Οι απόψεις του ΤΕΕ/ΤΑΚ επί του ν/σ για τον εκσυγχρονισμό του Ελληνικού Κτηματολογίου

Αξιότιμοι κ. Υπουργοί,

Στις 17/6/2021 τελείωσε η δημόσια διαβούλευση του Σχεδίου Νόμου που αφορά τον “Εκσυγχρονισμό του Ελληνικού Κτηματολογίου” (http://www.opengov.gr/digitalandbrief/?p=2703).

Στην πράξη με τις νέες ρυθμίσεις τροποποιούνται κάποια μάλλον “ξεπερασμένα από την σημερινή πραγματικότητα” άρθρα του ισχύοντος Ν2308/1995, αλλά και εισάγονται κάποιες νέες λογικές-πρακτικές λειτουργίας των ενημερώσεων και διορθώσεων των κτηματολογικών δεδομένων, που επηρεάζουν και τον κλάδο των μηχανικών.

Ως μια πρώτη διαπίστωση, λίγο μεν σχετική με το υπό συζήτηση Ν/Σ, αλλά εντελώς εντεταγμένη στην πραγματικότητα που ζουν σήμερα οι συμπολίτες μας, στις περιοχές που υπάρχει ταυτόχρονη ”προανάρτηση” κτηματογραφήσεων και ανάρτηση “δασικών” χαρτών, οι ιδιοκτήτες νοιώθουν ότι είναι “υπό διωγμό”. Καθυστερήσεις δεκαετιών, καλύπτονται σήμερα με διαδικασίες “εξπρές”, στις οποίες οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι τόσο με τα δικά τους σφάλματα και παραλείψεις (μη σύννομες κατατμήσεις ακινήτων, μερική ανυπαρξία τίτλων, μη σαφή όρια ακινήτων σε περιοχές με χαμηλή αξία εκμετάλλευσης) όσο και με δυσκαμψίες της νομοθεσίας (νομοθεσία περί δασικών εκτάσεων και τρόπος εφαρμογής της από τις τοπικές Δ/νσεις Δασών, έλλειψη προσωπικού στα κτηματολογικά γραφεία, καθυστερήσεις διορθώσεων εγγραφών κ.α.).

Ενώ είναι κατανοητή η “ανάγκη” γρήγορης ολοκλήρωσης των κτηματογραφήσεων που εκκρεμούν, υπάρχει πλέον ορατός κίνδυνος το “κτηματολογικό γραφείο” να εντυπωθεί στην συνείδηση του κόσμου ως θεσμός-φόβητρο, αντί για θεσμός-φύλακας των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων μας.

Μάλιστα κάποια από αυτά τα προβλήματα καταλαβαίνουμε ότι τα γνωρίζει ο νομοθέτης, όπως την αδυναμία εξέτασης των ενστάσεων των πολιτών εντός λογικών χρονικών “πλαισίων”. Όμως αντί να προσπαθεί να τα λύσει προς όφελος του συνόλου, απλά τα παρακάμπτει, δίνοντας το δικαίωμα ‘περαίωσης” της κτηματογράφησης ακόμη και με εκκρεμότητες στην διαδικασία εξέτασης των ενστάσεων, καθιστώντας με τον τρόπο αυτό τμήμα της κοινωνίας, “όμηρο” της υποστελέχωσης των δικών του υπηρεσιών και επιτροπών.

Θεωρούμε λοιπόν άστοχη την παρ. 2 του άρθρου 11 όπως διατυπώνεται (άρθρο 3 του Ν/Σ) γιατί δημιουργεί με την κρατική “βούλα” πολίτες δύο ταχυτήτων στις αρχικές εγγραφές (αυτούς με καθαρή εγγραφή και αυτούς με εκκρεμότητα) και προτείνουμε την απόσυρσή της.

