Αποτυχία της Ουάσιγκτον η νίκη των δυνάμεων του Ερντογάν στην Αφρίν
Οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν στη μοίρα τους τους Κούρδους
Η κατάληψη της Αφρίν από τις τουρκικές δυνάμεις και τους Σύρους αντάρτες που υποστηρίζει η Άγκυρα έφερε το απόλυτο χάος στην περιοχή.
Τους Κούρδους μαχητές που αποχώρησαν ακολούθησε ένα ανθρώπινο ποτάμι προσφύγων, που είχαν καταφέρει να μείνουν σχετικά αλώβητοι στα επτά χρόνια του συριακού εμφυλίου.
«Κανέναν δεν ενοχλούσαμε. Βλέπαμε την καταιγίδα να μας προσπερνά. Αλλά μετά ήρθαν οι Τούρκοι», είπε Κούρδος κάτοικος της πόλης, όπου είχαν βρει καταφύγιο τα περασμένα χρόνια πρόσφυγες από τη βόρεια Συρία και το Ιράκ, Άραβες, Τουρκμένοι, Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, ακόμη και Κούρδοι Γιαζίντι.
Στο κέντρο και στα περίχωρα της Αφρίν εκτυλίσσονται απίστευτες σκηνές: ένα όργιο λεηλασιών και καταστροφής στα εγκαταλελειμένα σπίτια και καταστήματα, ενώ εκφράζονται φόβοι αντιποίνων και νέας άφιξης ισλαμιστών μαχητών , απουσία των κουρδικών πολιτοφυλακών καθώς προελαύνουν οι τουρκικές δυνάμεις. Κι ο εφιάλτης αναμένεται να λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν ορκίστηκε ότι θα επεκτείνει την επιχείρηση κατά των Κούρδων προς ανατολάς.
«Βασικά όλα επιτρέπονται. Δίκαιο και άδικο δεν υπάρχει πια. Η διεθνής έννομη τάξη πεθαίνει στα ερείπια της Συρίας», δήλωσε δυτικός αξιωματούχος στη βρετανική εφημερίδα The Guardian.
Η αποτυχία της αμερικανικής πολιτικής
Αλλά η πτώση της Αφρίν συνιστά παράλληλα και μια μεγάλη αποτυχία της συγκεχυμένης αμερικανικής πολιτικής στη Συρία. Οι κυβερνήσεις Ομπάμα και Τραμπ στήριξαν τις κουρδικές πολιτοφυλακές (YPG) που αποδείχθηκαν πολύτιμοι σύμμαχοι της Ουάσιγκτον στον αγώνα κατά του «Ισλαμικού Κράτους» προκαλώντας αρχικά την απογοήτευση και στη συνέχεια την οργή της Άγκυρας που θεωρεί τις YPG παρακλάδι του PKK. Oι Κούρδοι μαχητές ήταν η πιο σημαντική δύναμη κρούσης στο συνασπισμό των λεγόμενων Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, που ηγήθηκαν της εκστρατείας κατά των τζιχαντιστών στην ανατολική και βορειοανατολική Συρία και της κατάληψης της de facto πρωτεύουσάς τους, της Ράκα.
Όμως η στάση της Ουάσιγκτον εκλήφθηκε στην Άγκυρα ως σιωπηρή υποστήριξη της δημιουργίας ενός de facto κουρδικού κράτους στο μαλακό υπογάστριο της με αποτέλεσμα οι αμερικανο-τουρκικές σχέσεις να βρίσκονται σήμερα στο χαμηλότερο επίπεδο την τελευταία δεκαετία. Όταν εξαπέλυσε ο Ερντογάν την επιχείρηση με την άκρως ειρωνική ονομασία «Κλάδος Ελαίας» στις 20 Ιανουαρίου η Ουάσιγκτον δεν μπορούσε πια να κάνει τίποτε για να τη σταματήσει. Οι εκκλήσεις του Ντόναλντ Τραμπ για «αποκλιμάκωση» έπεσαν εις ώτα μη ακουόντων στην Άγκυρα, η οποία κατάφερε μάλιστα να αποσπάσει και την έγκριση της Μόσχας, παρά τις τεταμένες σχέσεις των δύο χωρών στο παρελθόν.
Παρατημένοι στη μοίρα τους οι Κούρδοι
Έτσι οι Κούρδοι της Αφρίν συνειδητοποίησαν ότι εγκαταλείφθηκαν στη μοίρα τους, όπως κι οι ομοεθνείς τους σε άλλα τραγικά κεφάλαια της ιστορίας της Μέσης Ανατολής. Την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος καταδίκαζε την τουρκική επιχείρηση, αξιωματούχοι της κυβέρνησής του άφηναν να εννοηθεί στην Άγκυρα, σύμφωνα με δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου, ότι η Ουάσιγκτον θα επανεξετάσει τη στήριξη προς τις κουρδικές πολιτοφυλακές.
Την ίδια ώρα πληροφορίες ανέφεραν ότι Κούρδοι μαχητές των SDF αποσύρονταν από τα μέτωπα κατά των τζιχαντιστών για να ενισχύσουν τους πολιορκούμενους ομογενείς τους στην Αφρίν. «Ο διεθνής συνασπισμός μας απογοήτευσε», είπε Κούρδος αξιωματούχος στην Αφρίν. «Υπάρχει μια διάβρωση της εμπιστοσύνης στην ικανότητα των ΗΠΑ να προστατέψουν τους συμμάχους τους στη Συρία», υπογράμμισε ο Χασάν Χασάν, αναλυτής του Tahrir Institute for Middle East Policy υποστηρίζοντας ότι η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να αποτρέψει την τουρκική επιχείρηση κατευνάζοντας με λεπτούς χειρισμούς τις ανησυχίες της Άγκυρας. Μόνον που κάτι τέτοιο θα απαιτoύσε από την αμερικανική κυβέρνηση επιδεξιότητα και συγκεκριμένη στρατηγική για τη Συρία, που έχει αποδείξει ότι δεν διαθέτει.
Άλλωστε είναι βαθιά διχασμένη ως προς τα επόμενα βήματα. Από τη μια ο Ντόναλντ Τραμπ βιάζεται να αποχωρήσουν οι αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία μετά την κατανίκηση των τζιχαντιστών, ενώ άλλοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι πρέπει να παραμείνουν εκεί με την ελπίδα να εκδιώξουν κάποια στιγμή από την εξουσία τον Μπασάρ αλ Άσαντ και να μειώσουν την επιρροή των Ρώσων και Ιρανών συμμάχων του στη χώρα.
Προς το παρόν, όμως, η Ουάσιγκτον έχει παραχωρήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων σε εκείνες ακριβώς τις δυνάμεις που επιδιώκουν την αποχώρησή της από τη Συρία. «Η Τουρκία πέταξε ένα βότσαλο στη λίμνη», είπε ο Χασάν, «και οι κυματισμοί που προκάλεσε δεν θα σταματήσουν σύντομα».
