Qatargate: Οι διαδρομές του χρήματος, οι κοριοί και ο «ιστός» των 12 ΜΚΟ

Το σκάνδαλο Qatar-gate εισέρχεται στη φάση όπου τα στόματα των εμπλεκομένων αρχίζουν να ανοίγουν. Αποδίδουν καρπούς οι συλλήψεις, η πολυήμερη πλέον κράτηση, οι αλλεπάλληλες ανακρίσεις, ο διεθνής διασυρμός, ακόμη και η διαπραγμάτευση με τις διωκτικές αρχές, οι οποίες προσπαθούν να αποσπάσουν το μέγιστο των πληροφοριών για το δίκτυο διαφθοράς από καθέναν εκ των εμπλεκομένων.

Σε ευρωπαϊκά ΜΜΕ, κυρίως βελγικά και ιταλικά, δημοσιεύονται «καυτά» αποσπάσματα από τις αναφορές που συνέταξαν οι πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών και των Βέλγων ντετέκτιβ. Στο επίκεντρο, όπως είναι φυσικό, βρίσκονται οι απομαγνητοφωνήσεις των τηλεφωνικών υποκλοπών, καθώς στις συνομιλίες μεταξύ των πρωταγωνιστών του διεφθαρμένου κυκλώματος αποτυπώνεται σχεδόν ακέραιη η εικόνα της όλης υπόθεσης.

Χαρακτηριστικά, στις 4 Ιουνίου του 2022, ο φερόμενος ως ιθύνων νους του σκανδάλου, ο 67χρονος Ιταλός πρώην ευρωβουλευτής Πιερ Αντόνιο Παντσέρι, επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τη σύζυγο και την κόρη του ενώ εκείνες ταξίδευαν στο Μαρόκο. Η κυρία Μαρία Ντολόρες Κολεόνι-Παντσέρι ακούγεται, σε μάλλον εύθυμο τόνο και με ικανοποίηση που μόλις και μετά βίας συγκρατείται, να ενημερώνει τον άνδρα της ότι «όλα πήγαν καλά. Στο αεροδρόμιο μας πέρασαν σαν VIP, χωρίς διατυπώσεις και πήγαμε για καφέ με τον Ατμούν».

Αλλά ο Παντσέρι αδημονεί να μάθει για την ουσία: «Είδατε τα κουτιά;», ρωτά την Κολεόνι. Κι εκείνη του απαντά: «Ναι, τα είδαμε. Ολα εντάξει. Ο Ατμούν έριξε μερικά προϊόντα στις τσάντες μας πριν φύγουμε». Σειρά του Παντσέρι να γελάσει. Τα νέα που του μετέφεραν ήταν αυτό ακριβώς που ήθελε να ακούσει. Τα «κουτιά» και τα «προϊόντα» ήταν, πιθανότατα, δεσμίδες -ή μάλλον «τούβλα»- με χαρτονομίσματα. Οι άνδρες των μυστικών υπηρεσιών, αποκωδικοποιώντας τους διαλόγους του ζεύγους Παντσέρι, θεωρούν ότι υπέκλεψαν συνεννόηση που αφορούσε σε «λάδωμα» με μαύρο χρήμα.

Ο πρώτος αποδέκτης των χρημάτων ήταν ο Πιερ Αντόνιο Παντσέρι, ο οποίος, αφού θα κρατούσε το δικό του μερίδιο προμήθειας, θα εξαγόραζε πολιτική επιρροή εντός Ε.Ε. υπέρ του Μαρόκου και της όποιας ατζέντας του, εκμαυλίζοντας ευρωβουλευτές επιρρεπείς στα «δώρα». Ο σύνδεσμος του Παντσέρι με τους χρηματοδότες από το Μαρόκο ήταν ο μυστηριώδης διπλωμάτης Αμπντεραχίμ Ατμούν, πρεσβευτής της χώρας του στην Πολωνία.

Σε κάποια άλλη, κρυφίως ηχογραφημένη συνομιλία, η Κολεόνι μοιράζεται με τον σύζυγό της την ευχή να μην επιστρέψουν σε κάποια από τις κατοικίες τους «γιατί, ποιος ξέρει τι θα βρεθεί σε αυτό το σπίτι». Εν τέλει, αυτό που βρήκαν οι ιταλικές αρχές στο συγκεκριμένο οίκημα ήταν 17.000 ευρώ σε μετρητά, πιθανώς περίσσευμα από κάποια δοσοληψία με τους σκιώδεις εντολείς του Πιερ Αντόνιο Παντσέρι. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί του οποίου, όπως και εκείνοι της 39χρονης κόρης του, της δικηγόρου Σίλβια Παντσέρι, έχουν παγώσει κατ’ εντολήν των ιταλικών αρχών επ’ αόριστον.

