Αεροπειρατεία Λουκασένκο: Οι απόρρητες αναφορές της ΕΥΠ

Το σκηνικό μοιάζει ψυχροπολεμικό. Ρώσοι πράκτορες, κρατική αεροπειρατεία, αρπαγή ενός αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου, πλήθος κατασκοπευτικών σεναρίων, φήμες που τροφοδοτούνται από τη δράση των μυστικών υπηρεσιών και μια Ευρώπη που στέκεται απέναντι σε έναν προκλητικό και σκληρό πρόεδρο, τον Αλεξάντερ Λουκασένκο, που αυτή τη φορά ξεπέρασε τα εσκαμμένα… Σε αυτές τις ιστορίες, στα περισσότερα σημεία η πραγματικότητα μπλέκεται με τις θεωρίες συνωμοσίας που εξάπτουν τη φαντασία και δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για το τι τελικά συμβαίνει με τον πόλεμο πρακτόρων μεταξύ Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ενωσης, που σε κάποια σημεία ακουμπάει και την Ελλάδα.

Το «ΘΕΜΑ», μέσα από απόρρητες αναφορές της ΕΥΠ και της ΕΛ.ΑΣ., μαρτυρίες αλλά και αναλύσεις, αποτυπώνει όσα συνέβησαν από τις 9 Μαΐου, που ο Ρομάν Προτάσεβιτς και η Ρωσίδα φίλη του Σοφία Αντρέεβνα Σαπέγκα πάτησαν το πόδι τους στην Αθήνα, μέχρι τις 23 Μαΐου που αναχώρησαν με τη Ryanair για το Βίλνιους της Λιθουανίας, για να καταλήξουν στις σκληροπυρηνικές φυλακές Οκρεστίνα στο Μινσκ της Λευκορωσίας.

Σε αυτές τις 14 ημέρες φέρεται να έγιναν πολλά. Από Ρώσους παλιομοδίτες πράκτορες που παρακολουθούσαν τον 26χρονο και αλλαγές της τελευταίας στιγμής στο νησί όπου ο δημοσιογράφος θα έκανε διακοπές μέχρι τρεις αινιγματικούς συνταξιδιώτες που μπήκαν στο μικροσκόπιο γιατί δεν επιβιβάστηκαν και πάλι στο αεροπλάνο, αλλά παρέμειναν στο Μινσκ. Για τους δύο τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Ο ένας, Ελληνας πολυταξιδεμένος καθηγητής, η δεύτερη μια νεαρή γιατρός από τη Λευκορωσία που ήρθε με υποτροφία στην Ελλάδα, όμως για τον τρίτο το τοπίο δεν είναι απόλυτα διαυγές, καθώς το όνομά του και η επαγγελματική του ιδιότητα προκαλούν κάποια ερωτηματικά.

Την ίδια ώρα η ΕΥΠ κλήθηκε και πάλι μέσα σε δύο μήνες να διερευνήσει το ενδεχόμενο Ρώσοι πράκτορες να αλώνιζαν στη χώρα μας παρακολουθώντας τον Προτάσεβιτς και καταστρώνοντας την κινηματογραφική απαγωγή του. Η πρώτη ήταν στα τέλη Μαρτίου, όταν αποκαλύφθηκε ένα δίκτυο πρακτόρων της Μόσχας στη Βουλγαρία, με τα συγκεκριμένα πρόσωπα να έχουν υπηρετήσει πολλά χρόνια στην Αθήνα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι από το 2020 έχει συσταθεί στους υψηλούς ορόφους της Κατεχάκη ένα ειδικό τμήμα που ασχολείται αποκλειστικά με το ρωσικό ζήτημα και τις μεταλλάξεις που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στο κομμάτι που αφορά τα Βαλκάνια.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να μη χρειάστηκε να ενεργοποιηθούν Ρώσοι πράκτορες για να εντοπίσουν και να καταγράψουν τις κινήσεις του Προτάσεβιτς, αφού ο ίδιος φρόντιζε, μέσω της ρωσικής εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης VKontakte, να δίνει το στίγμα του με καθημερινές αναρτήσεις.

