Αναδρομικά – Συντάξεις: Πακέτο Μητσοτάκη με €1.5 δισ. ευρώ
Δέσμη μέτρων για να μείνει όρθια η ελληνική οικονομία μέσα στη δίνη της πανδημίας του κορωνοϊού
Με βαριά σύννεφα στον ορίζοντα ξεκινά η νέα πολιτική περίοδος που συνιστά το τέλος των θερινών διακοπών, οι οποίες για την πλειονότητα των πολιτών είχαν φέτος έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα που καθορίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την επέλαση της πανδημίας του κορωνοϊού, τη συνακόλουθη οικονομική κρίση, αλλά και τις αχαλίνωτες προκλητικές ενέργειες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, παρά τις μεγάλες αντιξοότητες με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι η χώρα και οι πολίτες, η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εκπέμπουν σε κάθε ευκαιρία μηνύματα ψυχραιμίας, αποφασιστικότητας, αλλά και αισιοδοξίας ότι η Ελλάδα είναι μια ισχυρή χώρα που διαθέτει τις απαραίτητες δυνάμεις και έχει το κατάλληλο σχέδιο για να αντέξει τις δοκιμασίες, να υπερβεί την τριπλή κρίση και να επιστρέψει δυναμικά σε αναπτυξιακή τροχιά.
Όσον αφορά την υγειονομική και οικονομική κρίση, άλλωστε, όλα συντείνουν στο ότι η χώρα μας βρίσκεται μέχρι στιγμής σε πλεονεκτικότερη θέση συγκριτικά με τη μεγάλη πλειονότητα των χωρών όλης της υφηλίου. Ο αριθμός των κρουσμάτων και των θυμάτων από την πανδημία είναι στην Ελλάδα κοντά στο 1/5 του παγκόσμιου μέσου όρου, ενώ και η αναπόφευκτη οικονομική ύφεση εμφανίζει τάση συγκράτησης σε ανεκτά και προβλεπτά επίπεδα, παρά την τεράστια μείωση του τουριστικού προϊόντος.
Στο αισιόδοξο αυτό πνεύμα αναμένεται, όπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», να είναι προσανατολισμένη και η ομιλία που θα εκφωνήσει ο πρωθυπουργός το μεθεπόμενο Σάββατο στη Θεσσαλονίκη, όπου θα βρεθεί (στις 12 και 13 Σεπτεμβρίου) παρά τη ματαίωση της Διεθνούς Εκθεσης για να περιγράψει τις κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής και να ανακοινώσει ένα σημαντικό πλέγμα μέτρων για τη στήριξη της κοινωνίας, την τόνωση της απασχόλησης και της οικονομικής δραστηριότητας, τη θωράκιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.
Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του διατηρούν την απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων σε όλους τους τομείς, ενώ «ειδικά με τις πρωτοβουλίες που παίρνει στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, ικανοποιεί το φρόνημα των Ελλήνων πολιτών που προβληματίζονται από τη συμπεριφορά ταραξία που έχει επιλέξει ο Ερντογάν». Περιμένουν μάλιστα ότι στις δημοσκοπήσεις που θα ξεκινήσουν να διενεργούνται το αμέσως προσεχές διάστημα θα καταγραφεί ότι οι πολίτες αξιολογούν θετικά τους κυβερνητικούς χειρισμούς τόσο στην πανδημία και στην οικονομία όσο και στην κρίση με την Τουρκία.
Διπλωματική βεντάλια
Η μεγάλη διπλωματική βεντάλια που έχει ανοίξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος συνομίλησε το τελευταίο διάστημα με τους περισσότερους ισχυρούς διεθνείς παίκτες, η υπογραφή και η επικύρωση από τη Βουλή των συμφωνιών με την Ιταλία και την Αίγυπτο για οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, η αναγγελία της απόφασης για προς Δυσμάς επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ν.μ., σε συνδυασμό με τη δυναμική παρουσία του Πολεμικού Ναυτικού στα ύδατα όπου εκτυλίσσεται η παρατεταμένη πειρατική δράση του «Ορούτς Ρέις» είναι, σύμφωνα με κυβερνητικούς επιτελείς, κινήσεις και πρωτοβουλίες που έχουν ιδιαιτέρως θετικό αντίκτυπο τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο διεθνές στερέωμα.