Το παζάρι με τις Αρχές

Παράλληλα με τις υποκλαπείσες συνομιλίες που φαίνεται να ενοχοποιούν τον Παντσέρι και τους συνεργούς του, οι συλληφθέντες, όπως και όσοι με κάποιον τρόπο σχετίζονται με το σκάνδαλο, δείχνουν τον ρόλο που προτίθενται να αναλάβουν εφεξής. Κατ’ αρχάς, ο Πιερ Αντόνιο Παντσέρι φέρεται διατεθειμένος να συνεργαστεί με τις Αρχές, με πιθανότερο αντάλλαγμα για την προθυμία του την απαλλαγή της συζύγου και της κόρης του, οι οποίες τελούν υπό περιορισμό στην Ιταλία, εν αναμονή απόφασης για το εάν θα εκδοθούν ή όχι στο Βέλγιο.

Το αντίστοιχο με τον Παντσέρι, αλλά πολύ πιο άμεσα, επιχειρεί να πετύχει ο Φραντσέσκο Τζόρτζι: Η δική του προτεραιότητα είναι να γλιτώσει τη σύζυγό του, Εύα Καϊλή, εν ονόματι της 22 μηνών κόρης τους. Ο Τζόρτζι έχει ήδη πει πολλά και ενδιαφέροντα για τριγωνικές και πολυγωνικές διηπειρωτικές διαδρομές του μαύρου χρήματος μεταξύ Κατάρ, Μαρόκου, Αλγερίας, Βελγίου, ενδεχομένως και Μαυριτανίας.

Ο Φραντσέσκο Τζόρτζι, πάντως, είναι καταφανώς πρόθυμος να επωμιστεί ακέραιη την ευθύνη για τα 750.000 ευρώ που ανακάλυψαν οι βελγικές αρχές στο διαμέρισμα όπου διέμεναν μαζί με την Καϊλή και το νήπιο κοριτσάκι τους στις Βρυξέλλες. Κάποιοι από τους υπόλοιπους εμπλεκομένους, όπως ο Ιταλός ευρωβουλευτής Αντρέα Κοτσολίνο και ο Βέλγος Μαρκ Ταραμπέλα, αμφότεροι στενά σχετιζόμενοι και επί μακρόν με τον Παντσέρι, διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ότι είναι αθώοι, ότι θα συνεργαστούν αμέσως με τη Δικαιοσύνη, ότι εις βάρος τους διεξάγεται «κυνήγι μαγισσών» κ.λπ.

Ωστόσο, μια πτυχή της υπόθεσης με τεράστιο ενδιαφέρον έγκειται στις λεπτομέρειες οι οποίες αναδύονται σταδιακά γύρω από τη συντονισμένη επιχείρηση για τη, σχεδόν επ’ αυτοφώρω, σύλληψη των νυν κατηγορουμένων για σοβαρά οικονομικά εγκλήματα, απάτη, παραβίαση καθήκοντος κ.ο.κ.

Κατ’ αρχάς, η βασική δύναμη κρούσης ήταν το βελγικό Office Central pour la Répression de la Corruption (OCRC), δηλαδή το ειδικό σώμα δίωξης της διαφθοράς. Το οποίο, υπό τη διεύθυνση του μαχητικού εισαγγελέα Μισέλ Κλεζ και σε συντονισμό με τουλάχιστον πέντε ακόμη ομόλογες υπηρεσίες εκτός Βελγίου, άρχισε να συγκεντρώνει στοιχεία, να διερευνά και να παρακολουθεί υπόπτους, μήνες πριν από τις πρόσφατες συλλήψεις.

Ταυτόχρονα, η Κρατική Ασφάλεια του Βελγίου εισέφερε ανθρώπινο δυναμικό και τεχνικά μέσα προκειμένου να καταστούν δυνατές οι επισυνδέσεις στις τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ των υπό παρακολούθηση ατόμων. Εν τέλει, το σημείο καμπής των πολύμηνων ερευνών ήταν μια διάρρηξη χειρουργικής ακρίβειας στο διαμέρισμα του Πιερ Αντόνιο Παντσέρι, στις Βρυξέλλες, φυσικά εν απουσία του. Εκεί οι πράκτορες βρήκαν έναν κανονικό θησαυρό σε μετρητά, ο οποίος άγγιζε τις 700.000 ευρώ. Στο διάστημα έως ότου επιστρέψει ο Παντσέρι, ο χώρος του είχε παγιδευτεί εξ ολοκλήρου με «κοριούς». Από εκεί και πέρα, η εξάρθρωση της σπείρας του ήταν θέμα χρόνου.