Η ασάφεια που θα δημιουργηθεί στις αρχικές εγγραφές των `πρόωρων` περαιώσεων κτηματογράφησης, είναι εμφανής τόσο στο άρθρο 4 του Ν/Σ (αντικατάσταση του άρθρου 12 του Ν2308), όπου υπάρχει αυτοδίκαιη διόρθωση αρχικής εγγραφής των “εκκρεμών” αιτήσεων διόρθωσης (ενστάσεων), χωρίς να ενημερώνονται καν οι «τυχόν τρίτοι» εμπλεκόμενοι, όσο και στο άρθρο 10 του Ν/Σ όπου επιτρέπονται μεταβιβάσεις με “σημειώσεις και αναβλητική αίρεση”.

Για να συνοψίσουμε, τον πολίτη τον ενδιαφέρει να αποκτήσει ένα σωστό Κτηματολόγιο και όχι να ολοκληρωθούν «άρον άρον» οι τρέχουσες συμβάσεις κτηματογράφησης. Αυτή η πρακτική, μπορεί μεν να εξασφαλίζει την απορρόφηση κονδυλίων και την “τυπική” παραλαβή κάποιων μελετών, όμως στην πράξη, θα προκαλέσει πρόβλημα σε πολλούς ιδιοκτήτες. Ας επανδρωθούν λοιπόν οι Επιτροπές Εξέτασης των ενστάσεων και είναι βέβαιο ότι θα λυθεί το πρόβλημα, χωρίς η πολιτεία να θέσει σε ομηρία όσους έχουν υποβάλει ενστάσεις.

Αλλαγές του Ν/Σ σε θετική κατεύθυνση είναι τα προβλεπόμενα στο άρθρο 9, που αναφέρονται στην παράταση προθεσμιών διόρθωσης των πρώτων εγγραφών, στο άρθρο 11 (κτηματολογικός δικαστής και εφέτης), και στο άρθρο 29 για την δημιουργία “Ηλεκτρονικού Φακέλου” από όπου μελλοντικά θα αντλούνται δικαιολογητικά και πιστοποιητικά.

Κατά την γνώμη μας, σε θετική κατεύθυνση κινούνται και οι διατάξεις των άρθρων 23 ως 28, που αφορούν τον νέο θεσμό του “διαπιστευμένου” μηχανικού. Κρίνουμε ότι με την προσθήκη κάποιων εκ των παρατηρήσεων του ΠΣΑΔΤΜ, θα λειτουργήσει χωρίς προβλήματα και θα συντομεύσει κατά πολύ τους χρόνους “διόρθωσης” εγγραφών.

Συνοπτικά παραθέτουμε κάποιες από τις προτεινόμενες αλλαγές στα άρθρα:
 προϋπόθεση απόκτησης ιδιότητας “διαπιστευμένου μηχανικού” πρέπει να είναι η ύπαρξη μελετητικού πτυχίου κατηγορίας 16. Εάν ισχύσει αυτό, δεν είναι απαραίτητες οι εξετάσεις πιστοποίησής του από τον φορέα
 στις εργασίες που μπορεί να αναλαμβάνει, πρέπει να προστεθούν η καταχώριση διοικητικών πράξεων (απαλλοτριώσεις, πράξεις εφαρμογής, αναδασμοί, αλλαγές ορίων Natura2000 κ.α.), και η δυνατότητα διεξαγωγής πραγματογνωμοσύνης διαμεσολάβησης και διαιτησίας σε εξωδικαστικές επιλύσεις διαφορών όταν αυτές επιφέρουν χωρικές μεταβολές εγγραφών,
 επιβάλλεται η συμμετοχή εκπροσώπου του ΤΕΕ στο Εποπτικό Συμβούλιο ελέγχου

Ελπίζοντας ότι οι παρατηρήσεις μας θα βοηθήσουν να παραχθεί ένας βελτιωμένος νόμος, θα εκτιμούσαμε ιδιαίτερα την ανταπόκρισή σας. Επίσης σας ζητούμε μια τηλεδιάσκεψη για να συζητηθεί η συνέχιση της διαδικασίας και να λυθούν απορίες.