Πέθανε ο Νορβηγός κομάντο που σταμάτησε το πυρηνικό πρόγραμμα των Ναζί
Ο Γιοακίμ Ρόνενμπεργκ ήταν επικεφαλής μιας αποστολής σαμποτάζ χολιγουντιανών διαστάσεων
Ήταν ένας από τους μεγάλους ήρωες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, επικεφαλής μιας ριψοκίνδυνης αποστολής που έγινε αργότερα χολιγουντιανή ταινία: Ο Νορβηγός Γιοακίμ Ρόνενμπεργκ, ο άνθρωπος που σαμπόταρε τα σχέδια της ναζιστικής Γερμανίας να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, απεβίωσε σε ηλικία 99 ετών.
Το 1943, ο Ρόνενμπεργκ και πέντε ακόμα κομάντος της επιλογής του ολοκλήρωσαν μια απίθανα δύσκολη αποστολή -κατάφεραν να ανατινάξουν ένα απομονωμένο εργοστάσιο στο Τέλεμαρκ της νότιας Νορβηγίας, μια εγκατάσταση κρίσιμης σημασίας για τις γερμανικές πυρηνικές προσπάθειες.
Η επιχείρηση απαθανατίστηκε το 1965 στην ταινία Heroes of Telemark με πρωταγωνιστή τον Κερκ Ντάγκλας.
Ο Ρόνενμπεργκ ήταν 21 ετών όταν εγκατέλειψε τη Νορβηγία μετά την εισβολή των Ναζί το 1940. Μαζί με οκτώ φίλους του ταξίδεψε ακτοπλοϊκώς μέχρι τη Σκωτία, ήταν όμως αποφασισμένος να επιστρέψει και να αντισταθεί.
Εκείνη την περίοδο, η Γερμανία προσπαθούσε να παράγει μεγάλες ποσότητες βαρέος ύδατος, ή οξειδίου του δευτερίου, δηλαδή νερό στο οποίο τα άτομα κανονικού υδρογόνου έχουν αντικατασταθεί από ένα ισότοπο του υδρογόνου που περιέχει ένα επιπλέον νετρόνιο.
Το βαρύ ύδωρ ήταν απαραίτητο για την παραγωγή πλουτωνίου, του στοιχείου που είχαν προτιμήσει οι Ναζί για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Εκείνη την εποχή, η παραγωγή βαρέος ύδατος μπορούσε να γίνει μόνο στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Norsk Hydro στο Τέλεμαρκ, όπου το δευτέριο απομονωνόταν με ηλεκτρόλυση από το νερό μιας τεχνητής λίμνης.
Μια πρώτη επιχείρηση των Συμμάχων για την ανατίναξη του εργοστασίου επιχειρήθηκε το 1942, κατέληξε όμως σε αποτυχία. Το επόμενο έτος ήρθε η σειρά της επιχείρησης me την κωδική ονομασία Gunnerside.
O Ρόνενμπεργκ και οι πέντε κομάντος του έπεσαν με αλεξίπτωτο σε ένα οροπέδιο, διένυσαν μια μεγάλη απόσταση με σκι, διέσχισαν ένα παγωμένο ποτάμι και κατάφεραν να διεισδύσουν στο εργοστάσιο και να τοποθετήσουν εκρηκτικά.
«Συχνά είχαμε την αίσθηση ότι ήταν ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή» είχε πει ο Ρόνενμπεργκ σε συνέντευξή του στο BBC με ευκαιρία τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την αποστολή.
Μετά την έκρηξη και την καταστροφή του εργοστασίου, η εξαμελής ομάδα χρειάστηκε να διανύσει με σκι 320 χιλιόμετρα μέχρι τη γειτονική Σουηδία, καταδιωκόμενη από 3.000 Γερμανούς στρατιώτες.
«Ήταν το καλύτερο Σαββατοκύριακο για σκι που έζησα ποτέ» είπε αργότερα ο Ρόνενμπεργκ.
Το εργοστάσιο Norsk Hydro βομβαρδίστηκε το επόμενο έτος και η Γερμανία εγκατέλειψε τις πυρηνικές φιλοδοξίες της.
Όμως ο Ρόνενμπεργκ δήλωσε αργότερα ότι δεν είχε αντιληφθεί πλήρως τη σημασία της αποστολής μέχρι που είδε τα αποτελέσματα των πυρηνικών βομβών της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι.
Εργάστηκε αργότερα ως δημοσιογράφος στο ραδιόφωνο προσπαθώντας να ευαισθητοποιήσει τους νέου για τα δεινά του πολέμου.
