Σεισμός Αρκαλοχώρι: Όλα όσα έγιναν και όλα όσα δεν έγιναν – Όλο το χρονικό

Τρεις μήνες έχουν περάσει από τον καταστροφικό σεισμό που σημειώθηκε το πρωί της 27^ης Σεπτεμβρίου και ισοπέδωσε το Αρκαλοχώρι και την ευρύτερη περιοχή.

Πολλές είναι οι πληγές που παραμένουν… ανοιχτές ενώ η καθημερινότητα των πολιτών εξακολουθεί να είναι δύσκολη εξαιτίας πολλών προβλημάτων.

Το cretapost σας παρουσιάζει όλα όσα συνέβησαν την 27^η Σεπτεμβρίου, όσα έγιναν από εκεί και πέρα αλλά και τα ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά μέχρι και σήμερα.

Ο μεγάλος σεισμός προκάλεσε τον θάνατο ενός 62χρονου

Η σεισμική δραστηριότητα ξεκίνησε στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου στις 3 Ιουνίου ωστόσο το φαινόμενο κορυφώθηκε στις 9.17 το πρωί της 27^ης Σεπτεμβρίου όπου σημειώθηκε ο καταστροφικός σεισμός των 6 Ρίχτερ.

Δυστυχώς από τον σεισμό έχασε την ζωή του ο 62χρονος, Ιάκωβος Τσαγκαράκης που πραγματοποιούσε εργασίες εντός της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία. Ο άτυχος οικοδόμος την ώρα του σεισμού βρισκόταν μέσα στο ναό με αποτέλεσμα να καταρρεύσει η εκκλησία και να τον πλακώσει.

Παράλληλα, 20 άτομα μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με ελαφρά τραύματα.

Ολόκληρα χωριά καταστράφηκαν

Δύο ώρες ήταν αρκετές για να φανεί το μέγεθος της καταστροφής στην ευρύτερη περιοχή του δήμου Μηνώα Πεδιάδος καθώς ολόκληρα χωριά καταστράφηκαν.

«Οι μεγαλύτερες πληγές που προκάλεσε ο καταστροφικός σεισμός της 27^ης Σεπτεμβρίου ήταν το Αρκαλοχώρι και όλες οι περιοχές που βρίσκονταν σε μία ευθεία από νότο προς το βορρά. Η Βόνη, ο Σαμπάς, η Ζήντα, το Χουμέρι, το Αρχοντικό, οι Κάτω Πούλιες σχεδόν διαλύθηκαν. Τεράστιες καταστροφές σε Θραψανό, Ρουσοχώρια και άλλες περιοχές», ανέφερε μιλώντας στο cretapost ο δήμαρχος Μηνώα Πεδιάδος, Μανώλης Φραγκάκης.

Παράλληλα, υπήρξαν καταστροφές και στο δήμο Αρχανών – Αστερουσίων ενώ μικρότερες ζημιές σημειώθηκαν στους δήμους Βιάννου, Χερσονήσου και Ηρακλείου.

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο δήμος Μηνώα Πεδιάδος καταστράφηκαν συνολικά 3.900 κτίρια. «Οι 1.800 ήταν ακατοίκητες, δηλαδή σπίτια που είτε είχαν εγκαταλειφθεί, είτε δεν κατοικούνταν. Επίσης έχουμε γύρω στις 50 κατοικίες που θέλουν άμεση κατεδάφιση. Παράλληλα, 660 σπίτια έχουν χαρακτηριστεί μη κατοικήσιμα ενώ 1200 χρήζουν επισκευής», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Φραγκάκης.

Πρωταρχικός στόχος η προσωρινή διαμονή των σεισμόπληκτων

Εκατοντάδες ήταν οι άνθρωποι που έμειναν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα χωρίς σπίτι γι’ αυτό και το πρώτο μέλημα τόσο των στελεχών της κυβέρνησης όσο της Περιφέρειας Κρήτης, του δήμου Μινώα Πεδιάδος αλλά και της Μητρόπολης Αρκαλοχωρίου ήταν η άμεση διαμονή των ανθρώπων.

