Τι αλλάζει στη διαχείριση του νερού το νέο νομοσχέδιο που καταργεί δεκάδες – Το θέμα έφερε στην επιφάνεια ο Χ. Μαμουλάκης

Μεγαλύτερες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ και κατάργηση δεκάδων Δημοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) δια της μεθόδου της συγχώνευσης περιλαμβάνει το κυβερνητικό σχέδιο για το νερό, το οποίο προκαλεί σωρεία αντιδράσεων πριν καν αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Το αρμόδιο υπουργείο κάνει λόγο για εξορθολογισμό της διαχείρισης του νερού δεδομένου ότι τα χρέη των ΔΕΥΑ μόνον εξαιτίας του ενεργειακού κόστους έχουν εκτοξευτεί τα τελευταία δύο χρόνια στα 200 εκατ. ευρώ, όμως οι δήμοι που διαχειρίζονται τις εν λόγω επιχειρήσεις προειδοποιούν για ραγδαίες αυξήσεις στα τιμολόγια ύδρευσης και οι εργαζόμενοι σε αυτές κάνουν λόγο για ιδιωτικοποίηση του νερού από την πίσω πόρτα.

Οι διατάξεις του νομοσχεδίου, το οποίο παρουσιάστηκε στις αρχές του μήνα στο υπουργικό συμβούλιο, προβλέπουν μιας μορφής συγχώνευση των ΔΕΥΑ, ώστε στην τελική τους μορφή να μείνουν 13 (μία ανά Περιφέρεια) ή ενδεχομένως λίγο περισσότερες, ενώ δρομολογείται και η χωρική επέκταση των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ σε όμορες περιφερειακές ενότητες. Στις δύο εταιρίες θα περάσει και η ευθύνη για τον καθαρισμό, τη συντήρηση και λειτουργία των φρεατίων υδροσυλλογής του δικτύου ομβρίων υδάτων και των συνδετηρίων αγωγών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Σε ό,τι αφορά τις νέες εταιρίες ύδρευσης της περιφέρειας (πλην ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ δηλαδή), νέες θα ονομάζονται Μείζονες Δημοτικές Επιχειρήσεις Υδρευσης και Αποχέτευσης, θα είναι διαδημοτικές επιχειρήσεις, ειδικού κοινωφελούς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως οι σημερινές ΔΕΥΑ. Θα διοικούνται από Συμβούλιο στρατηγικής και Εποπτείας με τους δήμους ως μέλη του, από 9μελή Εκτελεστική Επιτροπή και από Εκτελεστικό Διευθυντή που θα επιλεγεί με κριτήρια αγοράς.

Οπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου, στόχος είναι η ύπαρξη «λιγότερων αλλά ισχυρότερων επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης που θα καλύπτουν επαρκώς και σε προσιτό κόστος τις ανάγκες των πολιτών». Εκτιμούν ότι με τα νέα σχήματα, που θα λειτουργούν υπό την εποπτεία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) σε ό,τι αφορά στην τιμολόγηση των υπηρεσιών τους, θα περιοριστούν ζητήματα που οδήγησαν σε συσσώρευση ανείσπρακτων λογαριασμών και αυξημένες απώλειες νερού, θέματα που θα αντιμετωπιστούν με τη δημιουργία σημαντικών οικονομιών κλίμακος και την εξοικονόμηση πόρων.

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι με το εν λόγω σχέδιο νόμου θα υπάρξει και ρύθμιση των χρεών των ΔΕΥΑ, ενώ θα θεσπιστεί μηχανισμός μη δημιουργίας νέων. Σε κάθε περίπτωση μια σημαντική αλλαγή που επέρχεται είναι ότι οι δήμοι και οι Σύνδεσμοι ύδρευσης δε θα μπορούν να παρέχουν πλέον υπηρεσίες διαχείρισης υδάτων και λυμάτων.

