Συμβούλιο της Επικρατείας: «Ελευθέρας» για έρευνες υδρογονανθράκων στην Κρήτη
Νόμιμη η υπουργική απόφαση
Νόμιμη είναι, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας, η υπουργική απόφαση (ΥΑ) για την περιβαλλοντική έγκριση του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης βάσει της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Πρόκειται για τα δύο θαλάσσια οικόπεδα στα οποία έχουν ξεκινήσει οι σεισμικές έρευνες από την κοινοπραξία ExxonMobil/Helleniq Energy που κατέχει τα δικαιώματα στην περιοχή.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που είχαν προσφύγει κατά της ΥΑ πρόβαλλαν, μεταξύ άλλων, ότι είχε εκδοθεί δίχως να έχει προηγηθεί η απαιτούμενη απόφαση για την έγκριση της ΣΜΠΕ. Ωστόσο, σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ (το πλήρες κείμενο θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο), η προσβαλλόμενη ΥΑ προβαίνει στην περιβαλλοντική έγκριση του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις δύο θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης, γεγονός που ενισχύεται και από την εξής αναφορά που περιλαμβάνεται σε αυτή: “Η ΣΜΠΕ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης. Στις πράξεις ή αποφάσεις έγκρισης του προγράμματος πρέπει να αναφέρεται ρητά η παρούσα απόφαση”. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το ΣτΕ, οι λόγοι ακυρώσεως πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι.
Δεν απαιτείται έγκριση Θαλάσσιου χωροταξικού
Επίσης, από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι παράνομη, διότι εκδόθηκε χωρίς να προηγηθεί θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός. Ωστόσο, σύμφωνα με το ΣτΕ, πριν από την περιβαλλοντική έγκριση του προγράμματος δεν απαιτείτο να έχει εγκριθεί θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός και να έχει προβλεφθεί κατανομή χρήσεων και δραστηριοτήτων ανά θαλάσσια υποπεριοχή. Μεταξύ άλλων, οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι, στο πρόγραμμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων για την Κρήτη, προσδιορίζονται γεωγραφικά οι ευρύτερες θαλάσσιες περιοχές έρευνας για τον εντοπισμό κοιτασμάτων, στις οποίες, σε πρώτο στάδιο, θα λάβουν χώρα οι σεισμικές έρευνες, από τα αποτελέσματα των οποίων θα εξαρτηθεί αν και σε ποιές θέσεις θα πραγματοποιηθούν ερευνητικές γεωτρήσεις και στην περίπτωση που εντοπιστούν εμπορικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα, θα ακολουθήσει το στάδιο της εκμετάλλευσης.
Στην ΥΑ ή στη ΣΜΠΕ δεν προσδιορίζεται η θέση υποθαλάσσιων έργων, εγκαταστάσεων ή υποδομών για την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων, η χωροθέτηση των ερευνητικών ή εξορυκτικών δραστηριοτήτων, εάν εντοπισθούν στόχοι και εκμεταλλεύσιμα αποθέματα, όπως και η τυχόν αδειοδότηση χερσαίων εγκαταστάσεων ή έργων που απαιτούνται για τη μεταφορά των υδρογονανθράκων, τα οποία, όπως επισημαίνεται στην απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, θα λάβουν χώρα σε επόμενα στάδια και για καθένα από τα οποία απαιτείται η τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