Την ίδια ημέρα στο Αρκαλοχώρι έφτασαν σκηνές με τις πρώτες 50 να στήνονται μέσα σε λίγη ώρα στο Εκθεσιακό Κέντρο της περιοχής. Παράλληλα, οι σεισμόπληκτοι των υπόλοιπων περιοχών έμεναν όπως – όπως σε αυτοσχέδιες σκηνές στις αυλές και τους κήπους. Παράλληλα, η δημοτική αρχή με τη βοήθεια της Μητρόπολης Αρκαλοχωρίου, άλλων φορέων και εθελοντών έβγαλαν 1.700 μερίδες φαγητού.

Τις επόμενες ημέρες ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την φιλοξενία των σεισμόπληκτων σε ξενοδοχεία, στο Κλειστό του Αρκαλοχωρίου (που είχε διαμορφωθεί κατάλληλα και ήταν μόνο για εμβολιασμένους) αλλά και σε σπίτια που βρίσκονται στο πρόγραμμα «ΕΣΤΙΑ» και προορίζονται για τους πρόσφυγες.

«Τις πρώτες ημέρες είχαμε περίπου 160 σκηνές – με μέσο όρο 4 με 5 άτομα ανά σκηνή – 370 άτομα στα ξενοδοχεία, 100 άτομα στο κλειστό του Αρκαλοχωρίου, 60 άτομα σε σπίτια της «ΕΣΤΙΑ» και αρκετοί που φιλοξενούνταν σε συγγενείς τους», ανέφερε ο σχετικά ο κ. Φραγκάκης.

Στη συνέχεια άρχισαν να καταφτάνουν οι πρώτοι οικίσκοι και ξεκίνησαν οι εργασίες για την εγκατάστασή τους αλλά και οι αιτήσεις των σεισμόπληκτων για την πολυπόθητη ασφαλή προσωρινή διαμονή τους. Όταν οι οικίσκοι άρχισαν να φιλοξενούν κόσμο βγήκαν και οι σκηνές που είχαν στηθεί στο Εκθεσιακό Κέντρο του Αρκαλοχωρίου.

Επόμενος στόχος η παιδεία

Επόμενος στόχος ήταν το άνοιγμα των σχολείων ωστόσο αρκετά σχολικά συγκροτήματα είχαν καταστραφεί εντελώς μεταξύ αυτών το δημοτικό του Αρκαλοχωρίου και του Θραψανού.

Ξεκίνησε μία τιτάνια προσπάθεια για να φτάσουν λουόμενες αίθουσες. Μέσα σε ένα μήνα άρχισαν να λειτουργούν διά ζώσης τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (σε κάποιες περιπτώσεις εκ περιτροπής) ενώ αργότερα ξεκίνησε και η δια ζώσης λειτουργίας των σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

«Τα σχολεία ήταν τα πρώτα που άνοιξαν. Τα σχολεία της πρωτοβάθμιας άνοιξαν μέσα σε ένα μήνα. Καθυστέρησαν όμως πολύ τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ιδιαίτερα το ΕΠΑΛ», επεσήμανε σχετικά ο κ. Φραγκάκης.

Οι εκκλησίες που καταστράφηκαν

Εκτός από τον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία όπου και θρηνήσαμε έναν νεκρό πολλές ήταν οι εκκλησίες και τα ξωκλήσια που καταστράφηκαν.

«Ζημιές έχουν υποστεί οι Ναοί των Αγιών Παρασκιών, Καλεσών, ο Καθεδρικός Ναός του Αρκαλοχωρίου, το Μουχτάρο Αρχοντικό, ο ναός της Βόνης, ο ναός του Ινίου, της Μαχαιρά. Έχουμε μεγάλες καταστροφές. Είναι πολλά και μεγάλα προβλήματα», επεσήμανε σχετικά ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελίου και Βιάννου, κ. Ανδρέας ο οποίος παράλληλα επεσήμανε ότι εξαιτίας της έντονης μετασεισμικής δραστηριότητας δεν επιτρέπονται να γίνουν οι εργασίες.

