Πώς το AI μπορεί να αλλάξει τον ρου της Ιστορίας – Διάβασαν για πρώτη φορά πάπυρο 2.000 ετών
Σε πάπυρο από τη ρωμαϊκή εποχή, που κανείς δεν μπορούσε να ανοίξει, γιατί θα θρυμματιζόταν, έγινε μια πρώτη «σάρωση» μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης
Μία πρόκληση για ερευνητές στον τομέα της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, είναι η αξιοποίηση ευάλωτων σε οποιαδήποτε έκθεση, αντικειμένων που έχουν ανακαλυφθεί και διατηρούνται.
Πλέον, η Τεχνητή Νοημοσύνη έρχεται πολλά υποσχόμενη για τη λύση του μυστηρίου, πολυάριθμων ευρημάτων, όπως αντικειμένων που χρονολογούνται από την ελληνορωμαϊκή εποχή. Το National Geogrpahic παραθέτει την ιστορία μιας ομάδας στο podcast, τα μέλη της οποίας προσπαθούσαν να διαβάσουν έναν πάπυρο 2.000 ετών χωρίς να τον ξετυλίξουν φυσικά και τη λύση που έδωσε ένας φοιτητής.
Το χειρόγραφο ήταν μέρος μιας κρύπτης παπύρων που θάφτηκαν και απανθρακώθηκαν από την έκρηξη του Βεζούβιου, η οποία κατέστρεψε τις ρωμαϊκές πόλεις, Πομπηία και Ερκουλάνεουμ, το 79 μ.Χ. Αν τους ανοίγονταν με το χέρι, οι πάπυροι θα θρυμματίζονταν και έτσι θα εξαφανιζόταν το περιεχόμενό τους.
Ένας φοιτητής, ο Λούκας Φάριτορ, που κάνει την πρακτική του στην Space X, παρακολούθησε πριν μήνες το podcast και επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
«Είχα την εντύπωση ότι πρέπει να δουλέψω πάνω σε αυτό. Πολλά πράγματα σε αυτό ήταν πραγματικά συναρπαστικά, με το μεγαλύτερο να είναι ότι ενδεχομένως θα ανακαλύψεις μια νέα βιβλιοθήκη από τον αρχαίο κόσμο, και αυτό είναι μεγάλη υπόθεση» δήλωσε.
Ο Φάριτορ μελέτησε αρχικά, αξονικές τομογραφίες τμημάτων, όπου το μελάνι με βάση τον άνθρακα, ήταν ανεπαίσθητο σε σχέση με τον απανθρακωμένο πάπυρο. Προηγουμένως, ένας μελετητής, είχε παρατηρήσει μοτίβα «κρακ» όπως ονομάζονται, που έμοιαζαν με αποξηραμένη λάσπη, αλλά θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την παρουσία μελανιού. Έτσι, ο Φάριτορ εκπαίδευσε ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης για να εντοπίσει την υφή τους.
Ένα βράδυ, ο Φάριτορ πληροφορήθηκε ότι ένα τμήμα του παπύρου είχε αναρτηθεί. Ο ίδιος βρισκόταν σε ένα πάρτι, οπότε χρησιμοποίησε το κινητό τηλέφωνό του για να συνδεθεί στην επιφάνεια εργασίας του και έβαλε το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης του να δουλέψει πάνω στη νέα εικόνα. Λίγες ώρες αργότερα έλεγξε το τηλέφωνό του και είδε τα ελληνικά γράμματα πι, όμικρον και ρο (pi, omicron και rho) να αχνοφαίνονται από τα βάθη της χιλιετίας.
«Όταν ο συνειδητοποίησσα… Ουάου. Μόλις ανακάλυψα αυτόματα τρία νέα γράμματα από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ήταν μια πολύ ωραία στιγμή. Φρίκαρα, όλοι οι άλλοι φρίκαραν. Το έστειλα στους διοργανωτές. Το έστειλα στη μαμά μου» δήλωσε ενθουσιασμένος.
Τα γράμματα αποδείχθηκε ότι αποτελούσαν μέρος της ελληνικής λέξης «μωβ», καθιστώντας τον Φάριτορ τον πρώτο άνθρωπο που διέκρινε λέξη αυτού του παπύρου από τότε που θάφτηκε κάτω από δεκάδες μέτρα ηφαιστειακών συντριμμιών.
Ο πάπυρος ήταν ένας από τους περίπου χίλιους που ανακτήθηκαν τη δεκαετία του 1700 μετά την ανακάλυψη της βίλας, η οποία βρίσκεται κάτω από τη σύγχρονη πόλη Ercolano. Οι μελετητές λένε ότι αυτός ο θησαυρός, ήταν πιθανότατα η ελληνική βιβλιοθήκη του επικούρειου φιλοσόφου και ποιητή Φιλόδημου.
Αν οι τρέχοντες διαγωνισμοί αποδείξουν ότι οι μελετητές μπορούν να διαβάσουν με ασφάλεια και ευκολία τους ανοιγμένους παπύρους, ο ρους της ιστορίας θα αλλάξει σημαντικά, με περισσότερο ιστορικό υλικό από την αρχαιότητα, να έρχεται στο φως.