Πώς θα λειτουργήσει το νέο σύστημα

Η αρχική πρόταση του σχεδίου νόμου ήταν ο αριθμός των 124 ΔΕΥΑ να περιοριστεί δραστικά φτάνοντας τις 13, δηλαδή περίπου μία ανά περιφέρεια ή μισή περιφέρεια και κάποιον όμορο νομό. Ωστόσο, πλέον υπάρχουν δεύτερες σκέψεις ώστε να τα σχήματα να είναι λίγο περισσότερα.

Παράλληλα, στην ΕΥΑΘ της Θεσσαλονίκης αναμένεται να υπαχθούν όλες οι ΔΕΥΑ του νομού και ενδεχομένως και η διαχείριση του νερού της Χαλκιδικής. Σημαντικά διευρυμένη θα είναι όμως και η ΕΥΔΑΠ της Αθήνας, στην οποία αναμένεται να υπαχθεί και η μοναδική ΔΕΥΑ του νομού Αττικής, αυτή του Λαυρίου, αλλά και η διαχείριση των υδάτων κοντινών νομών. Εξετάζονται ήδη οι περιπτώσεις της Βοιωτίας και της Φωκίδας δεδομένου του ήδη υφισταμένου δικτύου της ΕΥΔΑΠ, ενώ στο κάδρο βρίσκεται ακόμα και η Κορινθία.

Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος επισημαίνουν στο «Εθνος» ότι δε θα αλλάξει κάτι δεδομένου ότι θα παραμείνουν όλα τα παραρτήματα και θα διασφαλιστούν απολύτως οι περίπου 5.000 θέσεις εργασίας στις ΔΕΥΑ.

Υπερασπιζόμενες την ανάγκη της νομοθετικής ρύθμισης, κάνουν λόγο για παθογένεια στη λειτουργία των ΔΕΥΑ συμπληρώνοντας πως συσσωρευμένες οφειλές έχουν όσοι δεν πληρώνουν. «Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε τα νέα σχήματα να μην κουβαλάνε τις αμαρτίες του παρελθόντος», λένε χαρακτηριστικά. Το σχέδιο αντιμετώπισης των συσσωρευμένων χρεών περιλαμβάνει την αποπληρωμή ενός τμήματος από το κράτος και ενός τμήματος από τους ίδιος τους ΟΤΑ μέσω άτοκων δανείων που θα λάβουν: «Κανένας από τους νέους φορείς που θα δημιουργηθούν, δε θα ξεκινήσει με χρέη. Θα είναι υγιείς οργανισμοί και θα διασφαλίσουμε ότι θα παραμείνουν έτσι. Αν απλά χαρίζαμε τα χρέη σε Οργανισμούς που διαρκώς δημιουργούν νέα, θα κάναμε μια τρύπα στο νερό. Επιπλέον, με τα νέα σχήματα θα αντιμετωπιστεί και το ζήτημα της απώλειας νερού στα δίκτυα», αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Σήμερα τα χρέη των ΔΕΥΑ μόνο για το ενεργειακό κόστος αγγίζουν τα 200 εκ. ευρώ με τους δημάρχους να προειδοποιούν εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια, ότι οι δημοτικές επιχειρήσεις θα «σκάσουν» και θα χρεοκοπήσουν συμπαρασύροντας μάλιστα και τα οικονομικά πολλών δήμων. Απέναντι στις διαμαρτυρίες τους η Πολιτεία είχε δεσμευτεί ότι θα δοθούν έκτακτοι πόροι, τους οποίους όμως οι δήμοι δεν έλαβαν ποτέ, ενώ συνέχιζαν να χρεώνονται με τιμές οικιακού καταναλωτή και όχι με βιομηχανικό τιμολόγιο.