Προς την κατεύθυνση αυτή, συνεργάτες του πρωθυπουργού εκτιμούν ως πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σήκωσε το βράδυ της Τετάρτης το τηλέφωνο και μίλησε πρώτα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και εν συνεχεία με τον Ερντογάν. «Θέλω να βοηθήσω στην αποκλιμάκωση», ήταν, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το μήνυμα Τραμπ στην 25λεπτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε την ανησυχία του για τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες της Τουρκίας, που βάζουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή και δοκιμάζουν τη συνοχή του ΝΑΤΟ. Από την πλευρά του, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει ουσιαστικά στην αποκλιμάκωση, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα σταματήσει άμεσα τις προκλητικές της ενέργειες.
Αυτό που έκανε εντύπωση στο κυβερνητικό επιτελείο είναι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, αφού συνομίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του, έκανε και δεύτερο τηλεφώνημα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ενημέρωσε για την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το ίδιο βράδυ με τον Ερντογάν. Από το Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλουν, για λόγους διπλωματικής τακτικής, να επιβεβαιώσουν πληροφορίες από την Ουάσινγκτον που λένε ότι «δεν πήγε καλά η συνομιλία Τραμπ – Ερντογάν». Θεωρούν σημαντικό, ωστόσο, ότι ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε εκ νέου στον Ελληνα πρωθυπουργό τη βούλησή του για αποκλιμάκωση.
«Με τη στάση που θα ακολουθήσει η Αγκυρα μετά και την παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου και τη σαφή θέση των ΗΠΑ για αποκλιμάκωση αναλαμβάνει και τα ανάλογα ρίσκα», λένε κυβερνητικές πηγές στην Αθήνα. «Είναι πλέον σαφές σε εταίρους και συμμάχους ότι η Τουρκία θα πρέπει να προχωρήσει σε αποκλιμάκωση και τερματισμό των μονομερών ενεργειών της στην περιοχή», επισημαίνουν.
«Τηρώντας ψύχραιμη στάση τόσο διπλωματικά όσο και επιχειρησιακά, η Ελλάδα δεν πέφτει στην παγίδα που επιχειρεί να στήσει η Αγκυρα», υπογραμμίζουν. «Δεν παρασύρεται σε κινήσεις που θα μπορούσαν να προσφέρουν επιχειρήματα και προσχήματα στην Τουρκία για να οδηγηθεί σε υπεραντίδραση, κάτι που δεν αποκλείεται να επιδιώκει, όπως έδειξε με τη νέα παράνομη NAVTEX που εξέδωσε για την περιοχή μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου».
Με χειρουργικές κινήσεις τόσο στο διπλωματικό όσο και στο επιχειρησιακό πεδίο και χωρίς κορόνες και εμπρηστική ρητορική, η κυβέρνηση επιδιώκει την κινητοποίηση συμμάχων και εταίρων, καθιστώντας σαφές προς όλες τις κατευθύνσεις ότι «η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Αθήνας – Αγκυρας μπορεί να γίνει μόνο εφόσον επέλθει η αποκλιμάκωση και υπάρξει ένα ικανό διάστημα ηρεμίας».
Η αλλαγή της Μέρκελ
Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι οι ψύχραιμοι χειρισμοί της Αθήνας ενίσχυσαν το διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας, αφού «πείστηκαν ακόμη και οι πλέον φιλότουρκοι για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο του Ερντογάν». Ενδεικτικές προς αυτή την κατεύθυνση θεωρούνται οι δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου, η οποία την Παρασκευή και ενώ είχε καταρρεύσει η διαμεσολαβητική προσπάθεια της χώρας της εξαιτίας της προκλητικής αδιαλλαξίας της Αγκυρας αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην ανάγκη «όλη η Ευρωπαϊκή Ενωση να στηρίξει την Ελλάδα».