Η άφιξη

Οταν στις 9 Μαΐου η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια προσγειώθηκε στην Αθήνα προκειμένου να συμμετάσχει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών την ακολούθησε ο αντικαθεστωτικός δημοσιογράφος Ρομάν Προτάσεβιτς, χωρίς όμως να μετέχει στην επίσημη αποστολή. Ετσι, ενώ η Τιχανόφσκαγια συνοδευόταν από στελέχη της Διεύθυνσης Προστασίας Επισήμων, ο δημοσιογράφος δεν είχε καμία απολύτως φύλαξη. Ηρθε από τη Λιθουανία, όπου τα τελευταία χρόνια ζει αυτοεξόριστος για να προφυλαχθεί και άρα από χώρα που ανήκει στη ζώνη Σένγκεν και δεν υπάρχει διαβατηριακός έλεγχος, ενώ δεν υπήρχε κάποια επισήμανση για εκείνον που να κινήσει τις υποψίες των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών. Μέχρι τις 15 Μαΐου που η Τιχανόφσκαγια αναχώρησε από την Αθήνα, πηγές αναφέρουν στο «ΘΕΜΑ» ότι ο Προτάσεβιτς τη συνάντησε μία φορά. Ούτε ο ίδιος, αλλά ούτε η επίσημη αντιπροσωπεία της χώρας διαπίστωσε κάποια παρακολούθηση και γι’ αυτό δεν ζητήθηκε η συνδρομή της Αστυνομίας και της ΕΥΠ.

Με τη λήξη του οικονομικού φόρουμ στις 15 Μαΐου η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια επιστρέφει στο Βίλνιους (μάλιστα χρειάστηκε να αλλάξει τρεις φορές αεροπλάνο καθώς την πρώτη φορά η πτήση της Baltic Air για τη Ρίγα της Λετονίας ακυρώθηκε λόγω προβλήματος του αεροπλάνου, στη δεύτερη η πτήση Βίλνιους μέσω Πράγας ακυρώθηκε και επέλεξε τελικά να φύγει την επόμενη μέρα), ενώ ο Προτάσεβιτς αποφάσισε να κάνει λίγες ημέρες διακοπές με τη φοιτήτρια φίλη του Σοφία Αντρέεβνα Σαπέγκα στη Σαντορίνη. Για προσωπικούς λόγους, το ζευγάρι αποφάσισε την τελευταία στιγμή να ακυρώσει το ταξίδι στο ειδυλλιακό νησί των Κυκλάδων και να πάει στην Κρήτη.

Πρόσωπο-μυστήριο

Το μεσημέρι της 23ης Μαΐου ο Προτάσεβιτς και η Σαπέγκα βρίσκονται στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και περιμένουν να επιβιβαστούν στην πτήση της Ryanair για το Βίλνιους. Ο ίδιος ανεβάζει μια ανάρτηση στην πλατφόρμα Telegram και αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της αναμονής τον πλησίασε ένας ρωσόφωνος φαλακρός άνδρας με ανοιχτόχρωμα ρούχα και δερμάτινο χαρτοφύλακα και τον φωτογράφισε. Οι πράκτορες της ΕΥΠ που ενημερώθηκαν από την ανάρτηση χρειάστηκε να κοιτάξουν πέντε φορές τα βίντεο από διαφορετικές κάμερες και λήψεις για να διαπιστώσουν αν υφίσταται η καταγγελία. Πράγματι, εντόπισαν έναν φαλακρό μεσήλικα, με μαύρα όμως ρούχα, ο οποίος κινήθηκε στον χώρο των αναχωρήσεων. Αυτός ο άνδρας δεν φαίνεται να προσπαθεί να φωτογραφίσει τον Λευκορώσο δημοσιογράφο και τελικά διαπιστώθηκε ότι ήταν επιβάτης άλλης πτήσης που δεν είχε καμία σχέση με την υπόθεση.

Το Boeing της Ryanair απογειώνεται από την Αθήνα με 123 ενήλικες και 4 παιδιά και μπαίνοντας στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας ξεκινάει η κρατική αεροπειρατεία που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων σε όλη την Ευρώπη. Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο Λευκορώσος πρόεδρος, με την εντολή που δίνει σε ένα πολεμικό MIG 29 να λοκάρει το αεροσκάφος της Πολιτικής Αεροπορίας και να το κατεβάσει στο αεροδρόμιο του Μινσκ, καθώς τους παραπλάνησαν λέγοντας ότι έχει τοποθετηθεί βόμβα που θα σκάσει πάνω από το Βίλνιους, ξεπέρασε κάθε όριο…

