Διασύνδεση: Στη Βουλή η τροπολογία για το 50%-50% του γεωπολιτικού ρίσκου

Ενα ακόμη κεφάλαιο από τα πολλά στο σύνθετο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης κλείνει αύριο με τη ψήφιση από τη Βουλή της ρύθμισης για τον επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου, ισόποσα, 50%-50%, μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.

Η απόφαση για θέσπιση του συγκεκριμένου σημείου από το Κοινοβούλιο, όπως είχε γράψει το Energypress, μπορεί να μην συμπεριλαμβάνονταν στις προϋποθέσεις της συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, εντούτοις η κυβέρνηση έκρινε ότι είναι τέτοια η γεωπολιτική του διάσταση, ώστε απαιτείται να θωρακιστεί και νομοθετικά.

Η διάταξη θα κατατεθεί σήμερα στο νομοσχέδιο του υπ. Εθνικής Οικονομίας για τις δημόσιες επενδύσεις («Νέο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και συμπληρωματικές διατάξεις») που ψηφίζεται αύριο στη Βουλή και έχει προληπτικό χαρακτήρα. Στο κακό δηλαδή σενάριο, που τα πράγματα με τη διασύνδεση πάρουν αρνητική τροπή και το έργο μπλοκάρει εξαιτίας κάποιου εξωτερικού κινδύνου, δίχως υπαιτιότητα του ΑΔΜΗΕ, το ελληνικό κράτος θα επιδοτήσει την επιπλέον επιβάρυνση στο λογαριασμό του Ελληνα καταναλωτή.

Είναι η περίφημη ρύθμιση που άλλαξε κατόπιν απαίτησης από τη Λευκωσία, αλλά και στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης της Αθήνας, με αντάλλαγμα την μετοχική είσοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο, ότι στο απευκταίο σενάριο που αυτό δεν καταστεί εφικτό να υλοποιηθεί, για λόγους ανωτέρας βίας και χωρίς ευθύνη του φορέα υλοποίησης, ο τελευταίος δύναται να ανακτήσει τις μέχρι τότε δαπάνες, ισόποσα, 50%-50% μεταξύ των καταναλωτών των δύο χωρών. Στην αρχική διασυνοριακή συμφωνία καταμερισμού του κόστους Cross Border Cost Allocation (CBCA), η αντίστοιχη αναλογία ήταν 63% οι Κύπριοι, ως οι άμεσα ωφελούμενοι, και 37% οι Ελληνες.

Η άλλη ανάγνωση της παραπάνω επιλογής είναι ότι με τη κίνηση θεσμοθέτησης του 50%-50% από το Κοινοβούλιο, η κυβέρνηση θέλει να στείλει ένα μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν φοβάται τον κίνδυνο, γι’ αυτό άλλωστε και αναλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι του ρίσκου, αντί για το αρχικό 37%, καθώς και ότι διαθέτει πολύ ισχυρή θέση σε θέματα Διεθνούς Δικαίου.

Το τάιμιγκ δεν είναι τυχαίο. Αμέσως μόλις αρθεί το suspension του έργου και σταλεί από τον ΑΔΜΗΕ το πράσινο φως προς τη Nexans για συνέχιση της κατασκευής του καλωδίου, θα ξεκινήσουν και πάλι οι θαλάσσιες έρευνες για τη πόντιση, που με βάση το Διεθνές Δίκαιο είναι ελεύθερες στα διεθνή ύδατα και δεν μπορούν να συγχέονται με τις εκτός χωρικών υδάτων διεκδικήσεις (ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα, κλπ).

Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ, η θέσπιση της παραπάνω διάταξης από τη Βουλή, πέραν από το σκέλος της κρατικής επιδότησης, έχει και αυτή τη στόχευση, να στείλει κάποια μηνύματα, ενόψει των νέων θαλασσίων ερευνών, οι οποίες δεν είναι ακόμη γνωστό σε ποια περιοχή θα διεξαχθούν.

Εγκαιρα το Full Notice

Σε ό,τι αφορά την αποστολή του «Full Notice to Proceed» απο τον ΑΔΜΗΕ στους Γάλλους της Nexans, η ενημέρωση από την ελληνική πλευρά είναι ότι θα σταλεί έγκαιρα έτσι ώστε το συγκεκριμένο ζήτημα να μην παράξει το οποιοδήποτε ζημιογόνο αποτέλεσμα.

