Με το σταγονόμετρο τα μέτρα στήριξης σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη

Το ΔΝΤ προβλέπει πως το 2020 η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί με τον πιο αργό ρυθμό από την εποχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, μόλις κατά 3%. Παράλληλα σημαντικές απειλές, όπως ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας και το Brexit, πολιορκούν τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή εξακολουθεί να είναι τεταμένη απειλώντας τον απρόσκοπτο εφοδιασμό της παγκόσμιας οικονομίας με πετρέλαιο. Η μία μετά την άλλη, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες, με πρώτη την ΕΚΤ, προειδοποιούν τις κυβερνήσεις ότι η νομισματική πολιτική κοντεύει να εξαντλήσει τα περιθώρια χαλάρωσης που έχει και τις καλούν να αναλάβουν αυτές τα ηνία για την αναθέρμανση της οικονομίας. Οι εκκλήσεις των κεντρικών τραπεζιτών μάλλον έχουν γίνει δεκτές με σκεπτικισμό, τουλάχιστον στην Ευρωζώνη, παρόλο που ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι είχε πει στις κυβερνήσεις –βασικά στο Βερολίνο και στη Χάγη– ότι θα πρέπει να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική τους πολιτική αν θέλουν να βοηθήσουν την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού. Ολα αυτά, τη στιγμή που τα επιτόκια δανεισμού βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα πολλές χώρες να πληρώνονται από τους επενδυτές που τις δανείζουν.

Γερμανία

Το Βερολίνο αναθεώρησε τον Οκτώβριο την πρόβλεψη για την ανάπτυξη το 2020 στο 1%, από 1,5% προηγουμένως, και εξακολουθεί να αρνείται να προχωρήσει σε σημαντική δημοσιονομική χαλάρωση, παρά τις χλιαρές σχετικές εκκλήσεις του Eurogroup και του ΔΝΤ. Βέβαια, η κυβέρνηση Μέρκελ έχει αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες κατά περίπου 0,3% με 0,4% του ΑΕΠ τα δύο πρώτα τρίμηνα και έχει υποσχεθεί χρηματοδότηση 54 δισ. ευρώ μέχρι το 2023 για να περιορίσει τις εκπομπές αέριων ρύπων. Ωστόσο, ακόμη και η έκκληση του ίδιου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να εγκαταλείψει την πολιτική του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, ώστε να αντιμετωπίσει με επιτυχία την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, του δημογραφικού προβλήματος και των γηρασμένων υποδομών, δεν έχει φέρει σημαντική αλλαγή πολιτικής. Το Βερολίνο είναι αποφασισμένο να μη χαλαρώσει ουσιαστικά τη δημοσιονομική του πολιτική αν προηγουμένως δεν έχει εκδηλωθεί σοβαρή ύφεση της οικονομίας. Ομολογουμένως περίεργη αντίληψη για μια χώρα που επαίρεται για τη «συνετή» δημοσιονομική της πολιτική.

Γαλλία

Ευτυχώς ο Εμανουέλ Μακρόν δεν δίστασε να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες το 2019 ώστε να ικανοποιήσει κάποια από τα αιτήματα των «Κίτρινων Γιλέκων», αδιαφορώντας ουσιαστικά για τον αν θα υπερβεί το όριο ελλείμματος 3% του ΑΕΠ που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Ωστόσο για το 2020 το Παρίσι προβλέπει μείωση δαπανών κατά σχεδόν 1% του ΑΕΠ, διότι το δημόσιο χρέος του πλησιάζει το επίπεδο του 100% του ΑΕΠ.

Ιταλία

Στη Ρώμη, η νέα κυβέρνηση συνεργασίας προσπαθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο, δηλαδή να ασκήσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική το 2020, χωρίς όμως να έρθει σε ευθεία σύγκρουση με τις Βρυξέλλες. Το αποτέλεσμα δεν είναι θεαματικό, αύξηση των δαπανών κατά περίπου 0,6% του ΑΕΠ, αλλά τουλάχιστον το προσχέδιο προϋπολογισμού δεν περιλαμβάνει την αύξηση ΦΠΑ που είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση Τζεντιλόνι το 2017, αύξηση που θα έπληττε την ήδη στάσιμη ιταλική οικονομία.

Βρετανία

Πέρα από τη Μάγχη τα πράγματα εξακολουθούν να είναι όσο ομιχλώδη ήταν και τις προηγούμενες εβδομάδες. Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών τις επόμενες εβδομάδες είναι σοβαρό, ενώ έχουν μειωθεί οι πιθανότητες για άτακτη έξοδο από την Ε.Ε., χωρίς όμως να έχουν εξαλειφθεί εντελώς. Σε κάθε περίπτωση, οι προβλέψεις για τις οικονομικές προοπτικές της Βρετανίας δεν είναι λαμπρές και ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον υπόσχεται αύξηση κρατικών δαπανών και μείωση φορολογίας, ενώ ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν υπόσχεται πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 250 δισ. στερλινών.

ΗΠΑ

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα προσπαθήσει να επανεκλεγεί τον Νοέμβριο του 2020 και έχει υποσχεθεί «πολύ σημαντικές» μειώσεις φόρων που θα ωφελήσουν τους Αμερικανούς με «μεσαία εισοδήματα». Βέβαια το ίδιο είχε πει και για τη μείωση της φορολογίας που είχε περάσει το 2018, η οποία είχε ωφελήσει ιδίως τις εταιρείες και τους μετόχους τους, διότι η μείωση του φόρου είχε μεταφραστεί κυρίως σε επαναγορές μετοχών και όχι σε επενδύσεις. Επιπλέον, ο Τραμπ θα πρέπει να κερδίσει και την υποστήριξη των Δημοκρατικών που ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενδεχόμενο μάλλον απίθανο.

Κίνα

Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη έχει ανακοινώσει για το 2019 μέτρα στήριξης της οικονομίας ύψους 283 δισ. δολαρίων, κυρίως μέσω μείωσης της φορολογίας και αύξησης των δαπανών για έργα υποδομής. Ωστόσο το 2020 η Κίνα δεν αναμένεται να εφαρμόσει νέα σημαντικά μέτρα υποστήριξης της οικονομίας, πέρα από το περαιτέρω άνοιγμα των αγορών της σε ξένες εταιρείες.

Κορέα

Η εξαρτώμενη από τις εξαγωγές οικονομία της χώρας έχει ήδη πληγεί σημαντικά από την επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου και η κυβέρνηση έχει αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες κατά 9,5% το 2019, ενώ ο προϋπολογισμός του 2020 προβλέπει ανάλογη αύξηση.

kathimerini.gr