Υποχρεωτικός εμβολιασμός και «καθολικοί νόμοι»

Toυ Γιώργου Σιακαντάρη

Ήταν 27 Δεκεμβρίου του 2020 όταν η νοσηλεύτρια Ευσταθία Καμπισιούλη έλαβε το πρώτο εμβόλιο στην Ελλάδα. Ένα έτος μετά το 30% του ενήλικου πληθυσμού αρνείται ακόμη να εμβολιαστεί.

Την ίδια στιγμή κυβερνητικά μέτρα για την προστασία από τον κορονοϊό επισπεύδονται, αναβάλλονται και πάλι επισπεύδονται; Από τη μεριά της η αξιωματική αντιπολίτευση προτείνει μέτρα που η κυβέρνηση αρνείται και όταν αυτή τελικά ενδίδει η αντιπολίτευση τα καταδικάζει.

Μόνο το ΚΙΝΑΛ προτείνει τολμηρές λύσεις επέκτασης της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών. Και αυτό όμως δεν φτάνει ως τη ρίζα του κακού.

Όλο αυτό το παιγνίδι ευθυνών και αναβολών οφείλεται στο ότι κανείς δεν τολμά να δει πως ο βασιλιάς είναι γυμνός.

Και θα είναι όσο δεν επιβάλλεται ο καθολικός υποχρεωτικός εμβολιασμός. Αν δεν γίνει αυτό έτσι θα πηγαίνουμε ως το τέλος (μας).

Αν όμως τους πρώτους μήνες ο καθολικός εμβολιασμός, λόγω άγνοιας των δεδομένων μπορούσε να θεωρηθεί αυταρχισμός, τώρα με όλα τα δεδομένα, ιατρικά και κοινωνικά, η καθολικότητα είναι σωτηρία.

Η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας με επικεφαλής τον σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σόλτς προανήγγειλε την καθολική υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού. Θέμα που έχει ανοίξει σ’ άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Θα ήταν όμως εκδήλωση περιορισμού της ανθρώπινης αυτονομίας αυτή η υποχρεωτικότητα;

Ή μήπως δεν υπάρχει αυτονομία εκεί όπου η προστασία της ζωής όλων δεν γίνεται ηθικός κανόνας;

Κατά τον Καντ πραγματικά αυτόνομος είναι ο άνθρωπος που δρα έξω από το πλαίσιο των φυσικών και βιολογικών του διαστάσεων, έξω από την «εμπειρία». Είναι ο έλλογος άνθρωπος στην αυτόνομη του διάσταση.

Σ’ αυτόν τον άνθρωπο η ηθική προσδιορίζεται όχι από τις πεποιθήσεις του, αλλά από τα κίνητρα των πράξεων του. Πραγματικά αυτόνομος είναι ο άνθρωπος του οποίου η βούληση καθορίζεται από τον λόγο και όχι από μεταφυσικές «δοξασίες».

Αυτόνομος είναι ο άνθρωπος που συμπεριφέρεται σύμφωνα με τις κατηγορικές και όχι τις υποθετικές (συνωμοσιολογικές) προσταγές. Είναι αυτός που στηρίζεται στη λογική και όχι σ’ εξωλογικά «δόγματα».

Οι αντιεμβολιαστές από τον Καντ κρατούν την αντίληψη του για την αυτονομία και αγνοούν την κατηγορική προσταγή του: «Πράττε σύμφωνα με έναν γνώμονα που μπορεί συγχρόνως να ισχύει ως καθολικός νόμος».

Η προτεραιότητα της ανθρώπινης ζωής είναι καθολικός νόμος και όχι αυταρχισμός. Είναι φιλελευθερισμός, η φύση του οποίου είναι διττή. Από τη μια προστατεύει το άτομο από τον αυταρχισμό των εξουσιών και από την άλλη το υποχρεώνει, στο βαθμό που σχετίζεται με άλλους, να μη λειτουργεί βλαπτικά γι’ αυτούς.

Έτσι τα ατομικά δικαιώματα συνδέονται με τη συλλογική ασφάλεια. Η δε τελευταία δεν εξαρτάται από τον μοναχικό και μόνο καουμπόι αλλά από τη συντεταγμένη πολιτεία.

Είναι αλήθεια πως ο φιλελευθερισμός δεν υπόκειται στην αρχή της πλειοψηφίας. Εξ’ ου και η δύσκολη σχέση του με τη δημοκρατία.

Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι φιλελεύθερο, αν και αντιδημοφιλές μέτρο, όπως φιλελεύθερα αν και αντιδημοφιλή είναι και μέτρα όπως η νομοθέτηση της δωρεάς οργάνων του σώματος, της ιατρικά υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, των γάμων των ομοφυλοφίλων, των εκτρώσεων, της χρήσης βλαστοκυττάρων κλπ.

Η νομοθέτηση και η εφαρμογή των παραπάνω τις περισσότερες φορές δεν καλύπτει  τα «δόγματα» της πλειοψηφίας. Το μείζον όμως είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και όχι των δογμάτων της.

Εντέλει καθολικό είναι το μέτρο που συνδυάζει την αναζήτηση του ατομικού αγαθού με τις υποχρεώσεις αλληλεγγύης που προκύπτουν από το γεγονός ότι η ζωή μας εμπλέκεται με τις ζωές συνανθρώπων και συμπολιτών μας.

Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι «καθολικός νόμος». Ποιος τολμά να τον εφαρμόσει;

Γιώργος Σιακαντάρης