Η συγκλονιστική Ετιά της Σητείας, από … ψηλά

Η Ετιά είναι ένας μικρός εγκαταλελειμμένος οικισμός που βρίσκεται κοντά στη Σητεία, λίγο πριν από τη Ζήρο. Ανάμεσα στα ερείπια του μικρού χωριού, ξεχωρίζουν δύο εκκλησίες αλλά κυρίως η Ενετική Έπαυλη De Mezzo, γνωστή ως σήμερα ως το “Σεράγιο”.

Πρόκειται για ένα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά δείγματα της Ενετικής αρχιτεκτονικής στην Κρήτη.

Το τριώροφο κτίσμα κτίστηκε πιθανότατα στο τέλος του 15ου αιώνα και ανήκε στην οικογένεια των Ενετών De Mezzo.

Στην εποχή της τουρκοκρατίας Τούρκοι πρόκριτοι εγκαταστάθηκαν στην έπαυλη μεταξύ των οποίων και ο περίφημος Μεμέτακας, γνωστός για τις θηριωδίες του κατά των χριστιανών.

Στα 1828 και κατά τη διάρκεια μιας εξέγερσης των χριστιανών εναντίον των Τούρκων καταστράφηκε ο τρίτος όροφος και αργότερα ο δεύτερος. Σήμερα διατηρείται μόνο το ισόγειο σε αρκετά καλή κατάσταση.

Στις μέρες μας, η αρχαιολογική υπηρεσία κήρυξε το κτίσμα διατηρητέο μνημείο και άρχισε εργασίες αναστήλωσης.

Το οικοδόμημα περιβάλλονταν από αυλή με μεγαλόπρεπη είσοδο, που σήμερα είναι κατεστραμμένη. Στην είσοδο δεξιά ήταν κτισμένη βρύση της οποίας το νερό χυνόταν σε γούρνες στην εξωτερική πλευρά του δρόμου. Στην εσωτερική πλευρά της βρύσης υπάρχει εντοιχισμένη επιγραφή με επίγραμμα όπου αναφέρεται η ημερομηνία που κτίστηκε (1701) και το όνομα του Επισκόπου Ιεράς Μελετίου Τριβιζά.

Πάνω από την επιβλητική είσοδο του κυρίως μεγάρου υπάρχει το οικόσημο των Dei Mezzo. Ο προθάλαμος είναι καμαροσκέπαστος, με λιθόστρωτο δάπεδο. Απέναντι από την είσοδο λίγο δεξιά είναι η σκάλα που οδηγούσε στο δεύτερο όροφο. Στο υπέρθυρο της εισόδου προς τους ορόφους υπάρχει μέσα σε ανάγλυφη κυκλική ταινία η παρακάτω επιγραφή:

«INTRA VOSTRA SIGNIORIA SENZA RISPETTO»

δηλαδή: ας μπει μέσα η αφεντιά σας χωρίς να ντρέπεται.

Ο δεύτερος όροφος έχει αναστηλωθεί μόνο εξωτερικά.

Το μοναδικό αυτό οικισμό κατέγραψε με drone και ανάρτησε στην πλατφόρμα του YouTube ο Μανώλης Χαμηλάκης.