«Σπίθες εξέγερσης» στις φιλελεύθερες Δημοκρατίες;

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Ανήμερα στις 17 Νοέμβρη διάβασα στα ΝΕΑ άρθρο σοβαρού στελέχους του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, μη προερχόμενου από το ΠΑΣΟΚ, με τίτλο «Είναι κάτι σαν μια σπίθα». Ο συγγραφέας του υποστηρίζει πως το Πολυτεχνείο «στέλνει τα σινιάλα του» στους αγώνες για ελευθερία και δικαιώματα.

Σ’ αυτούς τους αγώνες όμως «τσουβαλιάζει» τη Βουδαπέστη του 1956, την Πράγα του 1968, την Τιανανμέν του 1989, τις γυναίκες σήμερα στο Ιράν με τον Μάη του 1968, τις συγκεντρώσεις για το Βιετνάμ, τις καθ’ ημάς καταλήψεις σχολείων το 1979, τις διαδηλώσεις το 2008 για τη δολοφονία του αδικοχαμένου Γρηγορόπουλου και κατά της Χρυσής Αυγής το 2020; Γιατί όχι τότε και οι «αγανακτισμένοι»;

Μπαίνουν όμως στον ίδιο παρονομαστή οι εξεγέρσεις σε ανελεύθερα καθεστώτα με τις διαμαρτυρίες στις φιλελεύθερες δημοκρατίες; Το Πολυτεχνείο ήταν μια εξέγερση της νεολαίας για να αποκτήσει η χώρα μια κανονική φιλελεύθερη Δημοκρατία, στην οποία δεν θα χρειάζεται καμία αιματοχυσία και καμία «σπίθα εξέγερσης» για να αλλάξεις τους κυβερνώντες. Αρκεί να παρέλθει μια τετραετία, ή και νωρίτερα, για να γίνουν εκλογές.

Που χρειάζονται «σπίθες εξέγερσης»; Σίγουρα χρειάζονταν στις προνεωτερικές- προδημοκρατικές κοινωνίες και χρειάζονται στις νεωτερικές δικτατορίες. Στις φιλελεύθερες Δημοκρατίες όμως υπάρχουν διαμαρτυρίες στο πλαίσιο λειτουργίας του Κράτους Δικαίου και προάσπισης των ατομικών δικαιωμάτων.

Στις δικτατορίες οι άνθρωποι μπορούν ν’ αλλάξουν τις κυβερνήσεις τους μόνο με εξεγέρσεις, στις Δημοκρατίες μόνο με εκλογές. Αυτό δεν σημαίνει πως σ’ αυτές αρκούν μόνο οι εκλογές για να διορθώνονται τα λάθη. Λάθη που οφείλονται στον σύνθετο χαρακτήρα τους.

Αυτές δεν είναι μόνο ένα σύστημα στο οποίο κατόπιν ελεύθερων εκλογών κυβερνούν οι νικητές και αντιπολιτεύονται οι ηττημένοι.

Είναι ένα σύστημα ισονομίας και ισοπολιτείας που εφαρμόζεται και μετά τις εκλογές με κύριο στόχο την ορθή διακυβέρνηση όλων και την προστασία της μειοψηφίας. Είναι ένα σύστημα που οφείλει να ενδιαφέρεται για την υγεία, την παιδεία, την ατομική και κοινωνική ασφάλεια, την εργασία, την ευημερία και την αποτροπή του κοινωνικού αποκλεισμού και της διεύρυνσης των ανισοτήτων.

Όπου αυτά δεν γίνονται, δημιουργούνται ρωγμές. Μπορεί όμως η απάντηση σ’ αυτές τις ρωγμές να είναι η εξέγερση; Το ελληνικό Πολυτεχνείο και οι συγκεντρώσεις στο Ιράν είναι εξέγερση. Αντιθέτως ο Μάης του 1968 δεν ήταν εξέγερση, αλλά αυθόρμητη και εν πολλοίς πολιτισμική διαμαρτυρία.

Μιλώντας για «σπίθες μέσα στις συνειδήσεις» που ανάβουν εξεγέρσεις στις φιλελεύθερες Δημοκρατίες, νομίζεις πως βάζεις ένα αριστερό αστερίσκο στη συζήτηση. Έτσι γίνεσαι ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όχι Σοσιαλδημοκρατία, ούτε καν σημερινός ΣΥΡΙΖΑ.

Στο σοσιαλδημοκρατικό πρωτείο της Δημοκρατίας δεν χωρούν εξεγέρσεις. Οι διαμαρτυρίες και οι συγκεντρώσεις στις Δημοκρατίες είναι το νερό με το οποίο ξεδιψούν τα αποκαμωμένα πολιτικά συστήματα.

Με τον Μάη του 1968 ξεδίψασε η Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία. Εντέλει μιλώντας για σπίθες εξέγερσης «στις συνειδήσεις» στο πλαίσιο των φιλελεύθερων Δημοκρατιών σημαίνει είτε πως δεν μιλάμε για φιλελεύθερες Δημοκρατίες είτε ότι δεν ξέρουμε για τι μιλάμε.

Γιώργος Σιακαντάρης