Ήδη έχουν προχωρήσει οι μελέτες για την αποκατάσταση των Ναών, με πρώτο στόχο τον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία ενώ η χρηματοδότηση θα γίνει από πόρους της Εκκλησίας της Κρήτης αλλά και με τη βοήθεια της Πολιτείας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Μητρόπολη Αρκαλοχωρίου είχε ενεργό ρόλο στο θέμα της σίτισης των σεισμόπληκτων, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της διανομής ρουχισμού αλλά και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης.

Τα μέτρα, η αρωγή και οι καθυστερήσεις

Αυτή τη στιγμή, τρεις μήνες μετά τον καταστροφικό σεισμό, δημοτική αρχή και σεισμόπληκτοι συμφωνούν σε ένα πράγμα: «Έχει λυθεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό η διαμονή, η παιδεία και η σίτιση».

Ως προς τα μέτρα όμως που ανακοίνωσε τόσο ο ίδιος ο πρωθυπουργός όσο και τα κυβερνητικά στελέχη τα πράγματα δεν φαίνεται να είναι καλά.

«Έχουν περάσει τρεις μήνες και η ρευστότητα σε ένα μεγάλο ποσοστό των σεισμόπληκτων είναι μηδενική», επεσήμανε μιλώντας στο cretapost, ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμόπληκτων «Η Ελπίδα», Μάρκος Κοκκολάκης.

Είναι ήδη γνωστό πως από την ημέρα που άνοιξε η πλατφόρμα arogi για τις αποζημιώσεις στους σεισμόπληκτους – τόσο σε επίπεδο σπιτιών όσο και σε οικοσκευές – έχουν κατατεθεί χιλιάδες αιτήσεις.

Μάλιστα, την πρώτη κιόλας εβδομάδα άρχισε να καταβάλλεται ποσό των αποζημιώσεων ωστόσο αμέσως μετά… μπλόκαρε!

«Αυτή τη στιγμή που μιλάμε μόνο ένα 25% με 30% των αιτήσεων έχουν λάβει στους λογαριασμούς τους χρήματα. Οι υπόλοιποι δεν έχουν πάρει ούτε ευρώ. Ξέρουμε ότι δεν θα χαθούν τα χρήματα, ότι θα τα πάρουν. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή υπάρχουν άνθρωποι που για τρεις μήνες δεν έχουν σπίτι, δεν έχουν δουλειά και δεν έχουν πάρει ούτε ένα ευρώ παρ’ όλα τα έξοδα που υπήρχαν αλλά και συσσωρευτεί», ανέφερε ο κ. Κοκκολάκης ενώ τόνισε πως στο υπόμνημα που κατατέθηκε στη Βουλή με τα 29 σημεία ζητούν άμεσα να ανοίξει η arogi και για την οικοσκευή.

Σε χειρότερη… μοίρα φαίνεται ότι εξακολουθούν να βρίσκονται οι σεισμόπληκτοι ενοικιαστές καθώς για εκείνους τους τελευταίους τρεις μήνες «δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτε».

«Για το επίδομα ενοικίου δεν έχει ανοίξει ακόμα η πλατφόρμα. Δεν έχουμε πάρει ούτε ένα ευρώ εξαιτίας καθυστέρησης των αποζημιώσεων και εδώ και τρεις μήνες πληρώνουμε διπλά ενοίκια (έχουν εκτοξευθεί στα ύψη μετά τον σεισμό) και αγοράζουμε από την αρχή συσκευές. Τρεις μήνες μένουμε σε σπίτια με δικά μας έξοδα και στελεχωμένα με τα απολύτως απαραίτητα», υπογράμμισε σχετικά ένας από τους σεισμόπληκτους ενοικιαστές, Χριστόφορος Μαυρογιαννάκης.

Αίτημα όλων να «ξεμπλοκάρει» η διαδικασία για την αποζημίωση των μικροποσών

Πολλές από τις αποζημιώσεις που πρέπει να καλύψει το Κράτος στους σεισμόπληκτους είναι μικροποσά της τάξεως των 3.000 έως 10.000 ευρώ.

