Ο Πολιτισμός ως Μοχλός Ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας

Της Ελένης Μαράκη-Μπελαδάκη

Η ταυτότητα και η κοινωνική ζωή μιας περιοχής είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον πολιτισμό του συγκεκριμένου τόπου.

Ιδιαίτερα η Κρήτη, με την πλούσια ιστορία της και την μοναδική της κουλτούρα, έχει να προσφέρει πολλά σε αυτό τον τομέα, στους μόνιμους κατοίκους αλλά και σε όσους την επισκέπτονται. Μέριμνά μας θα πρέπει να είναι η ανάδειξη αλλά και  η ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς και η σύνδεσή της με το παρόν.

Στον πολιτισμό δεν χωρά κανενός είδους αποκλεισμός, ανισότητα ή διάκριση. Θα πρέπει να προωθείται η συμπερίληψη, να ενισχύεται η  οικολογική συνείδηση  των πολιτών, η ενίσχυση του δημοκρατικού ήθους, της κριτικής σκέψης αλλά και να δημιουργούνται άτομα υπεύθυνα και ενεργά στο δημόσιο βίο.

Έτσι, αρχικά θα πρέπει να φροντίσουμε ώστε όλες οι πολιτιστικές υποδομές να είναι προσβάσιμες. Από τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους μέχρι τα κέντρα πολιτισμού και τις αίθουσες εκδηλώσεων, όλοι οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τις δράσεις που θα υλοποιούνται.

Κάτι τέτοιο θα μπορέσει να γίνει εφικτό και μέσα από τη χρήση των νέων τεχνολογιών και της ψηφιοποίησης, είτε με σκοπό την πρόσβαση σε μνημεία από άτομα που δεν έχουν τη δυνατότητα λόγω απόστασης ή οικονομικών δυσκολιών, είτε μέσω δράσεων φιλικών προς τους νέους και τη δική τους «γλώσσα» επικοινωνίας.

Ένας ψηφιακός πολιτιστικός χάρτης, για παράδειγμα, του Ηρακλείου και εν συνεχεία ολόκληρης της Κρήτης μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα.

Τα μνημεία πολιτισμού και οι αρχαιολογικοί χώροι του τόπου μας θα πρέπει να αναδειχθούν ακόμα περισσότερο, όπως επίσης και να δημιουργηθεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο ώστε να προστατεύονται από τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Πολύ σημαντικό είναι και το να συνδεθούν τα μνημεία αυτά με βιωματικές τουριστικές διαδρομές όπου θα μπορεί να αναδειχθεί η τοπική ταυτότητα και τα προϊόντα των χωριών και γενικά της υπαίθρου μας. Ένα ακόμα σημείο στο οποίο μπορούμε να σταθούμε είναι τα ξεχωριστά αυτά προϊόντα που παράγονται στις διάφορες κοινότητες.

Η προώθηση μιας πολιτιστικής αειφορίας μέσα από πρακτικές αειφόρου ανάπτυξης μπορούν να φέρουν σε επαφή το παλιό με το νέο, τη τοπική με την ευρύτερη κοινωνία.

Η τοπικές γαστρονομίες, η βιολογική γεωργία αλλά και η κατασκευή ιδιαίτερων αντικειμένων και χειροτεχνημάτων έχουν τη δυνατότητα να αναδείξουν ακόμα περισσότερο την ύπαιθρο της Κρήτης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Μπορούμε, εκτός όλων αυτών, να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός μοντέλου δημιουργικής οικονομίας, που να είναι βιώσιμο και παραγωγικό.

Πιο συγκεκριμένα, με την ανάπτυξη δικτύων είτε μέσα στο ίδιο το νησί, είτε σε εθνικό και γιατί όχι σε διεθνές επίπεδο, θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε το πολιτιστικό κεφάλαιο του τόπου μας σε συνδυασμό με τον τουρισμό, την οικολογία αλλά και τους ίδιους τους ανθρώπους μας.

Ακόμα και μία συνεργασία τοπικών επιχειρηματιών, χειροτεχνών, παραγωγών ή και καλλιτεχνών μπορεί να ενισχύσει ένα τέτοιο μοντέλο, έχοντας μάλιστα και την υποστήριξη των πολιτών, καθώς θα αναδεικνύεται ο κάθε τόπος ξεχωριστά, όπως και όλο όσα έχει να προσφέρει σε κάθε επίπεδο.

Στο πλαίσιο αυτό δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τις πολιτιστικές δράσεις της κάθε τοπικής κοινότητας. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι χρειάζονται ενίσχυση, όπως επίσης ενίσχυση χρειάζονται και οι κάτοικοι της κάθε περιοχής ώστε να έχουν τα κίνητρα για να συμμετέχουν στις εκάστοτε δράσεις.

Σίγουρα η προώθηση των τοπικών φεστιβάλ και εκδηλώσεων αλλά και η δημιουργία εκθεσιακών χώρων (μέσα από την αξιοποίηση παλαιών κτιρίων που μπορούν να αποκατασταθούν) θα βοηθήσει ώστε να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση.

Νέες δράσεις και προγράμματα για παιδιά, νέους και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας μπορούν να εδραιωθούν σε κάθε τοπικό πολιτιστικό σύλλογο. Εκπαιδευτικές δράσεις των συλλόγων και ανοιχτές ημέρες επίσκεψης από μαθητές μέσω των σχολείων μπορούν να φέρουν τα παιδιά μας σε επαφή με αυτούς τους χώρους πολιτισμού.

Βέβαια, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τον τομέα του αθλητισμού, καθώς αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο της πολιτισμικής ανάπτυξης και της κουλτούρας κάθε τόπου.

Η αναβάθμιση των υπαρχουσών αθλητικών εγκαταστάσεων αλλά και οι δημιουργία νέων, προσβάσιμων στο σύνολο των  πολιτών σε όλη την Κρήτη, έχει μεγάλη σημασία για την προώθηση της υγείας και της ευεξίας του πληθυσμού του τόπου μας.

Η ενίσχυση των αθλητικών σωματείων αλλά και του ερασιτεχνικού αθλητισμού θα έχει ιδιαίτερα οφέλη στην ευρύτερη κοινότητα της πόλης αλλά και του νομού μας.

Τα οφέλη για την κοινωνία είναι πολλαπλά όταν ενισχύεται και αναδεικνύεται η πολιτιστική της κληρονομιά.

Από την προώθηση της κοινωνικής συνοχής μέχρι την ανάπτυξη της οικονομίας, η ανάδειξη και η ενίσχυση του πολιτισμού ενός τόπου είναι μια επένδυση για το μέλλον που μπορεί να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε έναν τόπο πιο όμορφο αλλά και πιο δίκαιο.

 Ελένης Μαράκη-Μπελαδάκη

Δρ. Επιστημών της Αγωγής – Κοινωνιολόγου – Συμβούλου Εκπαίδευσης

Προέδρου Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (Ι.Α.Κ.Ε.)

Υποψήφιας Περιφερειακής Συμβούλου με το Σταύρο Αρναουτάκη