Παράλληλα είχαν ζητήσει οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί να βεβαιώνονται ως οφειλές μέσω της ΑΑΔΕ ώστε να βελτιωθεί η εισπραξιμότητα, αλλά και σ’ αυτό το αίτημα είχαν εισπράξει αρνητικές απαντήσεις από την Πολιτεία: «Ο τρόπος που διαχειρίστηκαν τα χρέη οδήγησε στη συσσωρευσή τους. Τα χρέη είναι ενεργειακά σε ποσοστό 90% κι ενώ είχαν υποσχεθεί ότι θα δώσουν το 60% στις ΔΕΥΑ για να επιμεριστούν, δεν το τήρησαν ποτέ. Τώρα με το νέο νομοσχέδιο αυτό το φροντίζουν με ένα τρόπο προβλέποντας ότι θα δώσει η Πολιτεία ένα ποσό και το υπόλοιπο θα το δώσει η τοπική αυτοδιοίκηση με 30 χρόνια άτοκο δάνειο. Γιατί δεν έδωσαν σε μας αυτό το εργαλείο όταν το ζητούσαμε;» λέει στο «Εθνος» ο πρόεδρος των Ενώσεων ΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης.

Συμπληρώνει πως «το κράτος έρχεται τώρα να υιοθετήσει ακριβώς αυτό το σχήμα, αλλά όχι για τις ΔΕΥΑ. Το νομοσχέδιο αναφορικά με τη μη συσσώρευση νέων χρεών προβλέπει ουσιαστικά ό,τι είχαμε προτείνει εμείς. Αν είχαν δοθεί και σε μας αυτά τα εργαλεία, η κατάσταση δε θα είχε φτάσει σ’ αυτό το σημείο, δε θα είχαν συσσωρευτεί τόσα χρέη».

Έως και τριπλασιασμό των τιμολογίων βλέπουν διοικήσεις και εργαζόμενοι – Προειδοποιούν για περαιτέρω ερήμωση και μαρασμό της περιφέρειας

Διοικήσεις και εργαζόμενοι των ΔΕΥΑ επισημαίνουν το κυβερνητικό σχέδιο θα φέρει μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια ρευματος, ενώ τονίζουν ότι οι ρυθμίσεις του θα οδηγήσουν σε εργολαβίες για τα έργα από Ομιλους των μεγάλων αστικών κέντρων, προσθέτοντας ότι ο συνδυασμός αυτών των δύο θα οδηγήσει σε περαιτέρω εγκατάλειψη της ελληνικής περιφέρειας και οικονομικό μαρασμό.

«Ας μην έχουμε αμφιβολία. Οι ρυθμίσεις αυτές θα φέρουν πάνω από διπλασιασμό στα νέα τιμολόγια ύδατος προκειμένου να μη συσσωρευτούν νέα χρέη. Είπαν ότι τα τιμολόγια θα τα προτείνει η ΡΑΑΕΥ, αλλά ούτε τον νόμο που ψήφισαν οι ίδιοι δεν εφαρμόζουν. Ετοιμάζουν ένα υδροκεφαλο σύστημα που αποκλείεται να δουλέψει», λέει ο κ. Μαρινάκης.

Εκτός αυτού προειδοποιεί και για σοβαρές συνέπειες στις τοπικές οικονομίες: «Ολες οι μεγάλες εργολαβικές εταιρίες δίνουν εκπτώσεις της τάξης των 3% και 5%. Στα δικά μας έργα οι εκπτώσεις είναι 30% κατά μέσο όρο. Με τα νέα σχήματα όλα τα έργα μιας Περιφέρειας θα είναι μια εργολαβία».

Από την πλευρά της η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στις ΔΕΥΑ επισημαίνει σε ανακοίνωσή της ότι η κυβέρνηση επιχειρεί μια μεταρρύθμιση, η οποία θα εξελιχθεί σε απορρύθμιση καταργώντας τις ΔΕΑ, οι οποίες παρέχουν νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης σε 5 εκ πολίτες της περιφέρειας.