Μετά τον έλεγχο που πραγματοποίησαν οι υπηρεσίες της Λευκορωσίας, το Boeing της Ryanair αναχώρησε από το Μινσκ για το Βίλνιους, χωρίς, όμως, πέντε επιβάτες: τον Ρομάν Προτάσεβιτς, τη Σοφία Αντρέεβνα Σαπέγκα και τρεις ακόμη μυστηριώδεις ταξιδιώτες. Η ΕΥΠ, μόλις το πληροφορήθηκε, πήρε τις λίστες επιβατών και σάρωσε τις κάμερες για να εντοπίσει ύποπτες κινήσεις την ίδια ώρα που έφταναν στα χέρια των ειδικών αναλυτών της υπηρεσίας τα ενημερωτικά δελτία για το προφίλ των τριών. Οπως προέκυψε, ο ένας από τους τρεις ήταν ένας Ελληνας, ο Ιάσων Ζήσης, ο οποίος είναι καθηγητής στους τομείς μαθηματικών και υπολογιστών, έχει διδακτορικό στην Ολλανδία και πήγαινε μέσω Λιθουανίας στη σύζυγό του που μένει στο Μινσκ. Η δεύτερη είναι η 25χρονη Αλεξάνδρα Σταμπρέντοβα από τη Λευκορωσία που έχει σπουδάσει Ιατρική, βρίσκεται στην Ελλάδα με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (στους επιτυχόντες 2018-2019), με μεταπτυχιακό στη Σύγχρονη Ελληνική Γλώσσα και Πολιτισμό, ενώ έχει πραγματοποιήσει ταξίδια και στις ΗΠΑ, γεγονός που σημαίνει ότι έχει ελεγχθεί από τις υπηρεσίες στην άλλη άκρη του Ατλαντικού και σε βάρος της δεν έχει προκύψει κάτι. Ο τρίτος, ο 37χρονος Σεργκέι Κουλάκοφ, που αρχικά δήλωσε πιλότος και στη συνέχεια επιστήμονας, έκανε συχνά ταξίδια στην Ελλάδα και δεν φαίνεται σε πρώτη φάση να έχει σχέση με την υπόθεση. Και οι τρεις φέρεται να υποστήριξαν ότι δεν επιβιβάστηκαν και πάλι στο αεροπλάνο, καθώς το Μινσκ ήταν ο τελικός τους προορισμός και δεν υπήρχε κανένας λόγος να πάνε μέχρι τη Λιθουανία και να ξαναγυρίσουν πάλι πίσω. Πηγές των ελληνικών υπηρεσιών υποστήριξαν στο «ΘΕΜΑ» ότι από την ακτινογραφία της λίστας επιβατών δεν φαίνεται κάποιος ή κάποιοι από αυτούς να κινούνται στον χώρο των μυστικών υπηρεσιών.

Συναγερμός στις Αρχές

Το συγκεκριμένο συμβάν προκάλεσε συναγερμό στην ΕΥΠ και τις υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας. Ο κίνδυνος να βρεθεί η Ελλάδα στο spotlight ενός παγκόσμιου παιχνιδιού κατασκοπείας με ψυχροπολεμικά χαρακτηριστικά ήταν ορατός. Αλλωστε υπήρχαν φήμες στο παρελθόν που μιλούσαν για εισβολή της Ρωσίας στο Αγιον Ορος και μετατροπή του σε κατασκοπευτικό διευθυντήριο και έτσι τα σενάρια που εξετάστηκαν ήταν πάρα πολλά. Δεν είναι τυχαίο ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει δημιουργηθεί ειδικό τμήμα που ασχολείται με τις ρωσικές υποθέσεις και έτσι, για άλλη μια φορά, πέρασαν από το μικροσκόπιο τα περίπου 100 άτομα της ρωσικής πρεσβείας, αλλά και όσοι αταυτοποίητοι ήρθαν το τελευταίο διάστημα σε επαφή μαζί τους. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ, αλλά και σε όλες τις μυστικές υπηρεσίες των χωρών-μελών το κεφάλαιο «Ρωσία» αποτελεί κομβικό σημείο σε όλες τις κινήσεις τους. Μέχρι στιγμής η χώρα μας δεν φαίνεται να είναι μέρος όπου έχουν δικτυωθεί Ρώσοι πράκτορες, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις αντικατασκοπείας των ελληνικών υπηρεσιών δεν είναι καθημερινές με όλες τις πηγές και τα δίκτυα ενεργά.

protothema.gr