Ανάλυση αποκάλυψε τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων

Μία ισοτοπική ανάλυση στα διατροφικά μοτίβα των ανθρώπων της Μεσολιθικής και της Νεολιθικής Περιόδου στο Σπήλαιο Φράγχθι, πραγματοποιήθηκε από το πανεπιστήμιο Simon Fraser, το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού και το πανεπιστήμιο της Μπολόνια.

Η αναφορά που σχηματίστηκε από την μελέτη, επιβεβαιώνει πως, οι άνθρωποι ακολουθούσαν μία δίαιτα βασισμένη στη χερσαία παραγωγή, με ελάχιστη κατανάλωση από θαλάσσιους πόρους στη διάρκεια των περιόδων αυτών.

Το Σπήλαιο Φράγχθι, με θέα τον Όρμο της Κοιλάδας, στον Αργολικό Κόλπο, είναι ένας από τους σημαντικότερους προϊστορικούς χώρους της Ελλάδας, ο οποίος καλύπτει περίπου 40.000 χρόνια κατοίκησης. Ο χώρος είναι ασύλληπτης φυσικής ομορφιάς με ψηλό, θολωτό τόξο στην είσοδο του σπηλαίου που προσκαλεί τους επισκέπτες σε ένα εξωπραγματικό σκηνικό.

Με τις πρώτες ανασκαφές να έχουν πραγματοποιηθεί μεταξύ του 1967 και το 1979, προσφέρει καταγραφές της Ανώτερης Παλαιολιθικής έως τη Νεολιθική Εποχή. Η μετάβαση από την Μεσολιθική στη Νεολιθική Εποχή, χαρακτηρίζεται ανά την Ευρώπη, με την ανάπτυξη της γεωργίας και τη διατροφική αλλαγή, από τις θαλάσσιες πηγές στις χερσαίες, ειδικά στις παράκτιες περιοχές.

Προγενέστερες ισοτοπικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στο Σπήλαιο Φράγχθι, υποδηλώνουν ελάχιστη πρόσληψη θαλασσινών, παρά την παράκτια τοποθεσία.

Η νέα μελέτη, είναι βασισμένη σε προγενέστερα ευρήματα, με την αξιοποίηση υψηλής ανάλυσης σταθερού ισοτόπου ειδικής ένωσης των αμινοξέων σε ανθρώπινα και ζωικά λείψανα, με σκοπό την κατανόηση των διατροφικών πρακτικών στο Σπήλαιο Φράγχθι κατά τη διάρκεια της Παλαιολιθικής και της Μέσης Νεολιθικής Περιόδου.

Οι μέθοδοι ανάλυσης και τα ευρήματα στο σπήλαιο Φράγχθι στην Αργολίδα

Στη μελέτη με τίτλο «Ισοτοπική διατροφική ανάλυση με υψηλής ανάλυσης ισότοπα των ανθρώπων της Παλαιολιθικής και της Νεολιθικής Εποχής στο σπήλαιο Φράγχθι, στην Αργολίδα», η οποία δημοσιεύτηκε στο PLOS ONE, οι ερευνητές εξέτασαν ισοτοπικά δεδομένα από το κολλαγόνο των οστών πέντε ανθρώπων και έξι ζώων από τα Μεσολιθικά και Νεολιθικά στρώματα του Σπηλαίου Φράγχθι.

Ανάλυση με φασματομετρία επιτάχυνσης μάζας, επαλήθευσε την ύπαρξη δύο ανθρώπων της Παλαιολιθικής Εποχής  (8700–8500 π.Χ.) και τριών ατόμων από την Μέση Νεολιθική Εποχή (6600–5800 π.Χ.).

Εκμαιεύθηκε κολλαγόνο, το οποίο αναλύθηκε για μικτά σταθερά ισότοπα διοξειδίου – 13  (δ13C) και αζώτου -15 (δ15N), καθώς και ανάλυση σταθερού ισοτόπου ειδικής ένωσης (CSIA) των ατομικών αμινοξέων. Η χρονολόγηση με ραδιοάνθρακα πρόσφερε το χρονικό πλαίσιο, ανάγοντας δύο άτομα στην Παλαιολιθική  (8700–8300 π.Χ.), και τρία στην Μέση Νεολιθική Περίοδο (6600–5800 π.Χ.).

Εφαρμόστηκαν πρότυπα ειδικά για αμινοξέα, μεταξύ των οποίων αλλαγές στις συγκρίσεις του άνθρακα -13 (Δ13C) και του αζώτου -15 (Δ15N), για τη διαφοροποίηση των διατροφικών πηγών και την αξιολόγηση των τροφικών θέσεων. Οι τιμές του ανθρώπινου διοξειδίου – 13 (δ13C) και του αζώτου – 15  (δ15N), μαρτυρούν χερσαία διατροφή με κυρίαρχη τη ζωική πρωτεΐνη και ελάχιστη κατανάλωση θαλασσινών.

Δεν υπάρχουν ισοτοπικά αποτυπώματα που να υποδηλώνουν ουσιαστική πρόσληψη ψαριών ή άλλων θαλάσσιων διατροφικών πηγών. Βασικά αμινοξέα, όπως η  φαινυλαλανίνη (Phe) και η βαλίνη (Val) τα οποία χρησιμεύουν ως διατροφικοί βιοδείκτες, στο πεδίο των χερσαίων καταναλωτών φυτών C3.

Πρότυπα βασισμένα στο άζωτο, όπως αλλαγές στο άζωτο -15 ανάμεσα στο γλουταμικό οξύ και τη φαινυλαλανίνη (Δ15NGlu-Phe), αποκάλυψαν τροφικές σχέσεις που συνδέονται με υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης απ’ το χερσαίο έδαφος.

Οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής, είχαν δείχτες που μαρτυρούσαν σημαντική κατανάλωση κρέατος, ενώ εκείνοι της Μέσης Νεολιθικής Εποχής, δείχνουν ελαφρώς διαφορετικές διατροφικές συνήθειες.

Τα πρόβατα της Νεολιθικής περιόδου έδειξαν αυξημένες τιμές σε άζωτο – 15, μαρτυρώντας ότι έβοσκαν στην πλούσια σε άζωτο παράκτια βλάστησης. Γουρούνια και κυνίδες ακολουθούσαν παμφάγο διατροφή, η οποία πιθανώς συνδεόταν με αποφάγια των ανθρώπων.
enikos.gr