Ωστόσο, η διαδικασία για να την πίστωση είναι χρονοβόρα με τους σεισμόπληκτους να βρίσκονται σε δεινή ψυχολογική αλλά και οικονομική κατάσταση.

Αίτημα τόσο των φορέων όσο και των σεισμόπληκτων είναι να βρεθεί ένας τρόπος επίσπευσης των διαδικασιών.

«Υπάρχουν αρκετά σπίτια και μαγαζιά που έχουν υποστεί μικρές ζημιές άρα το ποσό της αποζημίωσης είναι σχετικά μικρό. Καλό θα ήταν να βρεθεί ένας τρόπος ώστε η εκταμίευσή τους να γίνεται με πιο εύκολες διαδικασίες», τόνισε ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέας.

Η υποστελέχωση των υπηρεσιών το μεγαλύτερο πρόβλημα

Το μεγάλα προβλήματα για τους σεισμόπληκτους θα προκύψουν τις αμέσως επόμενες ημέρες.

«Μετά τις γιορτές, όταν ο κόσμος ξεκινήσει να κάνει σύσταση φακέλων και κατάθεση αυτών θα φανούν τα τεράστια προβλήματα», τόνισε σχετικά ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμόπληκτων, Μάρκος Κοκκολάκης συμπληρώνοντας: «Δυστυχώς οι υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες. Αυτή τη στιγμή ξέρουμε ότι 1.200 αιτήσεις εκκρεμούν από πρωτοβάθμιο έλεγχο και υπάρχουν περίπου 1.000 περιπτώσεις επικίνδυνων σημείων που δεν έχουν εξεταστεί. Όταν ξεκινήσουν και οι καταθέσεις φακέλων τότε θα «μπλοκάρουν» τα πάντα. Δεν γίνεται να βγουν όλα αυτά με 5 και 25 άτομα. Πρέπει άμεσα να στελεχώσει η κυβέρνηση τα αρμόδια τμήματα».

Το πρόβλημα της υποστελέχωσης όμως αφορά και την δημοτική αρχή του Μινώα Πεδιάδος.

«Το μεγάλο μου πρόβλημα είναι ότι έχω υπηρεσίες που είναι υποστελεχωμένες. Τα παιδιά τρέχουν, τα δίνουν όλα. Δεν γίνεται να έχω τέσσερα άτομα στην τεχνική υπηρεσία και να έχω απαιτήσεις. Τι απαιτήσεις να έχω με έναν μηχανικό στην πολεοδομία που εξυπηρετεί τριάμισι δήμους», τόνισε σχετικά ο δήμαρχος Μανώλης Φραγκάκης ενώ σχολιάζοντας τη μεγάλη γραφειοκρατία που χρειάζεται για την κατάρτιση του φακέλου του κάθε σπιτιού ανέφερε «πρόκειται για μεγάλη γραφειοκρατία. Εμείς καταφέραμε και φτιάξαμε εδώ ένα γραφείο ΤΑΕΦΚ (πρώην ΔΑΕΦΚ) και αυτό θα εξυπηρετήσει λίγο την κατάσταση. Ωστόσο καλό είναι οι αρμόδιοι υπουργοί να έπαιρναν την απόφαση οι φάκελοι να έμεναν εδώ και να εξετάζονταν εδώ ώστε να μην πήγαιναν στην Αθήνα».

Μετά από αίτημα όλων άλλαξε η τιμολογιακή πολιτική του υπουργείου

Ένα ακόμα μεγάλο πρόβλημα ήταν η τιμολογιακή πολιτική που υπήρχε για τις αποζημιώσεις.

