεις των Σκανδιναβών μειώνονται, αλλά ότι οι αφίξεις των μη Σκανδιναβών αυξάνονται με πολύ πιο γοργούς ρυθμούς.

Αναφορικά με τις κύριες εθνότητες των μη Σκανδιναβών, Πολωνοί και Γερμανοί είναι αυτοί που σημειώνουν σημαντικά ποσοστά αυξήσεων με 10% και 6%, αντίστοιχα, ενώ οι Βρετανοί, οι οποίοι συνεχίζουν και παραμένουν στην πρώτη θέση επί των συνολικών αφίξεων καταγράφουν μια μικρή αύξηση.

Σχετικά με τις υπόλοιπες εθνότητες, ενθαρρυντικές είναι οι αυξήσεις των Ρουμάνων, Αυστριακών και Κυπρίων με διψήφια ποσοστά αύξησης σε σχέση με την περυσινή περίοδο, ενώ έχουμε και την προσέλκυση νέων αγορών, αφού για πρώτη φορά επισκέπτονται τη Δυτική Κρήτη αλλοδαποί επισκέπτες που προέρχονται από το Λουξεμβούργο.

Η εικόνα στο αεροδρόμιο Ηρακλείου

Αναφορικά με τις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών στο αεροδρόμιο Ηρακλείου και με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας Ηρακλείου, για το έτος 2023, καταγράφεται πολύ υψηλός αριθμός αφίξεων, της τάξεως των 3,6 εκατ. αφίξεων, σημειώνοντας αύξηση κατά 6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι απαρτίζουν την πρώτη τριάδα καταλαμβάνοντας το 55% επί των συνολικών αφίξεων με τους Γερμανούς να συνεχίζουν να παραμένουν στην κορυφή της λίστας με 29%, σημειώνοντας όμως μια σημαντική πτώση της τάξεως του 4% σε σχέση με την περυσινή περίοδο. Βρετανοί και Γάλλοι ακολουθούν με ποσοστά αύξησης 7% και 11% αντίστοιχα

Σχετικά με τις άλλες εθνότητες, οι Ολλανδοί παραμένουν στην τέταρτη θέση με ποσοστό 6% επί των συνολικών αφίξεων καταγράφοντας όμως μια οριακή μείωση σε σχέση με την περυσινή περίοδο, όπως σημαντική πτώση καταγράφεται και από τους Ελβετούς κατά 21%. Αντίθετα, η πλειοψηφία των υπόλοιπων κύριων εθνοτήτων καταγράφουν διψήφιο ποσοστό αύξησης με σημαντικότερη αυτή των Πολωνών κατά 22% και Αυστριακών κατά 20%, ανεβαίνοντας στην πέμπτη και έκτη θέση, αντίστοιχα ενώ πολύ ενθαρρυντική είναι η αύξηση των Ρουμάνων που πλασάρονται στην πρώτη δωδεκάδα επί των συνολικών αφίξεων για πρώτη φορά.

Οι Ρώσοι, οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια ήταν σταθερά στην τέταρτη θέση επί των συνολικών αφίξεων, λόγω της στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία και των επακόλουθων κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρουσιάζουν και φέτος μηδενικές αφίξεις, όταν το 2019 προσέγγιζαν τις 270 χιλ. αφίξεις.

Το προφίλ των επισκεπτών

Η υλοποίηση της τουριστικής έρευνας στον Αερολιμένα Χανίων, εκτός από τις προσωπικές συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια όπου χρειαζόταν, πραγματοποιήθηκε πλήρως με το αυτοματοποιημένο σύστημα οικειοθελούς συμμετοχής των αλλοδαπών τουριστών με την χρήση των προσωπικών τους συσκευών (PC, Smartphone και Tablet).

Η επιλογή αυτής της δυνατότητας γνωστοποιείται στους επισκέπτες από τον εκπρόσωπο της έρευνας ή/και με ROLL UPS και ενεργοποιείται στην γλώσσα επιλογής του ενδιαφερόμενου μέσω οπτικής σάρωσης κατάλληλου Url ή QR Code από το laptop, smartphone ή tablet.

Αναφορικά με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι τουρίστες που προτιμάνε το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό για τις διακοπές τους, παρουσιάζουν μια σταθεροποιητική τάση ως προς το προφίλ τους σε σχέση με την περυσινή τουριστική περίοδο σε σημείο να μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι οι όποιες ανακατατάξεις συντελέστηκαν στην περίοδο 2020-2022 έχουν παγιωθεί και βρισκόμαστε πλέον σ’ ένα καινούργιο σημείο ισορροπίας.

Έτσι και φέτος καταγράφεται υψηλό το ποσοστό των αλλοδαπών τουριστών που επισκέπτονται τη Δυτική Κρήτη για πρώτη φορά, κυρίως λόγω της μειωμένης συμμετοχής Σκανδιναβών τουριστών, μετά την κορονοϊού εποχή, που παραδοσιακά προτιμάνε να ξανα-επισκέπτονται τον συγκεκριμένο προορισμό. Σχεδόν οι μισοί αλλοδαποί τουρίστες επισκέπτονται τη Δυτική Κρήτη για πρώτη φορά. Το ποσοστό αυτό ενισχύεται από την αύξηση των επισκεπτών από το Η.Β., την Γερμανία και την Πολωνία.

