Φυσικό αέριο: Πολιτική συμφωνία των 27 της ΕΕ για το σχέδιο ενεργειακής ασφάλειας
Στόχος η εξοικονόμηση 45 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, με μέτρα δικής τους επιλογής
Σε πολιτική συμφωνία για την μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα κατέληξαν οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς τα κράτη – μέλη της ΕΕ αποφάσισαν να επιδείξουν την «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και την ενότητά τους απέναντι στον εκβιασμό της Μόσχας».
Η συμφωνία που επετεύχθη στο Συμβούλιο Ενέργειας της ΕΕ προβλέπει ότι ότι τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 15% με στόχο την εξοικονόμηση 45 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, με μέτρα δικής τους επιλογής. Τα κράτη – μέλη υπερψήφισαν τη συμφωνία με ειδική πλειοψηφία, καθώς η Ουγγαρία αποφάσισε να την καταψηφίσει.
Η συγκεκριμένη συμφωνία αποτελεί ένα επίτευγμα στο πλαίσιο της ΕΕ καθώς τα κράτη – μέλη που δεν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό ή ακόμα και καθόλου από το ρωσικό φυσικό αέριο δείχνουν αλληλεγγύη και δεσμεύονται να μειώσουν την κατανάλωσή τους για να συνδράμουν τα κράτη – μέλη της ΕΕ που εξαρτώται περισσότερο από τη Μόσχα.
Τα κράτη – μέλη θα προχωρήσουν σε μια τέτοια κίνηση άπαξ και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έπειτα από πρ΄ταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποφασίσει με πλειοψηφία ότι υπάρχει «έκτακτη ανάγκη».
Όπως αποφάσισε το Συμβούλιο της ΕΕ «ενώ όλες οι χώρες της ΕΕ θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις μειώσεις, το Συμβούλιο διευκρίνισε ορισμένες εξαιρέσεις και δυνατότητες να ζητηθεί παρέκκλιση από τον υποχρεωτικό στόχο μείωσης, προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι ιδιαίτερες καταστάσεις των κρατών μελών και να διασφαλίζεται ότι οι μειώσεις φυσικού αερίου είναι αποτελεσματικές σε ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού στην ΕΕ.
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη που δεν είναι διασυνδεδεμένα με δίκτυα φυσικού αερίου άλλων κρατών μελών εξαιρούνται από τις υποχρεωτικές μειώσεις φυσικού αερίου καθώς δεν θα είναι σε θέση να απελευθερώσουν σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου προς όφελος άλλων κρατών μελών.
Τα κράτη μέλη των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συγχρονισμένα με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εξαιρούνται επίσης, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κρίσης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια».
Παράλληλα τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν παρέκκλιση για να προσαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους για μείωση της ζήτησης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη μέλη και μπορούν να αποδείξουν ότι οι εξαγωγικές ικανότητες διασύνδεσης ή η εγχώρια υποδομή ΥΦΑ τους χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο έπακρο.
Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητήσουν παρέκκλιση εάν έχουν υπερβεί τους στόχους πλήρωσης αποθήκευσης αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το περασμένο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.
Κατά την επιλογή μέτρων μείωσης της ζήτησης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε μέτρα που δεν επηρεάζουν προστατευμένους πελάτες, όπως νοικοκυριά και βασικές υπηρεσίες για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως νοσοκομεία, υγειονομική περίθαλψη και άμυνα.
Πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρα για την ενθάρρυνση της αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία, εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης και στοχευμένα μέτρα για μείωση της θέρμανσης και ψύξης.
Τα κράτη μέλη θα επικαιροποιούν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης που καθορίζουν τα μέτρα μείωσης της ζήτησης που σχεδιάζουν και θα αναφέρουν τακτικά στην Επιτροπή την πρόοδο των σχεδίων τους.
Στο αρχικό της σχέδιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε και τα 27 κράτη μέλη να μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 15% από τον Αύγουστο έως τον Μάρτιο του 2023, σε πρώτη φάση εθελοντικά.
Επιχειρήσεις, δημόσια κτίρια και ιδιωτικά θα καλούνταν να συνεισφέρουν στο συλλογικό εγχείρημα, το οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξοικονόμηση έως και 45 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων Αλλά σε περίπτωση δραστικής ή πλήρους μείωσης του ρωσικού φυσικού αερίου, ο στόχος του 15% θα έπρεπε να καταστεί υποχρεωτικός με την Κομισιόν να είχε τον πρώτο λόγο.
Ωστόσο τις αποφάσεις πλέον θα λαμβάνει το Ευρωπαικό Συμβούλιο (σ.σ τα κράτη – μέλη της ΕΕ).
