Τα Εξάρχεια έγιναν τα… Σφακιά των Αθηνών

Η Κρήτη και το φαγητό της αποτελούν πλέον σημείο αναφοράς για τους Αθηναίους που πάνε στο νησί για διακοπές. Επιστρέφοντας στην πρωτεύουσα, έχουν πλέον τη δυνατότητα να «φρεσκάρουν» τη μνήμη τους, τουλάχιστον όσον αφορά τις γεύσεις, και τις ρακές, στη «μικρή Κρήτη» της πρωτεύουσας που βρίσκεται στα… Εξάρχεια, όπου γύρω γύρω από την πλατεία το τελευταίο διάστημα ξεφυτρώνουν το ένα πίσω από το άλλο τα μαγαζιά που προσφέρουν τι άλλο; Κρητικούς μεζέδες.

Το Popaganda έκανε μια βόλτα στα Εξάρχεια και συγκέντρωσε τους εκπροσώπους της Κρήτης στα Εξάρχεια για να μάθετε πού θα βρείτε την καλύτερη ρακί και το καλύτερο απάκι στο κέντρο της πρωτεύουσας.

 

Η Κρήτη

Το μαγαζί: Από τη Σητεία πήγαν στη Γερμανία και το 1989, ο κ. Χρήστος και η κα. Κατερίνα ήρθαν στην Αθήνα για να δοκιμάσουν την τύχη τους. Κάπως έτσι, στην οδό Βερανζέρου, στην πλ. Κάνιγγος, άνοιξε η Κρήτη που –όπως δηλώνει και το όνομά της- πρόκειται για ένα μαγαζί το οποίο τιμά την αυθεντική, κρητική κουζίνα.

Οι δυο τους, μαζί με τις κόρες τους Πηνελόπη και Γωγώ, εξυπηρετούν κάθε μέρα με χαμόγελο, όλους εμάς που συρρέουμε στο «μυστικό της Κάνιγγος» με γεύσεις από την πατρίδα τους. Όλα τους τα προϊόντα είναι απευθείας από την Κρήτη. Τα περισσότερα από τη Σητεία, ενώ το κρασί τους από τη μονή Τοπλού. Αν είσαι τυχερός, θα πετύχεις παρεΐστικα αυτοσχέδια γλέντια που θα σε μεταφέρουν μονομιάς από τη βαβούρα του κέντρου σε ένα κρυμμένο ρακάδικο σε κάποιο χωριό της Κρήτης.

Τι τρώμε-πίνουμε: Με υλικά αποκλειστικά και εκλεκτά διαλεγμένα από συνεταιρισμούς της Κρήτης, προτείνονται ανεπιφύλακτα το συκωτάκι με μέλι, τα χειροποίητα ντολμαδάκια με ξύγαλο Σητείας, το κατσικάκι τσιγαριαστό και τα τοματάκια γεμιστά με πικάντικο τυρί. Φυσικά όλα αυτά με τη συνοδεία άπειρης σπιτικής ρακής ή κρασιού από τη μονή Τοπλού της Σητείας. Αυτά και πολλά άλλα στην Κάνιγγος, με την κρητική οικογένεια έτοιμη να σας τρελάνει.

 

Ρακουμέλ

Το μαγαζί. Δρακουμέλ συν ρακόμελο, ίσον «Ρακουμέλ»! Μπορεί πριν εννέα χρόνια αυτό το λογοπαίγνιο να είχε φανεί ανόητο στον Γιάννη, όλοι οι υπόλοιποι όμως το πίστεψαν και πλέον η οδός Μπενάκη είναι ταυτισμένη με το Ρακουμέλ. Στο ύψος της πλατείας Εξαρχείων, ένα δρόμο δίπλα, ο Γιάννης μαζί με τη μητέρα του μας προσφέρουν καθημερινά –εκτός Κυριακής- άφθονο ρακόμελο και πολλά κρητικά καλούδια. Μεγαλωμένος στην Ιεράπετρα, μετατρέπει τα παιδικά του βιώματα σε γευστικά ταξίδια.

