Δραματική μείωση του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας στην Ελλάδα έως το 2050
Οι ηλικιωμένοι θα αυξηθούν, ενώ οι νέοι και οι εργαζόμενοι θα μειώνονται διαρκώς, σύμφωνα με τις προβολές του ΟΗΕ και της Eurostat
Σύμφωνα με τα στοιχεία των πρόσφατων δημογραφικών προβολών (Ηνωμένα Έθνη 2024 και Eurostat – EUROPOP2023), η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια βαθιά δημογραφική μεταβολή, η οποία αναμένεται να εκδηλωθεί με έντονο τρόπο μέχρι το 2050. Σε περίπτωση μηδενικών μεταναστευτικών ισοζυγίων, ο συνολικός πληθυσμός της χώρας θα μειώνεται σταθερά, με παράλληλη μείωση τόσο των νέων (0-19 ετών) όσο και του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας (20-64 ετών).
Ηλικιωμένοι: η μόνη αυξανόμενη πληθυσμιακή ομάδα
Αντίθετα με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 ετών θα συνεχίσει να αυξάνεται, επιβεβαιώνοντας τη γενική τάση της «δημογραφικής γήρανσης». Το φαινόμενο αυτό, όπως εξηγεί το Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών & Μελετών, θα επιβαρύνει όχι μόνο το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά και τη σχέση ενεργού και μη ενεργού πληθυσμού.
Δύο κρίσιμα ερωτήματα για το μέλλον
Η μελέτη εστιάζει σε δύο θεμελιώδη ερωτήματα:
Είναι δυνατόν, παρόλη τη μεγάλη μείωση των ατόμων 20-64 ετών, ο αριθμός των απασχολουμένων να παραμείνει σταθερός ως το 2050;
Είναι εφικτό η αναλογία «απασχολούμενοι προς άτομα άνω των 65 ετών» (σήμερα 1,64:1) να διατηρηθεί αμετάβλητη μετά από 25 χρόνια;
Η απάντηση και στα δύο ερωτήματα εξαρτάται από ένα σύνολο παραγόντων όπως η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών και των ηλικιωμένων στην αγορά εργασίας, η ενίσχυση της γονιμότητας και, κυρίως, η αποτελεσματική ενσωμάτωση μεταναστών στο εργατικό δυναμικό.
Ένα στοίχημα με το μέλλον
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις σε εργασία, κοινωνική πολιτική και δημογραφική στρατηγική δεν μπορούν πλέον να αναβάλλονται. Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με προκλήσεις που θα καθορίσουν το κοινωνικό της μοντέλο τις επόμενες δεκαετίες.
Παρατηρήσεις:
Ο συνολικός πληθυσμός μειώνεται κατά περίπου 1,35 εκατομμύρια μέσα σε 25 χρόνια (από 10,29 εκατ. το 2025 σε 8,94 εκατ. το 2050).
Ο πληθυσμός εργάσιμης ηλικίας (20–64 ετών) θα μειωθεί κατά περισσότερο από 1,68 εκατομμύρια άτομα.
Το ποσοστό απασχόλησης αυξάνεται σταθερά, από 67,5% το 2025 σε 73,9% το 2050, αλλά αυτό δεν αρκεί για να διατηρηθεί σταθερός ο αριθμός των απασχολουμένων.
Η προσδοκώμενη ζωή αυξάνεται για άνδρες και γυναίκες, φτάνοντας το 2050 στα 83,7 έτη για άνδρες και 88,1 για γυναίκες.
Η γονιμότητα, αν και ελαφρώς αυξανόμενη, παραμένει κάτω από το επίπεδο αναπλήρωσης (2,1 παιδιά ανά γυναίκα).