Δημογραφικά χαρακτηριστικά

Σχετικά με τις ηλικιακές κατηγορίες, τέσσερις στους δέκα τουρίστες είναι νεαρής ηλικίας έως 34 ετών, ενώ υπάρχει διπλασιαμός των ηλικιωμένων επισκεπτών άνω των 65 ετών σε σχέση με το περυσινό έτος. Σχεδόν τρεις στους τέσσερις αλλοδαπούς επισκέπτες που έρχονται στη Δυτική Κρήτη είναι παντρεμένοι ή βρίσκονται σε σχέση, όταν πέρυσι δύο στους τρεις ανήκαν σε αυτή την κατηγορία.

Αναφορικά με τη μορφή εργασίας, δύο στους τρεις τουρίστες, απασχολούνται με πλήρη απασχόληση, το 6% των επισκεπτών απασχολείται με μερική απασχόληση, ένας στους δέκα δηλώνει αυτοαπασχολούμενος, ίδιο είναι και το ποσοστό των φοιτητών (είτε εργάζονται είτε όχι) ενώ 5% είναι συνταξιούχοι. Τα ποσοστά αυτά είναι ίδια με το προηγούμενο έτος, εκτός από τους συνταξιούχους, οι οποίοι έχουν σχεδόν διπλασιαστεί.

Αναφορικά με το μορφωτικό επίπεδο, δεν παρατηρούνται κάποιες σημαντικές μεταβολές. Τέσσερις στους δέκα αλλοδαπούς επισκέπτες είναι απόφοιτοι Πανεπιστημιακής Σχολής, ενώ τέσσερις στους δέκα τουρίστες έχουν ολοκληρώσει μεταπτυχιακές και διαδακτορικές σπουδές. Το 16% είναι τελειόφοιτοι Λυκείου, 5% τελειόφοιτοι Γυμνασίου, ενώ το ποσοστό εκείνων που έχουν τελειώσει μόνο το Δημοτικό ή δεν έχουν καμία τυπική εκπαίδευση φθάνει μόλις το 1,5%.

Ο μέσος όρος του εισοδηματικού τους επιπέδου παραμένει πολύ υψηλός στα 80.000 ευρώ, κυρίως λόγω  της αύξησης των αλλοδαπών τουριστών που προέρχονται από χώρες της Αμερικής, Καναδά και Αυστραλίας, οι οποίοι είναι και πολύ υψηλού εισοδηματικού προφίλ.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σχεδόν το 1/3 των επισκεπτών στην περιοχή μας δηλώνει εισόδημα πάνω από 100.000 €.

Ελαφρά μειωμένος είναι ο αριθμός ημέρων, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, που πραγματοποιούν οι αλλοδαποί τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, αφού οι αλλοδαποί τουρίστες πραγματοποίησαν κατά μέσο όρο εννέα διανυκτερεύσεις φέτος, εμφανίζοντας μια τάση να μειώνονται οι πολυήμερες διακοπές, με τους μισούς περίπου από αυτούς να στρέφονται προς τις εβδομαδιαίες διακοπές.

Το συγκεκριμένο πακέτο διακοπών σημείωσε αύξηση σε σχέση με την περυσινή περίοδο, κυρίως λόγω της σχετικής αύξησης των οργανωμένων διακοπών μέσω ταξιδιωτικών πρακτόρων και γραφείων, με ένα ποσοστό άνω του 40% των τουριστών να τα προτιμάει.

Η έρευνα: Ομάδα συγγραφής και ανάλυσης

Δρ. Γεώργιος Μπαουράκης, Διευθυντής Μ.Α.Ι.Χ.

Γεώργιος Αγγελάκης, Ερευνητής Τμ. Οικονομίας και Διοίκησης Μ.Α.Ι.Χ., υπ. διδάκτωρ Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ

Περικλής Δράκος, ΕΔΙΠ, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Καθ. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Διευθυντής Εργ. Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης &  Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Audencia Business School, France

Ομάδα επιστημονικής υποστήριξης

Δρ. Κυριάκος Κώτσογλου, Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Ηλ. Διακυβέρνησης, Περιφέρεια Κρήτης

Επ. Καθηγητής Χρήστος Λεμονάκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Διοικητικής Οικονομικής και Συστημάτων Αποφάσεων, Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ

Αν. Καθηγητής Γεώργιος Ατσαλάκης, Σχολή Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης

Καθηγητής Γαγάνης Χρυσοβαλάντης, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Αν. Καθηγητής Ανδρέας Παναγόπουλος, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Αν. Καθηγητής Στυλίδης Δημήτριος, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Επ. Καθηγητής Σπυριάδης Αθανάσιος, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Επ. Καθηγήτρια Σημαντηράκη Βανέσσα, Διευθύντρια Α.Σ.Τ.Ε.Κ.