«Με νόμο πλέον και με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ουσιαστικά δημιουργεί τις προϋποθέσεις ιδιωτικοποίησης και ξεπουλήματος των νερών και μάλιστα σε λίγους εκλεκτούς της. Όπως ακριβώς έκανε και με την ενέργεια στη χώρα μας, την οποία παρέδωσε σε πέντε παρόχους οι οποίοι κερδοσκοπούν ασύστολα σε βάρος του  λαού και μάλιστα με τις ευλογίες της.

Το ελεγχόμενο διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας που θα συσταθεί, θα κατευθύνει όλα τα έργα ύδρευσης αποχέτευσης βιολογικών καθαρισμών αξίας πολλών δις ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, στις γνωστές μεγάλες εταιρίες με ΣΔΙΤ με συμβόλαια διαχείρισης των δικτύων από τις εταιρίες για τουλάχιστον τριάντα χρόνια», σημειώνουν.

Κι αυτό την ώρα που όπως λέει στο «Εθνος» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Παύλος Δραγκόλας, οι ΔΕΥΑ εκτελούν έργα ύψους 2 δις, ενώ στην επόμενη προγραμματική περίοδο θα χρηματοδοτηθούν για έργα και δράσεις, που υπερβαίνουν τα 4 δις.

Εξηγεί ότι τα νέα αυξημένα τιμολόγια εφόσον αυτά κινηθούν στη λογική που ακολουθήθηκε με τη ΔΕΗ θα διώξουν ακόμα περισσότερο κόσμο από την περιφέρεια: «Σε πέντε χρόνια τα τιμολόγια θα έχουν τριπλασιαστεί. Ταυτόχρονα, θα πληγούν και οι τοπικές οικονομίες, αφού οι μικρές τοπικές επιχειρήσεις, προμηθευτές και εργολάβοι που συνεργάζονται με τις ΔΕΥΑ θα χάσουν σημαντικό μερίδιο της συνεργασίας τους και άρα θα πληγεί και η τοπική απασχόληση και οικονομία».

Ο ίδιος τονίζει ότι μία απρόσωπη εταιρία δε θα επεμβαίνει στις περιπτώσεις βλαβών με την ταχύτητα που συμβαίνει τώρα, υπενθυμίζοντας ότι όταν είχαν σπάσει αγωγοί στη Θεσσαλονίκη, μεγάλο τμήμα της πόλης είχε μείνει χωρίς νερό για 5 ημέρες.

Αν και το κείμενο του σχεδίου νόμου, δεν έχει γνωστοποιηθεί ακόμα σε κανέναν, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης συναντήθηκε πριν λίγες ημέρες με εκπροσώπους της Ομοσπονδίας προκειμένου να τους ενημερώσει ύστερα από το πρώτο σφοδρό κύμα αντιδράσεων.

Στόχος είναι το νομοσχέδιο να αναρτηθεί εντός του μήνα σε δημόσια διαβούλευση, η οποία, πάντως, εκτιμάται ότι θα είναι βραχεία καθώς στον προγραμματισμό του υπουργείου είναι η κατάθεση του στη Βουλή και η ψήφισή του εντός του επόμενου μήνα.

«Πάνε να δημιουργήσουν ένα ιδιότυπο σχήμα ώστε να μην έχουν καμία ευθύνη», επισημαίνει ο κ. Μαρινάκης. Και εξηγεί: «Μιλούν για Μείζονες ΔΕΥΑ, αλλά δε θα είναι οι ΔΕΥΑ. Οι ΔΕΥΑ είναι δημοτικές επιχειρήσεις, δεν έχουν μέλη από την Πολιτεία, ούτε επιτροπείες. Ο νόμος λέει ότι υπάρχουν εποπτικά όργανα για να μας εποπτεύουν. Το ίδιο τους το σχέδιο είναι αντιφατικό. Ουσιαστικά υπονοούν κακοδιαχείριση από τους δήμους, αλλά οι ίδιοι οι δήμαρχοι είναι αυτοί που διαχειρίζονται πολλαπλάσιους προυπολογισμούς. Δεν μπορεί εγώ το ίδιο πρόσωπο να διοικώ ένα δήμο που έχει προυπολογισμό 100 εκ. και να μην μπορώ να διοικήσω ένα σύστημα που έχει το 1/5 σε επίπεδο κύκλου εργασιών. Τους είπαμε αν δε μας εμπιστεύεστε, αντί να κάνετε μικτά σχήματα δεδομένης μη λειτουργικότητας, γιατί δεν τα παίρνει το κράτος να τα διαχειριστεί; Αλλά θέλουν και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο», λέει σημειώνοντας ότι το σχέδιο προκαλεί ήδη και ενδοκυβερνητικές αντιδράσεις.