Σημειωτέον ότι τη Δευτέρα, σε κοινή τους απόφαση, οι δύο ρυθμιστές Ελλάδας και Κύπρου ενέκριναν τις κεφαλαιουχικές δαπάνες (capex) για την πρώτη φάση του έργου, ύψους 571 εκατ ευρώ για τη διετία 2024-2025, οι οποίες είναι «ψαλιδισμένες», καθώς δεν συμπεριέλαβαν ολόκληρο το κόστος που κατέβαλε ο ΑΔΜΗΕ για την αγορά του έργου από τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης.

Ανάμεσα στα assets που είχε αγοράσει στα τέλη του 2023 η ελληνική εταιρεία από την EuroAsia Interconnector, συμφερόντων του κύπριου επιχειρηματία Νάσου Κτωρίδη, συγκαταλέγονταν και όλες οι αναγκαίες μελέτες για το έργο, οι οποίες τότε αφορούσαν τρία κομμάτια. Το «Αττική – Κρήτη», το «Κρήτη – Κύπρος» και το «Κύπρος – Ισραήλ». Εκτοτε όμως το τμήμα «Αττική – Κρήτη», γνωστό ως Αριάδνη Interconnection, αποσυνδέθηκε από το υπόλοιπο έργο και επελέγη να γίνει αυτόνομα για λόγους ταχύτερης υλοποίησης. Στην απόφαση των ρυθμιστών εγκρίθηκαν ως ανακτήσιμες κεφαλαιουχικές δαπάνες μόνο 12 από τα συνολικά 48 εκατ ευρώ που είχε καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ στην EuroΑsia. Δεν αναγνωρίσθηκαν τα 36 από τα 48 εκατ. ευρώ. Το σκεπτικό ήταν ότι το μεν Αττική – Κρήτη τελεί υπό κατασκευή, το δε Κύπρος – Ισραήλ, δεν έχει ακόμη συμφωνία κατασκευής. Δεν εγκρίθηκαν επίσης οι λειτουργικές δαπάνες (opex), ύψους 8 εκατ ευρώ, για τις οποίες οι ρύθμιστές έχουν ζητήσει από τον ΑΔΜΗΕ να προσκομίσει διευκρινίσεις.

Στο ερώτημα κατά πόσο, η τροπολογία στη Βουλή θα αφορά και αυτά τα 36 εκατ ευρώ, κυβερνητικές πηγές απαντούν ότι δεν εξετάζεται κάτι παρόμοιο. Στο «γρίφο» με το παραπάνω ποσό κάποιες προχθεσινές πληροφορίες ανέφεραν ότι αν δεν βρεθεί άλλη λύση, τότε θα τα καλύψει ο προϋπολογισμός. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να επισημανθεί ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει τη δυνατότητα να κάνει αίτημα αναθεώρησης της προχθεσινής απόφασης των ρυθμιστών, προσκομίζοντας φυσικά τη κατάλληλη τεκμηρίωση.

Η τριμερής Μητσοτάκη – Μακρόν – Χριστοδουλίδη

Τα ξημερώματα ώρα Ελλάδος έγινε στη Νέα Υόρκη η προγραμματισμένη τριμερής Μητσοτάκη – Μακρόν – Χριστοδουλίδη, με ατζέντα συνολικά την Αν. Μεσόγειο, αλλά και με αναφορά στη διασύνδεση, για την οποία υπάρχει δεδηλωμένο γαλλικό ενδιαφέρον μέσω της Meridiam (έχει μνημόνιο συνεργασίας με τον ΑΔΜΗΕ).

Η στήριξη της Γαλλίας στο έργο και πολύ περισσότερο τυχόν συμμετοχή της σε αυτό, έχει προφανώς τη σημασία της. Τόσο γιατί η Γαλλία έχει έντονη παρουσία στην Αν. Μεσόγειο, κάνει κοινές ασκήσεις με την Αίγυπτο και διαθέτει αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα και την Κύπρο, όσο και γιατί θα επαναβεβαιώσει την ισχυρή σχέση στο τρίγωνο «Παρίσι – Αθήνα – Λευκωσία».

Από την συνάντηση μένει να φανεί το βάρος που αποδίδει το Παρίσι στο έργο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το ενδιαφέρον του δεν συνδέεται και με την κατασκευάστρια του καλωδίου Nexans, της οποίας η σύμβαση με τον ΑΔΜΗΕ αντιστοιχεί στο 20% του συνολικού ανεκτέλεστου υπολοίπου της.
energypress.gr