Το αδελφάτο των 12 ΜΚΟ

Υστερα από διαδοχικές θητείες ευρωβουλευτή επί μία ολόκληρη 15ετία, στις εκλογές του 2019 ο Ιταλός Πιερ Αντόνιο Παντσέρι απέτυχε να επανεκλεγεί. Η αστοχία αυτή τον ανάγκασε να ιδρύσει μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ), υιοθετώντας την αμέσως πιο αποτελεσματική μέθοδο πρόσβασης στα κέντρα εξουσίας της Ε.Ε. μετά από τη βουλευτική ιδιότητα. Κατ’ αυτό τον τρόπο γεννήθηκε η «Fight Impunity» (μτφ. «Καταπολεμήστε την ατιμωρησία»), με στόχο την προώθηση πρωτοβουλιών υπέρ ευγενών ανθρωπιστικών σκοπών, όπως η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.λπ.

Και εν ονόματι της κοινής ωφέλειας, η «Fight Impunity» έκτισε ένα περίοπτο προφίλ, προσέλκυσε διαπρεπείς προσωπικότητες από τις τάξεις κυρίως πρώην αξιωματούχων της Ε.Ε. -μεταξύ των οποίων και τον Δημήτρη Αβραμόπουλο- και διοργάνωνε εκδηλώσεις, συζητήσεις κ.τ.λ. διεκδικώντας τη στήριξη από διάφορα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το σημείο-κλειδί για τον Πιερ Αντόνιο Παντσέρι ήταν ότι η ιδιότητα του επικεφαλής ΜΚΟ ήταν μια βολική πρόφαση για να εξακολουθήσει να περιφέρεται στους κύκλους επιρροής των Βρυξελλών, καθώς διατήρησε το μπλε πάσο, το οποίο άνοιγε γι’ αυτόν όλες τις σημαίνουσες θύρες. Διότι, ως πρώην ευρωβουλευτής, ο Παντσέρι είχε το δικαίωμα να κρατήσει διά βίου τη «μαγική» κάρτα εισόδου, μια λεπτομέρεια που τον αναβάθμιζε σε κύρος έναντι καθενός από τους περίπου 13.000 κοινούς λομπίστες που συχνάζουν πέριξ των κέντρων εξουσίας στις Βρυξέλλες.

Για εκείνους, το χρώμα του πάσου είναι το καφέ. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτεται τις τελευταίες ημέρες στο πλαίσιο της έρευνας για το Qatar-gate, η ΜΚΟ «Fight Impunity» του Παντσέρι διατηρούσε τραπεζικούς λογαριασμούς στο Κατάρ και το Μαρόκο, γεγονός που εγείρει έντονες υποψίες ότι η «Fight Impunity» λειτουργούσε σαν αγωγός χρηματισμού.

Θεωρείται πολύ πιθανόν ότι οι αποδέκτες της δωροδοκίας αμείβονταν για τις υπηρεσίες που προσέφεραν στα συγκεκριμένα κράτη, επηρεάζοντας υπέρ τους τη νομοθετική διαδικασία εντός Ε.Ε. Ιδιαιτέρως, δε, σε ευαίσθητα εργασιακά ζητήματα, καθώς και για τις προϋποθέσεις έκδοσης βίζας, για την απελευθέρωση των ταξιδιών από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. προς τρίτες χώρες, όπως ακριβώς το Κατάρ και το Μαρόκο.

Τον άδηλο αλλά κρίσιμης σημασίας ρόλο στην αλυσίδα ξεπλύματος του μαύρου χρήματος που προερχόταν από εισέτι άγνωστες πηγές στον ευρύτερο αραβικό κόσμο, φέρεται να έχει επιβεβαιώσει ο Φραντσέσκο Τζόρτζι, ο 35χρονος Ιταλός σύζυγος της Εύας Καϊλή, «δεξί χέρι» του Παντσέρι στις μυστικές δοσοληψίες και ένας από τους πρωταγωνιστές στο Qatar-gate.