Στο Ρακουμέλ θα φας πολύ, θα πιείς περισσότερο και θα ξοδέψεις λίγα. Κάθε μέρα, οι δύο χώροι του και τα έξω τραπέζια γεμίζουν με φοιτητές και μη, Αθηναίους, Κρητικούς, κόσμο από παντού! Παρότι υπάρχουν κι άλλα Ρακουμέλ, το πρώτο –και αυθεντικό- είναι αυτό των Εξαρχείων. Η διασκέδαση απογειώνεται όταν φίλοι και γνωστοί παίρνουν τα όργανά τους (λύρες, ούτια, κιθάρες) και ξεκινάνε τα αυτοσχέδια live. Συνεπώς, μπορεί να καταφέρουμε να συνθέσουμε και τις δικές μας μαντινάδες, συνοδεία Κρητικών.

Τι τρώμε-πίνουμε: Τα πάντα εκ Κρήτης. Όλες οι πρώτες ύλες είναι από διαφορετικά μέρη της «λεβεντογέννας». Η ρακή είναι σπιτική, από το Ζάκρο Σητείας. Το ρακόμελό του δεν είναι απλή μείξη ρακής και μελιού (όπως προσπαθούμε ίσως να κάνουμε αυτοσχέδια στις κουζίνες μας), αλλά περιέχει επίσης ματζουράνα και δίκταμο από το οροπέδιο Λασιθίου. Και επειδή οι ρακές χρειάζονται συνοδεία, απάκι, λουκάνικο ξυδάτο Κρήτης , μυζηθροπιτάκια και μαραθοπιτάκια έρχονται –μεταξύ άλλων- απευθείας από το νησί, έτοιμα προς κατανάλωση.

 

Σαλίγκαρος

Το μαγαζί: Από το Δεκέμβρη του ’11, ο Ρήγας και ο Νίκος είχαν αποφασίσει: «Το πρώτο μας πιάτο θα είναι χοχλιοί μπουμπουριστοί». Έτσι προέκυψε το όνομα. Από μία παραδοσιακή κρητική συνταγή για τα σαλιγκάρια, ξεπήδησε ο Σαλίγκαρος στη Σολωμού, περίπου στο ίδιο ύψος με το Πολυτεχνείο. Πρώτη φορά πήγα πέρυσι το χειμώνα και έκτοτε με την παρεΐστικη ατμόσφαιρα που φτιάχνουν αμέσως οι δύο «ημι-κρητικοί» ιδιοκτήτες, σε προκαλούν στο νέο σου στέκι.

Μέχρι πέρυσι, κάθε βραδιά είχε και διαφορετικό οργανωμένο live που μας ξημέρωνε τραγουδώντας, πίνοντας και τρώγοντας. Επειδή όμως κατέληξε το μαγαζί με τις περισσότερες καταγγελίες για διατάραξη κοινής ησυχίας στα Εξάρχεια, τώρα αρκούμαστε στα αυτοσχέδια live φίλων μουσικών.

Τι τρώμε-πίνουμε: Πιστεύω το πρώτο πιάτο που επιβάλλεται να δοκιμάσουμε είναι εκείνο που «βάφτισε» το μαγαζί. Η οικογένεια του Ρήγα, στέλνει κατευθείαν από τα Χανιά τις πρώτες ύλες, λάδι, μυζήθρα και απίστευτη τσικουδιά. Από τα πιο ευχάριστα στο Σαλίγκαρο, είναι ότι με το που μπεις, ακόμη κι αν προσπαθείς να βρεις τραπέζι και στέκεσαι όρθιος, θα σε υποδεχτούν με ένα σφηνάκι από αυτή την τσικουδιά. Πίσω στο φαγητό, αμανίτες σκορδάτοι, σταμναγκάθι με σάλτσα από πιπεριά φλωρίνης, απάκι, σφακιανή πίτα με μέλι και μαραθόπιτα ετοιμάζονται επί τόπου ενώ «με το καλησπέρα» υπάρχει κάποιος μεζές. Γιατί η ρακή δεν κατεβαίνει ξεροσφύρι.

