Ποιοι είναι οι Χούθι και γιατί απειλούν το παγκόσμιο εμπόριο

Πολυεθνικό στόλο για την αντιμετώπιση των επιθέσεων των Χούθι εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, συγκροτούν οι ΗΠΑ, καθώς τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο πλέον το παγκόσμιο εμπόριο. Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τους αντάρτες.

Οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν αντάρτες Χούθι της Υεμένης εντείνουν τις επιθέσεις τους σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, οι οποίες, όπως ισχυρίζονται, αποτελούν εκδίκηση κατά του Ισραήλ για τη στρατιωτική επιχείρησή του στη Γάζα.

Οι επιθέσεις έχουν αναγκάσει ορισμένες από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές και πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου να αναστείλουν τη διέλευση μέσω μιας από τις σημαντικότερες θαλάσσιες εμπορικές οδούς του κόσμου, γεγονός που θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει σοκ στην παγκόσμια οικονομία.

Κι αυτό, καθώς η ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα σταματάει, με τα πετρελαιοφόρα σε αναμονή και τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων να αλλάζουν ρότα για το πολυήμερο ταξίδι γύρω από την Αφρική.

Σύμφωνα με αναλυτές, δε, είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα από την εποχή των lockdown λόγω της πανδημίας και θα μπορούσε να επηρεάσει τις γιορτές των Χριστουγέννων, τις οποίες περιμένουν οι έμποροι για να δουν την κατανάλωση και τον τζίρο τους να αυξάνεται.

Ποιοι είναι οι Χούθι;

Σύμφωνα με το CNN, το κίνημα των Χούθι, γνωστό και ως Ansarallah (Υποστηρικτές του Θεού), είναι η μία πλευρά του εμφυλίου πολέμου στην Υεμένη που μαίνεται εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1990, όταν ο ηγέτης τους, ο Χουσεΐν αλ Χούθι, ίδρυσε την “Πιστή Νεολαία”, ένα θρησκευτικό κίνημα για την αναβίωση ενός τμήματος του σιιτικού Ισλάμ, που ονομάζεται Ζαϊνισμός.

Οι Ζαϊντί κυβέρνησαν την Υεμένη για αιώνες, αλλά περιθωριοποιήθηκαν υπό το σουνιτικό καθεστώς που ανήλθε στην εξουσία μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1962. Το κίνημα του Αλ Χούθι ιδρύθηκε για να εκπροσωπήσει τους Ζαϊντί και να αντισταθεί στον ριζοσπαστικό σουνισμό.

Πώς ανήλθαν στην εξουσία

Ο Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ, ο πρώτος πρόεδρος της Υεμένης μετά την ενοποίηση της Βόρειας και της Νότιας Υεμένης το 1990, υποστήριξε αρχικά την “Πιστή Νεολαία”. Καθώς όμως η δημοτικότητα του κινήματος αυξανόταν και η αντικυβερνητική ρητορική οξυνόταν, έγινε απειλή για τον Σάλεχ. Τα πράγματα έφτασαν στο αποκορύφωμα το 2003, όταν ο Σάλεχ υποστήριξε την εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ιράκ, στην οποία αντιτάχθηκαν πολλοί Υεμενίτες.

Για τον αλ Χούθι, το ρήγμα αποτέλεσε μια ευκαιρία. Εκμεταλλευόμενος τη δημόσια οργή, οργάνωσε μαζικές διαδηλώσεις. Μετά από μήνες αναταραχής, ο Σάλεχ εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του.

Ο Αλ Χούθι σκοτώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2004 από τις δυνάμεις της Υεμένης, αλλά το κίνημά του έζησε. Η στρατιωτική πτέρυγα των Χούθι μεγάλωσε, καθώς όλο και περισσότεροι μαχητές προσχώρησαν στον αγώνα. Έχοντας ενθάρρυνση από τις πρώτες διαδηλώσεις της Αραβικής Άνοιξης το 2011, πήραν τον έλεγχο της βόρειας επαρχίας Saada και ζήτησαν το τέλος του καθεστώτος του Σάλεχ.

Ελέγχουν οι Χούθι την Υεμένη;

Ο Σάλεχ συμφώνησε το 2011 να παραδώσει την εξουσία στον αντιπρόεδρό του, Abd-Rabbu Mansour Hadi, αλλά η κυβέρνηση αυτή δεν ήταν περισσότερο δημοφιλής. Οι Χούθι ξαναχτύπησαν το 2014, παίρνοντας τον έλεγχο τμημάτων της Σαναά, της πρωτεύουσας της Υεμένης, πριν τελικά εισβάλουν στο προεδρικό μέγαρο στις αρχές του επόμενου έτους.

Ο Hadi κατέφυγε στη Σαουδική Αραβία, η οποία εξαπέλυσε πόλεμο κατά των Χούθι κατόπιν αιτήματός του, τον Μάρτιο του 2015. Αυτό που αναμενόταν να είναι μια γρήγορη εκστρατεία, διήρκεσε χρόνια: Μια κατάπαυση του πυρός υπογράφηκε τελικά το 2022. Έληξε μετά από έξι μήνες, αλλά τα αντιμαχόμενα μέρη δεν επέστρεψαν σε σύγκρουση πλήρους κλίμακας.

Τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι ο πόλεμος στην Υεμένη έχει μετατραπεί στη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο. Σχεδόν ένα τέταρτο του εκατομμυρίου άνθρωποι έχουν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ.

Μετά την κατάπαυση του πυρός, οι Χούθι έχουν εδραιώσει τον έλεγχό τους στο μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Υεμένης. Έχουν, επίσης, επιδιώξει μια συμφωνία με τους Σαουδάραβες που θα έφερνε οριστικό τέλος στον πόλεμο και θα εδραίωνε τον ρόλο τους ως κυβερνήτες της χώρας.