Ισως δεν είναι τυχαίο ότι αμέσως μετά τη δημόσια τοποθέτηση της καγκελαρίου προς την ίδια -θετική για την Ελλάδα- κατεύθυνση κινήθηκε και το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ενωσης. Εκεί, ο ύπατος εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας Ζοζέπ Μπορέλ παρουσίασε -προφορικά σε αυτή τη φάση- σχέδιο κυρώσεων. Είναι αυτό που αναμένεται να επικαιροποιηθεί και να υποβληθεί προς έγκριση στους Ευρωπαίους ηγέτες που θα συναντηθούν στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής που έχει προγραμματιστεί για τις 24 και 25 Σεπτεμβρίου και θα έχει στην ατζέντα της το πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων, όπως καιρό τώρα επέμεναν να συμβεί η Ελλάδα και η Κύπρος.
Η Αθήνα, παρά ταύτα, αντιμετώπισε με μετριοπάθεια τις προτάσεις Μπορέλ για κυρώσεις στην Τουρκία. «Η ελληνική πλευρά πήρε αυτό που θα μπορούσε να πάρει από αυτό το συμβούλιο, που είναι η ομόθυμη στήριξη των εταίρων της», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, προσθέτοντας ότι θα επιβληθούν κυρώσεις «εάν η Τουρκία δεν αποκλιμακώσει και δεν επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου».
Κυβερνητικές πηγές, εξάλλου, εξέφρασαν την ευχή να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης που προκαλούν η παρουσία και οι έρευνες του «Ορούτς Ρέις» εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά και την ελπίδα να μη χρειαστεί να υιοθετηθούν στις 25 Σεπτεμβρίου οι προτεινόμενες κυρώσεις, στις οποίες περιλαμβάνεται και οικονομικό σκέλος σε μια εποχή που η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση.
Τα μέτρα
Δέσμη μέτρων για να μείνει όρθια η ελληνική οικονομία μέσα στη δίνη της πανδημίας του κορωνοϊού και να καταφέρει να κερδίσει εντός του 2021 το μεγαλύτερο μέρος από το χαμένο φετινό ΑΕΠ σχεδιάζει το κυβερνητικό επιτελείο. Είναι μέτρα που θα συνοδεύουν το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το διήμερο 12 και 13 Σεπτεμβρίου στο πλαίσιο του πολιτικο-οικονομικού Thessaloniki HELEXPO Forum που υποκαθιστά τη ματαιωθείσα λόγω κορωνοϊού φετινή Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.
Θέλοντας να εκμεταλλευτεί την ευρωπαϊκή απόφαση για χαλάρωση του δημοσιονομικού Συμφώνου Σταθερότητας που ισχύει φέτος και για όσο διαρκεί η πανδημία, η κυβέρνηση, όπως λένε αρμόδιες πηγές, είναι αποφασισμένη να ρίξει τους επόμενους μήνες στην εγχώρια αγορά όσα χρήματα απαιτούνται για να στηριχθεί η κοινωνία, να τονωθούν η απασχόληση και η οικονομική δραστηριότητα, να θωρακιστεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας και να ενισχυθεί η αποτρεπτική ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.
Με όπλο τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, που παραμένουν στα 34 δισ. ευρώ παρόλο που έχουν ήδη διατεθεί 18 δισ., το κυβερνητικό επιτελείο επιθυμεί, αξιοποιώντας και τα πολύ χαμηλά επιτόκια με τα οποία δανείζεται, να συνεχίσει ακόμη πιο αποφασιστικά τη μάχη που δίνει για την ανάσχεση της ύφεσης. Με μόνο όριο να μη γίνει διψήφιο το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2020, δηλαδή να κινηθεί στην περιοχή κάτω του 10%, η κυβέρνηση σκοπεύει να διαθέσει μέχρι το τέλος του χρόνου όσα χρήματα απαιτούνται για να περιοριστεί η καταβύθιση της οικονομίας και να είναι μονοψήφια η μείωση του ΑΕΠ της χώρας. Σε αυτή τη φάση η κυβέρνηση θα κινηθεί με τα δικά της διαθέσιμα, αφού η έναρξη της εκταμίευσης των 72 δισ. ευρώ από κοινοτικούς πόρους δεν προβλέπεται να ξεκινήσει νωρίτερα από το δεύτερο εξάμηνο του 2021.
Τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το οικονομικό επιτελείο δείχνουν ότι μπορεί να επιβεβαιωθεί ο φιλόδοξος στόχος για περιορισμό της φετινής ύφεσης κοντά στο 8%, όπως εκτίμησε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Προς αυτή την κατεύθυνση συνηγορούν και πληροφορίες που θέλουν την ΕΛΣΤΑΤ να ανακοινώνει τις επόμενες ημέρες ότι κατά το δεύτερο τρίμηνο του χρόνου, που η χώρα ήταν σε σχεδόν πλήρες lockdown, η ύφεση κυμάνθηκε μεταξύ 15% και 17%.
Ενθαρρυντικά είναι επίσης τα στοιχεία για τα έσοδα που είχε το Δημόσιο τον Αύγουστο, μήνα κατά τον οποίο ήταν αυξημένες οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, καθώς και οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών. Και όλα αυτά, παρά τη χαμηλή πτήση του τουρισμού, τα έσοδα από τον οποίο αναμένεται να φτάσουν τα 4 δισ. ευρώ, ποσό που είναι μεν χαμηλό, αλλά θεωρείται ότι βρίσκεται εντός των σεναρίων που είχε επεξεργαστεί το οικονομικό επιτελείο στην αρχή της πανδημίας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, πληροφορίες θέλουν το μεθεπόμενο Σάββατο ο πρωθυπουργός να ανακοινώνει από τη Θεσσαλονίκη, πέραν των φοροελαφρύνσεων που θα εφαρμοστούν με τον Προϋπολογισμό του 2021, πλέγμα πρόσθετων μέτρων που θα ισχύσουν μέσα στο 2020 και θα αφορούν:
■ Πρώτον, την καταβολή σε δύο δόσεις, τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο, του συνόλου των επιδικασθέντων αναδρομικών ύψους 1,5 δισ. ευρώ σε περίπου ένα εκατομμύριο συνταξιούχους. Είναι ένα μέτρο που, όπως λένε από την κυβέρνηση, «στην παρούσα φάση έχει σημαντικό κοινωνικό πρόσημο», καθώς θα ενισχύσει πολλές ελληνικές οικογένειες, όπως επίσης τη ρευστότητα της αγοράς, αλλά και τις εισπράξεις του Δημοσίου, αφού τα χρήματα αυτά θα καταναλωθούν.
■ Δεύτερον, την επανάληψη το φθινόπωρο όλων των μέτρων τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας που ελήφθησαν την άνοιξη και συνεχίστηκαν το καλοκαίρι με στόχο να μείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις και να μη χαθούν θέσεις εργασίας. Ανάμεσά τους είναι βέβαιο ότι θα περιλαμβάνεται η Επιστρεπτέα Προκαταβολή No 3, ύψους 1 δισ. ευρώ, αλλά και πρόσθετα μέτρα, όπως κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών μέχρι το τέλος του χρόνου, αναστολή δόσεων, οικονομική ενίσχυση εργαζομένων που πλήττονται, των οποίων η έκταση θα οριστικοποιηθεί μέσα στο επόμενο 15θήμερο. Ολα αυτά, σε συνδυασμό με τις ανεξόφλητες υποχρεώσεις της περασμένης άνοιξης που έλαβαν την Παρασκευή νέα αναβολή για τον Απρίλιο του 2021, καθώς και με το νομοσχέδιο που δίνει «δεύτερη ευκαιρία» στους δανειολήπτες να απαλλαγούν από τα χρέη του παρελθόντος, κυβερνητικοί επιτελείς αναμένουν ότι θα έχουν θετικές επιδράσεις στην οικονομία, περιορίζοντας τις αβεβαιότητες που δημιουργεί η άγνωστη διάρκεια της πανδημίας.