Σύμφωνα με διαρροές σε διεθνή ΜΜΕ, κατά την ανάκρισή του από τις βελγικές αρχές ο Τζόρτζι φέρεται να έχει ομολογήσει ότι οι ΜΚΟ που βρίσκονταν υπό την αιγίδα του Παντσέρι χρησιμοποιούνταν «για να κυκλοφορεί το χρήμα». Εξάλλου, με βάση αυτή τη σκοπιμότητα δημιουργήθηκε ένας ιστός από 12 αλληλοσυνδεόμενες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, οι οποίες, μάλιστα, εμφανίζονταν τύποις συστεγαζόμενες στο ίδιο κτίριο, στο Νο 41 της Rue Ducale, ενός από τους πλέον αριστοκρατικούς δρόμους των Βρυξελλών. Κατ’ αυτό τον τρόπο, σε ελάχιστη απόσταση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την πρεσβεία των ΗΠΑ, ο Αντόνιο Παντσέρι ήλεγχε ένα δίκτυο 12 ΜΚΟ.

Η αμέσως πιο γνωστή από τη «Fight Impunity» είναι η «No freedom without justice» (μτφ. «Οχι ελευθερία χωρίς δικαιοσύνη»), με γενικό γραμματέα τον Νικολό Φίγκα-Ταλαμάνκα, ο οποίος αρχικά συνελήφθη σαν ύποπτος για ανάμειξη στο σκάνδαλο Qatar-gate, αλλά πολύ γρήγορα η προσωρινή κράτησή του μετατράπηκε σε περιορισμό εκτός φυλακής και παρακολούθηση από τις Αρχές με «βραχιόλι» ηλεκτρονικού γεωεντοπισμού.

Ο Φίγκα-Ταλαμάνκα ισχυρίζεται ότι είναι εντελώς αθώος και ότι δεν έχει την παραμικρή σχέση με τις δωροληψίες από το Κατάρ και το Μαρόκο. Παρ’ όλα αυτά, στο μητρώο των ΜΚΟ οι οποίες δραστηριοποιούνται στο Βέλγιο, εμφανίζεται σαν διαχειριστής των 5 από τις 12 οργανώσεις-φάντασμα. Οι οποίες, όπως προαναφέραμε, υποτίθεται ότι συστεγάζονται στο πολυτελές κτίριο γραφείων της οδού Ducale, κάπου μεταξύ ισογείου και πρώτου ορόφου.

Και, μάλιστα, η μεταφορά της έδρας τους στην εν λόγω διεύθυνση συνέπεσε με την καταχώρησή τους στα βελγικά μητρώα και την ανάληψη διοικητικών καθηκόντων από τον Νικολό Φίγκα-Ταλαμάνκα. Πάντως, ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δηλώνει πως η εκμίσθωση των γραφείων βάσει του υπογεγραμμένου συμφωνητικού αφορά σε μία και μόνη ΜΚΟ, όχι σε 5 ή 12.

Εκτός όμως από τις ΜΚΟ της Rue Ducale, στο κάδρο του σκανδάλου κάνει την εμφάνισή της μία επιπλέον οργάνωση, υπό την ονομασία DLA Piper, η οποία παρέχει νομικές συμβουλές και είναι καταχωρημένη στο Μητρώο Διαφάνειας της Ε.Ε. και εκδηλώνει έντονο ενδιαφέρον στο ζήτημα της απελευθέρωσης της βίζας για το Κατάρ.

Η αντίδραση της Ε.Ε.

Υπό την ασφυκτική πίεση των αποκαλύψεων και τη βαριά ηθική ζημιά από την εμπλοκή μιας αντιπροέδρου, της Εύας Καϊλή, στο σκάνδαλο της δωροληψίας, η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα, δήλωσε ότι «γίνεται επίθεση κατά της δημοκρατίας στην Ε.Ε». Η ίδια δεσμεύτηκε ότι θα προωθηθεί άμεσα η εκ βάθρων αναδιάρθρωση του πλαισίου λειτουργίας των ΜΚΟ και όσων ασχολούνται με το λόμπινγκ, αποπειρώμενοι να επηρεάσουν τη στάση της Ευρωπαϊκής Ενωσης έναντι τρίτων χωρών.

Στα μέτρα που σχεδιάζονται περιλαμβάνεται η αυστηροποίηση του κανονισμού για άτομα και οργανώσεις, τα προνόμια που τους εκχωρούνται ή οι περιορισμοί στη δράση τους κ.ο.κ. Και ενώ οποιοδήποτε νομοθετικό μέτρο που αφορά τις συναλλαγές του Κατάρ με την Ε.Ε. έχει τεθεί σε παύση μέχρι νεωτέρας, η στάση που τηρούν οι κυβερνήσεις Κατάρ και Μαρόκου είναι αυτή του παντελώς ανήξερου. Αποδίδοντας τη σπίλωση της υπόληψής τους ως κρατών σε ποταπές σκευωρίες.
protothema.gr