Ποιοι είναι οι σύμμαχοί τους;

Οι Χούθι υποστηρίζονται από το Ιράν, το οποίο άρχισε να ενισχύει τη βοήθειά του προς το κίνημα το 2014, καθώς ο εμφύλιος πόλεμος κλιμακώθηκε και η αντιπαλότητά του με τη Σαουδική Αραβία εντάθηκε. Το Ιράν έχει προμηθεύσει την ομάδα με όπλα και τεχνολογία, μεταξύ άλλων, για βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους κρουζ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV ή drones), σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών του 2021.

Οι Χούθι αποτελούν μέρος του λεγόμενου “Άξονα της Αντίστασης” του Ιράν -μια υπό την ηγεσία του Ιράν αντι-ισραηλινή και αντι-δυτική συμμαχία περιφερειακών πολιτοφυλακών που υποστηρίζεται από την Ισλαμική Δημοκρατία.

Μαζί με τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο, οι Χούθι είναι μία από τις τρεις εξέχουσες πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν και έχουν εξαπολύσει επιθέσεις κατά του Ισραήλ τις τελευταίες εβδομάδες.

Γιατί οι Χούθι επιτίθενται σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα;

Αν και Χούθι μπορεί να στερούνται τις δυνατότητες της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, τόσο γεωγραφικά όσο και από άποψη τεχνολογίας, τα χτυπήματά τους σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα μπορεί να προκαλέσουν άλλου είδους προβλήματα στο Ισραήλ και τους συμμάχους του.

Η παγκόσμια οικονομία έχει λάβει μια σειρά από προειδοποιήσεις για τη σημασία αυτού του στενού θαλάσσιου τμήματος, το οποίο εκτείνεται από τα στενά Bab-el-Mandeb στις ακτές της Υεμένης έως τη διώρυγα του Σουέζ στη βόρεια Αίγυπτο – και μέσω του οποίου διακινείται το 12% του παγκόσμιου εμπορίου, συμπεριλαμβανομένου του 30% της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων παγκοσμίως.

Το 2021, ένα πλοίο με την ονομασία Ever Given προσάραξε στη διώρυγα του Σουέζ, μπλοκάροντας τη ζωτικής σημασίας εμπορική αρτηρία για σχεδόν μία εβδομάδα και προκαλώντας αναταραχή στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.

Υπάρχουν φόβοι ότι οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους των Χούθι εναντίον εμπορικών πλοίων, οι οποίες σημειώνονται σχεδόν καθημερινά από τις 9 Δεκεμβρίου, θα μπορούσαν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερο σοκ στην παγκόσμια οικονομία.

Τέσσερις από τις πέντε μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες παγκοσμίως -Maersk, Hapag-Lloyd, CMA CGM Group και Evergreen- ανακοίνωσαν ότι θα διακόψουν τη ναυσιπλοΐα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας υπό το φόβο των επιθέσεων των Χούθι. Ο πετρελαϊκός γίγαντας BP ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι θα κάνει το ίδιο – μια κίνηση που προκάλεσε την εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Οι επιθέσεις θα μπορούσαν να αναγκάσουν τα πλοία να ακολουθήσουν πολύ μεγαλύτερη διαδρομή γύρω από την Αφρική και να εκτοξεύσουν το κόστος ασφάλισης. Οι εταιρείες θα μπορούσαν να μετακυλήσουν το αυξημένο κόστος διακίνησης των προϊόντων τους στους καταναλωτές, αυξάνοντας εκ νέου τις τιμές σε μια περίοδο που οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό μετά την πανδημία.

Οι Χούθι λένε ότι θα υποχωρήσουν μόνο όταν το Ισραήλ επιτρέψει την είσοδο τροφίμων και φαρμάκων στη Γάζα -τα χτυπήματά τους θα μπορούσαν να έχουν ως στόχο να πλήξουν οικονομικά τους συμμάχους του Ισραήλ, με την ελπίδα ότι θα το πιέσουν να σταματήσει τους βομβαρδισμούς του θύλακα.

Σε περίπτωση νίκης των Παλαιστινίων πιθανότατα είναι μια ευκαιρία και για εκείνους να αποκτήσουν νομιμότητα στο εσωτερικό και στην περιοχή, καθώς επιδιώκουν να ελέγξουν τη βόρεια Υεμένη. Θα μπορούσε, επίσης, να τους δώσει το πάνω χέρι ενάντια στους Άραβες αντιπάλους τους, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

ΗΠΑ: Συμμαχία 10 χωρών για την προστασία από τους Χούθι

Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ ανακοίνωσε τη Δευτέρα, μετά τις εξελίξεις αυτές, τον σχηματισμό στην Ερυθρά Θάλασσα συμμαχίας 10 χωρών για την αντιμετώπιση των επανειλημμένων επιθέσεων των σιιτών ανταρτών Χούθι.

Πέραν των ΗΠΑ, ο Λόιντ Όστιν διευκρίνισε πως στη συμμαχία αυτή συμμετέχουν η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Μπαχρέιν, ο Καναδάς, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Ισπανία και οι Σεϊχέλες.

Η πρόσφατη κλιμάκωση των ανεύθυνων επιθέσεων των Χούθι από την επικράτεια της Υεμένης απειλεί την ελεύθερη ροή του εμπορίου, θέτει σε κίνδυνο τη ζωή αθώων ναυτικών και παραβιάζει το διεθνές δίκαιο» υπογράμμισε. «Γι’ αυτό, ανακοινώνω την έναρξη της επιχείρησης ‘Prosperity Guardian’» πρόσθεσε ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας.

news247.gr

φωτογραφία αρχείου