Απειλείται μοναδικό μινωικό μνημείο στην Παπούρα Καστελλίου από έργα για το νέο αεροδρόμιο

Σε κίνδυνο βρίσκεται ένα εξαιρετικά σπάνιο μινωικό μνημείο που αποκαλύπτεται στην κορυφή του λόφου Παπούρα, κοντά στο Καστέλλι Πεδιάδος, εξαιτίας της πρόθεσης τοποθέτησης ραντάρ του νέου διεθνούς αεροδρομίου Ηρακλείου σε απόσταση μόλις 20 μέτρων από την αρχαιολογική ανασκαφή.

Η ανησυχία για το μνημείο κορυφώθηκε έπειτα από δηλώσεις της Υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη, που υποστήριξε την επιλογή της συγκεκριμένης θέσης για την εγκατάσταση, ενώ αρχαιολόγοι και τοπικοί φορείς προειδοποιούν για ανεπανόρθωτες βλάβες στο αρχαιοτοπίο.

Ανασκαφικό εύρημα παγκόσμιας σημασίας

Στον λόφο Παπούρα, η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε μια μοναδική κυκλική κατασκευή διαμέτρου 48–50 μέτρων, με δαιδαλώδη διάρθρωση επάλληλων δακτυλίων, η οποία χρονολογείται από την Προανακτορική έως την πρώιμη Παλαιοανακτορική περίοδο. Τα ευρήματα υποδηλώνουν πιθανή λατρευτική χρήση, καθώς έχουν βρεθεί εισηγμένα αγγεία από τη Μεσαρά, την Κνωσό και τα βόρεια παράλια της Κρήτης, υποδεικνύοντας έναν ιερό τόπο που θα μπορούσε να αποτελεί ένα από τα παλαιότερα κεντρικά ιερά του νησιού.

Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Δέσποινα Κουτσούμπα, όταν ολοκληρωθεί η έρευνα, το μνημείο ενδέχεται να συγκαταλέγεται στα 10 σπουδαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα παγκοσμίως.

Λαϊκή συνέλευση και ψήφισμα

Την Τετάρτη 25 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε λαϊκή συνέλευση στο Καστέλλι Πεδιάδος με συμμετοχή κατοίκων, αρχαιολόγων, αιρετών και φορέων, όπου εκφράστηκε η αγανάκτηση για την πρόθεση τοποθέτησης του ραντάρ δίπλα στο μνημείο. Στο ψήφισμα που εκδόθηκε, τονίζεται ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Αρχαιολογικού Νόμου, καθώς θα προκαλέσει αλλοίωση του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και θα καταστήσει αδύνατη την ανάδειξη του λόφου σε επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο.

Σοβαροί κίνδυνοι από κατασκευαστικές εργασίες

Όπως επισημαίνει το Τοπικό Παράρτημα Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, οι εργασίες που περιλαμβάνουν λατόμευση με χρήση εκρηκτικών απειλούν άμεσα τη στατικότητα και ακεραιότητα του μνημείου. Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι ο λόφος Παπούρα φιλοξενεί αρχαίο μονοπάτι, κτηριακό συγκρότημα και λατρευτικό σπήλαιο, στοιχεία που συνθέτουν ένα μοναδικό αρχαιοτοπίο που πρέπει να προστατευτεί.

Αίτημα για προστασία και ανάδειξη

Η τοπική κοινωνία ζητά τη μεταφορά των εγκαταστάσεων του ραντάρ σε άλλη θέση, ώστε να διατηρηθεί ακέραιο το μνημείο και να αναδειχθεί ως επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος, με στόχο την ένταξή του σε πολιτιστικές διαδρομές που θα ωφελήσουν πολλαπλά την περιοχή, το Δήμο, την Περιφέρεια, ακόμα και το ίδιο το αεροδρόμιο. «Η πολιτιστική μας ταυτότητα δεν είναι εμπόδιο, αλλά ευκαιρία ανάπτυξης», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι κάτοικοι και οι αρχαιολόγοι, ζητώντας άμεση κινητοποίηση όλων των αρμόδιων φορέων για την προστασία της ιστορικής κληρονομιάς.