■ Τρίτον, την υγειονομική θωράκιση της χώρας καλύπτοντας όλες τις ανάγκες του ΕΣΥ σε ανθρώπινους πόρους και υλικά. Η αναγγελία της δωρεάν χορήγησης του εμβολίου για τον κορωνοϊό, όταν αυτό είναι διαθέσιμο, αποτελεί μια ένδειξη ότι η κυβέρνηση δεν φείδεται χρημάτων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, λένε κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Επίσης, το επόμενο διάστημα θα γίνουν νέες προσλήψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και θα αυξηθούν οι διαθέσιμες νοσοκομειακές κλίνες σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
■ Τέταρτον, την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας που πρωταγωνίστησαν στην πρόσφατη ελληνοτουρκική κρίση. Η κυβέρνηση, εξαντλώντας τα όρια του Προϋπολογισμού, είναι έτοιμη να προχωρήσει στην προμήθεια νέων οπλικών συστημάτων και άλλων απαραίτητων υλικών που έχουν ανάγκη οι Ενοπλες Δυνάμεις για να εκπληρώσουν την αποστολή τους.
Ετσι θα δοθούν τα 4 πακέτα των αναδρομικών
Τι συμβουλεύουν οι νομικοί τους συνταξιούχους για την προσφυγή στη Δικαιοσύνη – Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να σταθμίσουν αυτά που εξασφαλίζουν στο χέρι, αυτά που χάνουν, τα δικαστικά έξοδα και τον χρόνο αναμονής για τη διεξαγωγή της δίκης και στη συνέχεια να αποφασίσουν
Τέσσερα πακέτα αναδρομικών βρίσκονται στην τελική φάση επεξεργασίας για να πιστωθούν στους δικαιούχους πιθανότατα ως το τέλος Νοεμβρίου. Το οικονομικό επιτελείο καταβάλλει προσπάθεια να δοθούν όσο το δυνατόν νωρίτερα τα ποσά στους συνταξιούχους, με την ελπίδα ότι μια ένεση ρευστότητας στην αγορά ύψους 1,4 δισ. ευρώ θα ενισχύσει την πραγματική οικονομία.
1. Αναδρομικά 2015
Το πρώτο πακέτο αφορά τα αναδρομικά του 2015 από τις περικοπές των κύριων συντάξεων του 2012, τα οποία θα δοθούν σε 900.000 δικαιούχους του ιδιωτικού και περίπου 500.000 του δημόσιου τομέα.
Δεν αποκλείεται τα αναδρομικά ποσά για τα οποία δικαιώθηκαν οι συνταξιούχοι κύριας σύνταξης μετά την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ να καταβληθούν σε δύο δόσεις. Το 50% του ποσού τον Οκτώβριο και το άλλο 50% τον Δεκέμβριο.
Η κυβέρνηση προσανατολίζεται να δώσει το φθινόπωρο τα αναδρομικά και στους συνταξιούχους του Δημοσίου, χωρίς να περιμένει απαραίτητα την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο είναι το αρμόδιο δικαστήριο για τους συνταξιούχους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Το ΣτΕ δικαίωσε του συνταξιούχους για το 11μηνο που μεσολαβεί ανάμεσα στην προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ, η οποία δημοσιεύτηκε στις 11 Ιουνίου 2015, και στην ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, στις 13 Μαΐου 2016. Εκτός του λογαριασμού μένουν τα κομμένα δώρα και οι περικοπές στις επικουρικές. Αυτό σημαίνει ότι τα ποσά που θα εισπράξουν οι συνταξιούχοι θα είναι μειωμένα από 800 έως 2.000 ευρώ.
