Σπάνια ανακάλυψη για την διακόσμηση στον Χρυσό Οίκο του Νέρωνα
Βρέθηκε χρώμα που δεν υπάρχει στην φύση

Το μνημειώδες ανάκτορο, ο λεγόμενος Χρυσός Οίκος (λατινικά: Domus Aurea) που έχτισε ο αυτοκράτορας Νέρωνας στην «καρδιά» της Ρώμης, εξακολουθεί να αποκαλύπτει συναρπαστικά μυστικά.
Πρόσφατες αρχαιολογικές μελέτες, έχουν φέρει στο φως ένα μοναδικό εύρημα που παρέχει κρίσιμα στοιχεία σχετικά με τις τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση των πολυτελών δωμάτιων του ανακτόρου.
Ανακαλύφθηκαν δύο αγγεία που χρησιμοποιούνταν κατά τη διάρκεια της κατασκευής του παλατιού, για την ετοιμασία του ασβέστη, τη διατήρηση και διαχείριση των χρωστικών ουσιών.
Η ανακάλυψη περιλαμβάνει μια αξιοσημείωτη συλλογή χρωστικών, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει ένα εξαιρετικά μεγάλο πλίνθωμα αιγυπτιακού μπλε.
Στο πλαίσιο των πρόσφατων ανασκαφών, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ευρήματα από εργαστήρια παραγωγής των διακοσμητικών υλικών για τις τοιχογραφίες των βασιλικών κατοικιών.
Στα αγγεία που ανακτήθηκαν, αναγνωρίστηκαν ευρήματα χρωστικών ουσιών, οι οποίες υποβλήθηκαν σε μικροσκοπική και φασματοσκοπική ανάλυση.
Ανάμεσα στα υλικά, βρέθηκε κίτρινη ώχρα σε έναν αμφορέα, μαζί με κοκκινωπές χρωστικές ουσίες, όπως η σανδαράχη και η τερακότα.
Ωστόσο, το πιο εκπληκτικό εύρημα ήταν μια ράβδος αιγυπτιακού μπλε χρώματος ύψους 15 εκατοστών και βάρους 2,4 κιλών, μέγεθος πρωτοφανές για αρχαιολογικά δεδομένα.
Το αιγυπτιακό μπλε, επίσης γνωστό ως «frit», είναι μια συνθετική χρωστική ουσία που δεν υπάρχει στη φύση. Παράγεται μέσω μιας διαδικασίας ψησίματος σε υψηλή θερμοκρασία που περιλαμβάνει ένα μείγμα διοξειδίου του πυριτίου, ασβεστόλιθου, ορυκτών που περιέχουν χαλκό και ανθρακικού νατρίου. Η διαδικασία αυτή περιγράφεται από τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο στο έργο του De Architectura (βιβλίο VII, κεφάλαιο 11).
Γνωστό τουλάχιστον από την τρίτη χιλιετία π.Χ. στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, το αιγυπτιακό μπλε εξαπλώθηκε σε όλη την αρχαία Μεσόγειο και έγινε βασικό στοιχείο στη ρωμαϊκή εικονογραφική διακόσμηση.
Χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία εξελιγμένων και φωτεινών χρωματικών εφέ, συχνά σε συνδυασμό με άλλες χρωστικές ουσίες. Οι εφαρμογές του περιλάμβαναν τη δημιουργία ψυχρών σκιών στους τόνους του δέρματος, τη σκίαση των πτυχών των ενδυμάτων και τον φωτισμό των ματιών σε καλλιτεχνικές συνθέσεις.
Το μέγεθος και το βάρος του πλινθώματος στον Χρυσό Οίκο το καθιστούν εξαιρετικά σπάνιο. Κατά κανόνα, η χρωστική αυτή, βρίσκεται σε κονιορτοποιημένη μορφή ή σε μικρές σφαίρες, όπως αποδεικνύεται από ανακαλύψεις στην Πομπηία.
Η παρουσία ενός τόσο μεγάλου πλινθώματος υποδηλώνει υψηλό βαθμό εξειδίκευσης των τεχνιτών οι οποίοι εργάζονταν στο ανάκτορο του Νέρωνα και τονίζει την πολυτέλεια και την προηγμένη γνώση των αυτοκρατορικών διακοσμήσεων.
Μετάβαση στην ιστορία της τέχνης
Σύμφωνα με την Alfonsina Russo, διευθύντρια του Αρχαιολογικού Πάρκου του Κολοσσαίου, η ανακάλυψη αυτού του πλινθώματος και άλλων χρωστικών ουσιών επιβεβαιώνει την ικανότητα και τη δημιουργικότητα των τεχνιτών που εργάστηκαν για τη διακόσμηση του παλατιού, χρησιμοποιώντας εξαιρετικά ακριβά υλικά και προηγμένες τεχνικές για την εποχή τους.
Η ανακάλυψη αυτή έχει επίσης επιπτώσεις στη μελέτη της τέχνης της Αναγέννησης. Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, οι καλλιτέχνες ανακάλυψαν εκ νέου τις τοιχογραφίες του Χρυσού Οίκου, αντλώντας έμπνευση από αυτές για τα δικά τους έργα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η τοιχογραφία «ο Θρίαμβος της Γαλάτειας» του Ιταλού ζωγράφου της Αναγέννησης, Ραφαήλ στην Βίλα Φαρνεζίνα στη Ρώμη. Σε αυτή την τοιχογραφία το αιγυπτιακό μπλε συνέβαλε στα φωτεινά αποτελέσματα της σύνθεσης.
Το εύρημα συνδέει έτσι δύο βασικές περιόδους στην ιστορία της τέχνης: τη διακοσμητική μεγαλοπρέπεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την επανερμηνεία που έκανε η Αναγέννηση στις τεχνικές της. Η τρέχουσα έρευνα μπορεί να ρίξει νέο φως στην εξέλιξη των υλικών και των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και στις δύο εποχές.