«Έκανες τα χαρτιά σου για να βάψεις το σπίτι σου επειδή καταστράφηκε το χρώμα από τον σεισμό και το υπουργείο σου δικαιολογούσε τιμές του 2011. Δηλαδή σου έδινε π.χ. 2 ευρώ ενώ το κόστος ήταν 10 ευρώ. Ευτυχώς, πριν δύο μέρες άλλαξαν οι τιμές και πήγαν στα σημερινά δεδομένα. Αυτό ήταν αίτημα δικό μας και των κατοίκων», επεσήμανε σχετικά ο κ. Φραγκάκης.

Έλλειψη από οικίσκους

Μεγάλο πρόβλημα επίσης αποτελεί το γεγονός ότι ο δήμος Μινώα Πεδιάδος χρειάζεται κι άλλους οικίσκους καθώς υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που μένουν σε σπίτια της «ΕΣΤΙΑ» αλλά και σε ξενοδοχεία.

«Αυτή τη στιγμή έχουμε 147 συνολικά οικίσκους στους οποίους μένουν πάνω από 370 άνθρωποι. Οι 82 είναι στο Αρκαλοχώρι, οι 18 στη Βόνη, 13 στο Αρχοντικό, 10 στο Σαμπά, 8 στο Χουμέρι, 8 στο Ίνι, 4 στο Γαλατά και 4 μεμονωμένα σε διάφορα χωριά. Ωστόσο, έχω ακόμα 95 άτομα που μένουν σε ξενοδοχεία και 35 άτομα που μένουν σε σπίτια της «ΕΣΤΙΑ». Αυτοί πρέπει να μεταφερθούν σε οικίσκους. Δεν έχω όμως άλλους οικίσκους και έχουμε ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου για να μας γίνουν δωρεές. Αυτή τη στιγμή μου λείπουν 31 οικίσκοι», τόνισε σχετικά ο κ. Φραγκάκης.

Προβλήματα στη διαλογή των προϊόντων

Από τις πρώτες ημέρες χιλιάδες κόσμος έστελνε τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης στους σεισμόπληκτους του Αρκαλοχωρίου.

Οι αποθήκες του Εκθεσιακού Κέντρου γέμισαν μέσα σε λίγες ημέρες γεγονός που συγκίνησε τόσο τη δημοτική αρχή όσο και όλο το πανελλήνιο.

Ωστόσο, κατά τη διαλογή ξεκίνησαν και τα παράπονα από ανθρώπους που κατήγγειλαν ότι πήγαιναν να προμηθευτούν πράγματα αλλά είτε δεν τους έδιναν όσα ήθελαν, είτε τους έδιναν είδη που δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν.

«Προσωπικά, έχω δώσει αυστηρή εντολή μέχρι τέλος του χρόνου να έχουν φύγει όλα τα τρόφιμα από τις αποθήκες. Στην αρχή δίναμε σε αυτούς που ήταν άστεγοι και είχαν κίτρινα ή κόκκινα σπίτια. Μετά το ανοίξαμε και είπαμε να δίνουμε σε όλους. Πριν δύο ημέρες ανέβηκα στις αποθήκες μπορώ να σας πω ότι οι άνθρωποι κάνουν ότι μπορούν και έχουν φύγει περίπου το 70% των τροφίμων που είχαμε στοιβαγμένα», τόνισε σχετικά ο κ. Φραγκάκης ενώ ως προς τα υπόλοιπα είδη (συσκευές, στρώματα κτλ) ανέφερε: «Υπάρχουν ορισμένα είδη τα οποία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον κόσμο. Εγώ έχω δώσει εντολή να παίρνει ο κόσμος ότι χρειάζεται και ό,τι θέλει εκτός τις ηλεκτρικές συσκευές. Έχουν φέρει πολλά πράγματα άνθρωποι και ιδιώτες επιχειρηματίες που είναι ακατάλληλα προς χρήση. Μας έχουν φέρει νυφικά, σκισμένα ρούχα και άλλα. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που ίσως κρατιούνται από τους ανθρώπους της αποθήκης για τους οικίσκους που έρχονται στους οποίους τοποθετούνται είδη από δωρεές (στρώματα κτλ). Πρέπει να υπάρχει κατανόηση τόσο από τους πολίτες όσο και από εθελοντές και υπαλλήλους».