Το κλειδί της επίμαχης κυβερνητικής απόφασης είναι ότι όσοι λάβουν τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων παραιτούνται από όλες τις άλλες αξιώσεις για την καταβολή αναδρομικών (δηλαδή από τα δώρα και τις επικουρικές), καθώς η σχετική τροπολογία αφήνει εκτός των καταβολών τα κομμένα δώρα και τις περικοπές των επικουρικών. Αντίθετα δεν παραγράφονται και παραμένουν ζωντανές οι αξιώσεις για 250.000 συνταξιούχους που έχουν προσφύγει στα δικαστήρια.
Μετά από αυτή την κόκκινη γραμμή που τράβηξε η κυβέρνηση, οι συνταξιούχοι εύλογο είναι να προβληματίζονται για την απόφαση που πρέπει να πάρουν. Μερίδα νομικών προεξοφλεί ότι οι αίθουσες των δικαστηρίων θα γεμίσουν και πάλι από δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους που θα διεκδικούν τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές.
Ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος, προσεγγίζοντας τον προβληματισμό των συνταξιούχων με ψύχραιμη ματιά, πιστεύει πως δεν υπάρχουν γενικές συστάσεις, καθώς η απόφαση είναι αλά καρτ για κάθε συνταξιούχο. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να σταθμίσουν αυτά που εξασφαλίζουν στο χέρι, αυτά που χάνουν, τα δικαστικά έξοδα και τον χρόνο αναμονής για τη διεξαγωγή της δίκης και στη συνέχεια να αποφασίσουν.
«Οι 250.000 συνταξιούχοι που έχουν ασκήσει αγωγές», εξηγεί ο κ. Μπούρλος, «δεν θα βρεθούν μπροστά σε κάποιο δίλημμα, καθώς παραμένει εν ενεργεία το δικαίωμά τους να συνεχίσουν να διεκδικούν δικαστικά τα αναδρομικά. Επομένως εισπράττουν το ποσό από τις κύριες συντάξεις και συνεχίζουν τις διεκδικήσεις τους. Η πλειοψηφία των συνταξιούχων που δεν έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη πρέπει καταρχήν να υπολογίσει το ύψος της απώλειας από τα δώρα και τις περικοπές των επικουρικών. Για παράδειγμα, συνταξιούχος της Εθνικής Τράπεζας περιμένει από την κύρια σύνταξη αναδρομικά 4.000 ευρώ. Καθότι δεν έχει περικοπές στην επικουρική (η τράπεζα έχει δικό της λογαριασμό επικούρησης), η απώλειά του αφορά μόνο τα δώρα ύψους 800 ευρώ. Κατά τη γνώμη μου, δεν αξίζει τον κόπο να παραιτηθεί από την είσπραξη των 4.000 για να διεκδικήσει τα 4.800 ευρώ. Σε άλλη περίπτωση, ο δικαιούχος έχει υψηλή κύρια και επικουρική σύνταξη. Δηλαδή περιμένει αναδρομικά από την κύρια σύνταξη ύψους 6.000 και χάνει 2.000 ευρώ (σύνολο 8.000 ευρώ) από τα δώρα και την επικουρική. Και σε αυτή την περίπτωση, παρότι η απώλεια δεν είναι αμελητέα, πρέπει να συνυπολογίσει τα δικαστικά έξοδα και τον χρόνο αναμονής, ο οποίος μπορεί να ξεπεράσει τα 4 χρόνια μέχρι η υπόθεση να φτάσει στο Εφετείο».
Παράλληλα εκτός επιστροφών μένουν πάνω από 1 εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχοι, μεταξύ των οποίων και όλοι οι πρώην αγρότες, που είχαν κάτω από 1.000 ευρώ μεικτό εισόδημα από συντάξεις. Οι εν λόγω συνταξιούχοι δεν έχουν να περιμένουν τίποτα αφού δεν είχαν υποστεί περικοπές – είτε έχουν προσφύγει δικαστικά είτε όχι. Πάντως, αν θέλουν να διεκδικήσουν δικαστικά την επιστροφή των κομμένων δώρων θα πρέπει να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη τους επόμενους 4 μήνες έως το τέλος του 2020.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο Λουκά Αποστολίδη, που έχει χειριστεί την υπόθεση, «όσοι δεν άσκησαν αγωγές δυνητικά μπορούν να αρκεστούν στην επιστροφή των αναδρομικών μόνο για την παροχή της σύνταξης ή να ασκήσουν αγωγές μέχρι τις 31/12/2020 και με νομική βεβαιότητα να πάρουν αναδρομικά για τις τρεις παροχές: σύνταξη, επικούρηση, δώρα.
