Προϋπολογισμός: Οι επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία
Στο 1,1 δισ. ευρώ περιορίζεται το πλεόνασμα
Στο 1,1 δισ. ευρώ περιορίζεται το πλεόνασμα των ασφαλιστικών ταμείων, του ΟΑΕΔ και του ΕΟΠΥΥ εφόσον από τον Ιανουάριο του 2019 ισχύσει το εναλλακτικό σενάριο της κυβέρνησης και δεν εφαρμοστούν οι περικοπές στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις. Μάλιστα, όπως προκύπτει από το προσχέδιο προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή, τα 660 εκατ. ευρώ θα προκύψουν μέσω της αύξησης των εσόδων από εισφορές και της μείωσης των δαπανών για συντάξεις, καθώς ο νόμος Κατρούγκαλου βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή. Η εικόνα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης μεταστρέφεται εάν οι περικοπές εφαρμοστούν, καθώς το πλεόνασμα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) εκτιμάται πως θα εκτιναχθεί σε 4,1 δισ. ευρώ.
Αναλυτικά, σύμφωνα με το πρώτο σενάριο που περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό, το πλεόνασμα των Ταμείων και του ΟΑΕΔ εκτινάσσεται το 2019 στα 4,1 δισ. ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης ύψους 2,9 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, η συνταξιοδοτική δαπάνη εκτιμάται σε 25,572 δισ. ευρώ έναντι 28,8 δισ. ευρώ το 2018. Η καθαρή επίπτωση στον προϋπολογισμό είναι της τάξης των 2 δισ. ευρώ εξαιτίας των απωλειών που θα έχει το κράτος από τους φόρους και τις εισφορές των συνταξιούχων για υγεία και ΑΚΑΓΕ.
Στο δεύτερο σενάριο που επιδιώκει να εφαρμόσει η κυβέρνηση, οι συνταξιοδοτικές δαπάνες εκτιμώνται σε 28,5 δισ. ευρώ από 28,8 δισ. που υπολογίζεται πως θα κλείσει ο λογαριασμός στο τέλος του τρέχοντος έτους. Στην πράξη, τον επόμενο χρόνο, οι δαπάνες θα μειωθούν κατά 315 εκατ. ευρώ, ακόμη και αν δεν εφαρμοστεί η πρόβλεψη για τις περικοπές στις προσωπικές διαφορές, κατά κύριο λόγο γιατί οι νέες συντάξεις που εκδίδονται είναι σημαντικά μειωμένες εξαιτίας του νόμου Κατρούγκαλου. Παράλληλα, στελέχη των Ταμείων εκτιμούν ότι εξακολουθεί να βαίνει μειούμενος ο ρυθμός συνταξιοδότησης κυρίως από το Δημόσιο, καθώς διαπιστώνεται ότι οι συντάξεις είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με τον μισθό των εν ενεργεία υπαλλήλων.
Την ίδια στιγμή, τόσο στο καλό όσο και στο… κακό σενάριο αυξημένα αναμένονται τα έσοδα των Ταμείων από ασφαλιστικές εισφορές. Αναλυτικά, από 21,1 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν συνολικά, μέσα στο 2018 από εισφορές εργοδοτών – εργαζομένων και μη μισθωτών, ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 21,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2019. Ετσι, κυρίως λόγω της αύξησης της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, τα έσοδα των Ταμείων θα αυξηθούν κατά περίπου 345 εκατ. ευρώ.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει το προσχέδιο, οι εκτιμήσεις για τα έσοδα του «κοινωνικού προϋπολογισμού» είναι βελτιωμένες κατά 294 εκατ. ευρώ σε σχέση και με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, κυρίως λόγω της βελτιωμένης εκτίμησης για την πορεία των ασφαλιστικών εισφορών.
Να σημειωθεί εδώ ότι, όπως έχει εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, αναμένεται από την 1η Ιανουαρίου 2019 η μείωση του ασφάλιστρου υπέρ κύριας σύνταξης στο 13,3% για ελεύθερους περίπου 250.000 επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Παράλληλα, σχεδιάζεται η εφαρμογή της ελάχιστης εισοδηματικής βάσης για τις εισφορές επικούρησης και εφάπαξ. Τα δύο μέτρα κοστολογούνται σε 229 εκατ. ευρώ και θα δοθούν στα Ταμεία από τον κρατικό προϋπολογισμό, εφόσον ισχύσει το δεύτερο σενάριο. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι στο προσχέδιο, το οικονομικό επιτελείο παραδέχεται πως οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι υπέστησαν επιβάρυνση εξαιτίας της μετάπτωσης από την τεκμαρτή στην πραγματική εισοδηματική βάση και η αύξηση των εισφορών οδήγησε σε μείωση του αριθμού των ελεύθερων επαγγελματιών και των δηλωθέντων εισοδημάτων τους. «Το μέτρο στοχεύει στην αναστροφή αυτής της τάσης και στην ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης», αναφέρεται.
