Γιατί οι επιστήμονες λένε ότι είναι φυσιολογική η μετασεισμική ακολουθία στο Αρκαλοχώρι

Στην εξέλιξη της έντονης μετασεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή του Καστελίου αναφέρθηκε με ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο γεωλόγος Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Κρήτης Χαράλαμπος Φασουλάς.

Ειδικότερα, ο κ. Φασουλάς αναφέρεται στη συγκέντρωση των μετασεισμών προς τα δυο άκρα του ρήγματος, στα βόρεια και νότια του Αρκαλοχωρίου όπου σιγά σιγά επεκτάθηκαν, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι πρέπει να υπάρξει ψυχραιμία ωστόσο όπως υπογραμμίζει  κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως ένα τέτοιο φυσικό φαινόμενο, όπως ο σεισμός, μπορεί να εξελιχθεί.

Η ανάρτηση του κ. Φασουλά:

«Είναι αλήθεια ότι οι αλλεπάλληλοι μετασεισμοί προκαλούν τεράστια ανησυχία, φόβο και επιπλέον επιβάρυνση στα καταπονημένα κτήρια της περιοχής Αρκαλοχωρίου που επλήγη από το σεισμό της 27/9/21 αλλά και του Ηρακλείου γενικότερα. Για τους περισσότερους επιστήμονες το φαινόμενο αυτό είναι αναμενόμενο και εν πολλοίς φυσιολογικό, καθώς έχει συμβεί πολλές φορές σε ανάλογους σεισμούς στο παρελθόν.

Θα μπορούσε κάποιος να προσομοιώσει τη σεισμική διέγερση πάνω σε ένα ρήγμα με ένα κρύσταλλο που ξαφνικά θα σπάσει όταν σε ένα σημείο του ασκήσουμε μια δύναμη (αντίστοιχα, μεγάλη συσσώρευση εσωτερικών τάσεων πάνω στην επιφάνεια ενός ρήγματος). Τότε θα δημιουργηθεί μια ρωγμή στο κρύσταλλο (ας πούμε ο κύριος σεισμός) που όμως με την πάροδο του χρόνου η ρωγμή θα επεκτείνεται στο κρύσταλλο και προς τα δύο άκρα.

Κάπως έτσι λειτουργούν και τα ρήγματα. Η μεγάλη τάση που ασκείται στα πετρώματα κάποια στιγμή οδηγεί ένα τμήμα του ρήγματος να μετακινηθεί ξαφνικά και απότομα και να παράξει ένα σεισμό. Έτσι έγινε με το σεισμό του Αρκαλοχωρίου στις 27/9.

Το κεντρικό τμήμα του ρήγματος του Καστελίου ενεργοποιήθηκε και μετακίνησε τη γύρω περιοχή κατακόρυφα μέχρι 20 εκατ. Στη συνέχεια όμως οι μετακινήσεις μεταφέρονται και στα άλλα άκρα του ρήγματος που δεν είχε αρχικά ενεργοποιηθεί, αλλά και σε άλλα παράλληλα μικρότερα ρήγματα που υπάρχουν γύρω απ’ το μεγάλο ρήγμα, δίνοντας τους μετασεισμούς.

Στην εικόνα έχουν συνδυαστεί τα δεδομένα από την κατακόρυφη μετακίνηση των πετρωμάτων από τον κύριο σεισμό (από Βαλκανιώτη κα) με τις θέσεις των περίπου 460 μετασεισμών πάνω από 2,5 R (Ευρωμεσογειακό Ινστιτούτο). Φαίνεται χαρακτηριστικά η απουσία μετασεισμών εκεί που είναι το βαθύ μπλε χρώμα, γιατί εκεί έγινε η μεγαλύτερη κατακόρυφη μετακίνηση κατά τη διάρκεια του κύριου σεισμού της 27/9 (μεγάλο κίτρινο αστέρι), όπως και η συγκέντρωση των μετασεισμών προς τα δυο άκρα του ρήγματος, στα βόρεια και νότια του Αρκαλοχωρίου όπου σιγά σιγά επεκτάθηκαν, όπως η ρωγμή στο κρύσταλλο, οι μικρομετακινήσεις των πετρωμάτων.

Αυτή η διαδικασία συνήθως έχει μεγάλη διάρκεια και πάντα εξαρτάται από τα τοπικά χαρακτηριστικά (τύπος πετρωμάτων, προυπάρχοντα μικρότερα ρήγματα κλπ.)

Ας ελπίσουμε οι μετασεισμοί να είναι του επιπέδου των δυο τελευταίων ημερών (που εστιάζονται δυτικά του Αρκαλοχωρίου) και ότι γρήγορα θα σβήσουν.

Πρέπει να μείνουμε ψύχραιμοι, να μην ακούμε φήμες και αερολογίες γιατί δυστυχώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως ένα τέτοιο φυσικό φαινόμενο, όπως ο σεισμός, μπορεί να εξελιχθεί.

Βασιζόμαστε μόνο στην προηγούμενη γνώση και εμπειρία, που είναι δυστυχώς ελάχιστη για τη χρονική κλίμακα εξέλιξης τέτοιων φαινομένων«.