Οι κυβερνώντες πιστεύουν ότι θα λειτουργήσει η ρήση “κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει”. Η αντίληψη όμως αυτή δεν είναι σοβαρή και υπεύθυνη, τόσο νομικά όσο και κοινωνικά απέναντι στην πολυπληθέστερη κοινωνική κατηγορία των 2,7 εκατομμυρίων συνταξιούχων.
Εχουμε μιλήσει για “συνταγματική εκτροπή” και έλλειψη σεβασμού στη διάκριση των εξουσιών και στον σεβασμό στις αποφάσεις της δικαστικής εξουσίας. Η πρόσφατη τροπολογία όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα των αναδρομικών, αλλά αντίθετα πυροδοτεί νέους δικαστικούς αγώνες».
Νομικοί κύκλοι θεωρούν ότι δίκες που είναι εκκρεμείς θα συνεχιστούν κανονικά ως προς το σκέλος των δώρων και των επικουρικών, ενώ αναμένεται να κατατεθούν και νέες αγωγές από αυτούς που δεν έχουν ήδη προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Οι αξιώσεις του 2015 παραγράφονται στις 31 Δεκεμβρίου του 2020. Συνεπώς, απομένουν 4 μήνες, μέσα στους οποίους μπορούν οι συνταξιούχοι να προσφύγουν στα δικαστήρια.
Το ύψος των επιστροφών κυμαίνεται για κάθε συνταξιούχο από 550 έως 7.200 ευρώ μεικτά, μεσοσταθμικά 900 με 1.000 ευρώ.
Αναλυτικά, όσοι είχαν το 2012 κύρια σύνταξη ή δύο κύριες συντάξεις:
1.000-1.100 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 550 ευρώ
1.100-1.500 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 800 ευρώ
1.500-2.000 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 2.600 ευρώ
2.000-3.000 ευρώ αναμένεται να λάβουν περί τα 5.500 ευρώ
2. Αναδρομικά για όσους έχουν πάνω από 30 χρόνια ασφάλιση
Μία ακόμη κατηγορία που αναμένεται να ωφεληθεί είναι 180.000 συνταξιούχοι που έχουν διανύσει περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης, ενώ ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις θα δουν όσοι προσεγγίζουν τα 40 χρόνια δουλειάς. Η ελάχιστη αύξηση εκτιμάται γύρω στο 2%, ενώ η μέγιστη κοντά στο 12%. Συνεπώς, η μέση αύξηση εκτιμάται γύρω στο 5%-6% ή στα 70-80 ευρώ/μήνα.
Η βελτίωση στα ποσοστά αναπλήρωσης που προέβλεψε ο νόμος Βρούτση δεν οδηγεί μόνο σε αύξηση των συντάξεων, αλλά και στην καταβολή αναδρομικών 12 μηνών, αρχής γενομένης από τον Οκτώβριο 2019, που εκδόθηκε η σχετική απόφαση του ΣτΕ. Τα αναδρομικά υπολογίζονται έως 2.156 ευρώ στην περίπτωση των συνταξιούχων που προσεγγίζουν τα 40 χρόνια ασφάλισης.
Με βάση τις εξαγγελίες, τα αναδρομικά ποσά αναμένεται να καταβληθούν τον Νοέμβριο, αλλά με διαφορετικό βηματισμό για κάθε ομάδα συνταξιούχων.
Πρώτον, όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, τον Μάιο του 2016, θα πάρουν τις αυξήσεις στις κύριες συντάξεις σε μία δόση.