Όξο νου

Το μαγαζί: Ειδική περίπτωση στην κατηγορία «κρητικά», συγκαταλέγεται το κρητικό εστιατόριο «Όξο νου». Η κα. Μανωλαράκη από τα Χανιά ήθελε να φτιάξει στο κέντρο της Αθήνας, ένα μαγαζί με καθαρές, καλές κρητικές γεύσεις. Το όνομα εκφράζει μία στάση ζωής, μία κρητική φράση που αναφέρεται στον τρόπο αντιμετώπισης των καταστάσεων. «Έξω μυαλό» ή καλύτερα, «Μην προβληματίζεσαι αναίτια». Ένας χώρος άνετος, καθαρός, με προϊόντα απευθείας από την Κρήτη και κουζίνα που μένει ανοιχτή μέχρι σχετικά αργά. Λίγο πιο πέρα από το Ρακουμέλ, η Μπενάκη φαίνεται να είναι ο «κρητικός δρόμος» των Εξαρχείων.

Τι τρώμε-πίνουμε: Εδώ θα φάμε κρητική γεύση και όχι απλώς φαγητά μαγειρεμένα κρητικά. Μικροί παραγωγοί της Κρήτης, στέλνουν τα προϊόντα που έχουν συλλέξει με μεράκι, δίνοντας την αίσθηση ότι τρως φαγητό απευθείας από το οικογενειακό τραπέζι μιας κρητικής οικογένειας. Τυριά, λάδι, κρεατικά, μέλι, καλτσούνια «βάζουν τα γυαλιά» σε όλες τις άλλες περιοχές της Ελλάδας.

Το γαμοπίλαφο μαγειρεύεται επί τόπου ενώ μπορούμε να γευτούμε μοναδικό χανιώτικο μπουρέκι, τσιγαριαστό αρνί στην κατσαρόλα και να επιλέξουμε μεταξύ μιας τεράστιας λίστας ορεκτικών σε τρομερή αναλογία ποιότητας-τιμής. Θραύση κάνει και ο κόκορας με χυλοπίτες που αν και δεν είναι πιάτο αποκλειστικά κρητικό, πρέπει οπωσδήποτε να μπει στη λίστα των παραγγελιών.

(Οι) Συμπέθεροι

Το μαγαζί: Σε κάθε παραδοσιακό γάμο, αυτό που περιμένουμε άπαντες, είναι το γλέντι. Γι’ αυτό, υπεύθυνοι είναι οι συμπέθεροι. Φέρνουν ό,τι καλύτερο υπάρχει για χάρη των παιδιών τους και έτσι καταλήγουμε να τρώμε απίστευτα παραδοσιακά πιάτα, που θυμόμαστε μέχρι την επόμενη αντίστοιχη συνάντηση. Εκεί βασίζεται και η ονομασία του παντοπωλείου, που άνοιξε ο Ηρακλειώτης Θανάσης Βρεττάκης το 2001, στην οδό Στουρνάρη.

Εκεί δεν βρίσκεις μόνο κρητικά προϊόντα, αλλά ό,τι βρεις είναι ειδικά διαλεγμένο και εξαιρετικά δυσεύρετο. Παραδοσιακά τυριά, όπως παλαιωμένη γραβιέρα, τουλουμοτύρι –παστό τυρί-, ξινόχοντρο, ένα είδος τραχανά με σιτάρι ολικής αλέσεως και ξινόγαλο, είναι μερικά από τα προϊόντα που θα βρεις στα ράφια του μικρού αυτού μπακάλικου.

Επίσης, ο κ. Θανάσης μας φέρνει και βότανα που αποτελούν σήμα κατατεθέν του νησιού και φυτρώνουν μόνο εκεί. Δίκταμο ή αλλιώς έρωντας, ένα βότανο που θα βρεις μόνο στην Κρήτη με έντονες θεραπευτικές ιδιότητες, όπως και μαλοτήρα, το κρητικό τσάι του βουνού. Προϊόντα μοναδικά για να θυμούνται οι κρητικοί της ρίζες τους και για να φέρνουμε εμείς την Κρήτη στις κουζίνες μας.