Καλοκαίρι 1942: Το σαμποτάζ των κοριτσιών του Διαβαϊδέ που νίκησε τη δίψα των στρατιωτών του Ρόμελ
Πώς επτά νεαρά κορίτσια στην Κρήτη εμπόδισαν την πολεμική μηχανή του Ρόμελ με έναν απροσδόκητο τρόπο
Στο μικρό χωριό Διαβαϊδέ της Κρήτης, το καλοκαίρι του 1942, επτά κορίτσια ηλικίας 16 έως 20 ετών κλήθηκαν να εκτελέσουν μια καταναγκαστική εργασία από τους Γερμανούς κατακτητές: να καθαρίσουν τεράστιες ποσότητες πατάτας, που προορίζονταν για τη σίτιση των στρατευμάτων του Ρόμελ στην Αφρική. Αυτά τα κορίτσια, όμως, έμειναν στην ιστορία για έναν διαφορετικό λόγο: ήταν οι πρωταγωνίστριες ενός μοναδικού σαμποτάζ που άφησε το δικό του στίγμα στην αντίσταση της Κρήτης.
Ο καταναγκασμός της καθημερινότητας και οι στρατηγικές των κατακτητών
Από τις αρχές του καλοκαιριού του 1942, οι Γερμανοί είχαν επιβάλει στους Κρητικούς όλων των ηλικιών και φύλων να προσφέρουν υπηρεσίες για την υποστήριξη της πολεμικής τους μηχανής. Στην περιοχή της Μεσαράς, για παράδειγμα, υποχρέωσαν τους κατοίκους να χτίζουν στρατόπεδα, ενώ στον δήμο Μινώα Πεδιάδας οι γυναίκες καθάριζαν πατάτες και αντλούσαν νερό για να το αποθηκεύσουν σε κάνιστρα. Όλες αυτές οι εργασίες εξυπηρετούσαν τον εφοδιασμό των δυνάμεων του Άφρικα Κορπς, που μάχονταν στη Μέση Ανατολή υπό την ηγεσία του Έρβιν Ρόμελ.
Η ιδέα του σαμποτάζ: Λίγο παραπάνω αλάτι…
Τον Ιούνιο του 1942, οι Γερμανοί μετέφεραν καθημερινά από τα αεροδρόμια του Καστελλίου και του Τυμπακίου φορτία με τρόφιμα και νερό για να στηρίξουν τις δυνάμεις τους στην έρημο. Τα επτά κορίτσια του Διαβαϊδέ, ωστόσο, υπό την καθοδήγηση των Βρετανών συνδέσμων και του Κρητικού αντιστασιακού Κωνσταντίνου Λιονάκη, βρήκαν έναν τρόπο να υπονομεύσουν αυτήν τη διαδικασία: πρόσθεταν λίγο παραπάνω αλάτι στις πατάτες που καθάριζαν.
Το επιπλέον αλάτι έκανε τις πατάτες αφόρητα αλμυρές, προκαλώντας υπερβολική δίψα στους Γερμανούς στρατιώτες που τις κατανάλωναν. Η ενέργεια αυτή, αν και φαινομενικά απλή, οδήγησε πολλούς στρατιώτες σε σοβαρή αφυδάτωση, αφού εξάντλησαν το διαθέσιμο νερό, ακόμα και από τα ψυγεία των οχημάτων τους.
Η αθέατη αντίσταση των κοριτσιών
Παρά τη μεγάλη τους επιτυχία, τα κορίτσια του Διαβαϊδέ δεν έγιναν ποτέ αντιληπτά από τους Γερμανούς. Συνέχισαν να καθαρίζουν πατάτες χωρίς να κινήσουν υποψίες, ενώ τα μικρά τους σαμποτάζ εξασθένισαν τους άνδρες του Ρόμελ. Τα κορίτσια αυτά, που με τόσο απλό αλλά αποτελεσματικό τρόπο αντιστάθηκαν στον φασισμό, έμειναν στην ιστορία ως οι πρωταγωνίστριες ενός από τα πιο ευφάνταστα και ηρωικά σαμποτάζ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Κρήτη.
Ποια ήταν τα επτά κορίτσια του Διαβαϊδέ;
Αυτές οι ηρωίδες ήταν: η Μαρία Καλογεράκη – Καρυωτάκη, η Ελευθερία Καρέλη – Σμαριαννάκη, η Ειρήνη Τρευλάκη – Σμαριαννάκη, η Αικατερίνη Μπιτζαράκη – Σμαριαννάκη, η Χρυσή Σμαριαννάκη – Παπαδάκη, η Ανθούλα Σωμαράκη – Μπιτζαράκη και η Μαρία Παπαδάκη – Παναγιωτάκη. Κάθε μία από αυτές, με το θάρρος και την ευρηματικότητά της, συνέβαλε στην υπονόμευση της πολεμικής μηχανής των κατακτητών, κάνοντας τη δική της μικρή, αλλά σημαντική επανάσταση.
Αντίσταση με… αλάτι: Ένας φόρος τιμής στη δύναμη και το πνεύμα της Κρήτης
Η ιστορία των κοριτσιών του Διαβαϊδέ αποτελεί ζωντανό παράδειγμα της κρητικής αντίστασης, της ευφυΐας και της αντοχής ενός λαού που δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται. Με απλές πράξεις καθημερινότητας, κατάφεραν να παίξουν έναν καθοριστικό ρόλο σε μια κρίσιμη στιγμή του πολέμου, αποδεικνύοντας ότι ακόμα και οι μικρές κινήσεις μπορούν να φέρουν μεγάλες αλλαγές.
Η συγκεκριμένη αντιστασιακή πράξη έγινε γνωστή από τον Δρ. ιστορίας Γιώργο Καλογεράκη, γιο της Μαρίας Καλογεράκη και αντιδήμαρχος δήμου Μινώα Πεδιάδας.
Αλκινόη Μοσχίδου