Δεύτερον, οι παλιοί συνταξιούχοι που είχαν αποχωρήσει από την εργασία τους πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου (δηλαδή πριν από τις 12 Μαΐου του 2016) και δικαιούνται αύξηση με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης θα πάρουν τα αναδρομικά σε συνολικά πέντε δόσεις.
Τρίτον, μια μεγάλη μερίδα συνταξιούχων, περίπου 700.000, θα έχουν μόνο λογιστικές αλλαγές στο εκκαθαριστικό τους, λόγω της ύπαρξης της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς», η οποία θα μειωθεί ή ακόμα και θα μηδενιστεί.
3. Αναδρομικά από τη μείωση του πέναλτι των απασχολούμενων συνταξιούχων
Στις αυξήσεις του φθινοπώρου συγκαταλέγεται και η αύξηση των συντάξεων για όσους εργάζονται, καθώς ο νόμος 4670/2020 μειώνει την «ποινή», με αποτέλεσμα η περικοπή της σύνταξης από 60% να περιορίζεται στο 30%. Σύμφωνα με το νέο θεσμικό πλαίσιο, το νέο ποσό της σύνταξης ισχύει από τον Φεβρουάριο, όταν και ψηφίστηκε ο νόμος Βρούτση. Επομένως, οι εν λόγω συνταξιούχοι θα πρέπει να περιμένουν και αναδρομικά 8-9 μηνών.
Οι αυξήσεις αφορούν ασφαλισμένους που συνταξιοδοτήθηκαν από τις 28 Φεβρουαρίου 2020 και μετά και ανέλαβαν εργασία ή δραστηριότητα είτε πριν είτε μετά τη συνταξιοδότησή τους, ασφαλισμένους που είχαν ήδη συνταξιοδοτηθεί κατά την ημερομηνία αυτή και ανέλαβαν εργασία μετά τις 28 Φεβρουαρίου, αλλά και ασφαλισμένους που είχαν ήδη συνταξιοδοτηθεί κατά την ημερομηνία αυτή και οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία ή ιδιότητα ή δραστηριότητα, πριν από τις 28 Φεβρουαρίου.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος έπαιρνε σύνταξη 900 ευρώ τον μήνα. Οταν ξεκίνησε να εργάζεται του επιβλήθηκε «ψαλίδι» 540 ευρώ. Μετά τις αλλαγές η περικοπή στη σύνταξη θα είναι 270 ευρώ και τα υπόλοιπα 270 ευρώ θα πιστωθούν ως αύξηση στον λογαριασμό του.
Να σημειωθεί ότι με τον ίδιο νόμο δίνεται η δυνατότητα στους συνταξιούχους που εργάζονται να λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη, κάτι που μέχρι σήμερα απαγορευόταν.
4. Αναδρομικά από την αύξηση της προσωρινής σύνταξης
Από τον Νοέμβριο του 2017 όσοι υπέβαλαν ή θα υποβάλλουν στο μέλλον ηλεκτρονικά αίτηση συνταξιοδότησης δικαιούνται το 80% του ποσού της οριστικής σύνταξης. Ωστόσο, ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων που είχαν καταθέσει χειρόγραφες αιτήσεις μετά τον Μάιο του 2016 είχαν αδικηθεί καθώς ελάμβαναν ως προσωρινή σύνταξη το 50% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών κατά τους 12 τελευταίους μήνες ασφάλισης. Με τη νέα διάταξη που θα τεθεί σε εφαρμογή το ύψος της προσωρινής σύνταξης αυξάνεται και γι’ αυτούς και μάλιστα αναδρομικά στο 80% της οριστικής σύνταξης για τους μισθωτούς και στο 70% για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους συνταξιούχους του πρώην ΟΓΑ. Η αλλαγή αφορά τα Ταμεία των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα και όχι τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Επομένως, οι εν λόγω συνταξιούχοι που θα πάρουν αύξηση δικαιούνται και αναδρομικά 2-3 μηνών.