Για το θέμα θα ενημερώσει και την ΚΕΔΕ την προσεχή Τετάρτη ο κ. Σκυλακάκης, ενώ την ερχόμενη Πέμπτη θα συνεδριάσει στην Αθήνα και η Ενωση ΔΕΥΑ.

Αντιδράσεις και από την αντιπολίτευση

Μεγάλες είναι ήδη οι αντιδράσεις στο κυβερνητικό σχέδιο και από την αντιπολίτευση. Σε δήλωσή του ο βουλευτής και Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας Μίλτος Ζαμπάρας μετά τη συνάντηση με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων ανέφερε ότι «όταν ξεκίνησε το σχέδιο τους με την δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής για την διαχείριση του Νερού, καταγγείλαμε ότι αυτό είναι αρχή για ιδιωτικοποίηση, αφού δεν υφίσταται λόγος δημιουργίας ανεξάρτητης αρχής για μια δημόσια υπηρεσία, μας διαβεβαίωναν ότι το νερό θα παραμείνει δημόσιο αγαθό. Δεν άργησαν να επιβεβαιωθούν οι φόβοι μας και τώρα μέσω της συνένωσης των ΔΕΥΑ σε περιφερειακό επίπεδο, τις οδηγεί στην απώλεια των διοικήσεων τους και την είσοδο ιδιωτών μέσω ΣΔΙΤ. Είναι φανερό ότι με αυτό τον τρόπο θα κινδυνεύσει η πρόσβαση των πολιτών στο δημόσιο αγαθό του νερού».

Προσέθεσε ότι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι ξεκάθαρα υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα των ΔΕΥΑ και θα συμπράξει με κάθε τρόπο με τους πολίτες, τους εργαζόμενους και τους δήμους για να μην γίνουν πράξη οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης.

Το ζήτημα έχει φέρει με ερώτησή του στη Βουλή και ο τομεάρχης Υποδομών του κόμματος, Χάρης Μαμουλάκης.

«Με το νομοσχέδιο αυτό η κυβέρνηση επιχειρεί να συγκεντρώσει τις αρμοδιότητες των υφιστάμενων Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) σε περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων με υπερτοπικό χαρακτήρα, προβάλλοντας ως επιχείρημα τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας, κάτι που υποστηρίζει ότι θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους για τους καταναλωτές και εξοικονόμηση πόρων.

Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι η κυβέρνηση για ακόμη μια φορά επιλέγει να αγνοεί επιδεικτικά τα πραγματικά προβλήματα των ΔΕΥΑ, τα οποία αφορούν κυρίως στην έλλειψη επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού και στο δυσβάσταχτο ενεργειακό κόστος, το οποίο κλήθηκαν αυτές να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας», αναφέρει σε ανακοίνωσή του και το ΠΑΣΟΚ/Κίνημα Αλλαγής. Κάνει λόγο για «προσχηματική μεταρρύθμιση αφού δεν λύνει τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών και ο μοναδικός σκοπός που εξυπηρετεί είναι αυτός της απαξίωσης του τοπικού χαρακτήρα των ΔΕΥΑ, γεγονός το οποίο σταδιακά ενδέχεται να οδηγήσει στην παράδοση του κλάδου της παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στον ιδιωτικό τομέα».

 

ethnos.gr