Ζαχαρίας Καραταράκης: Οι ζωντανοί μύθοι και το χρέος τους στις κρίσιμες στιγμές

Το πολιτικό τοπίο είναι θολό. Φυσικά δεν είναι το πρόβλημά μας μόνο οικονομικό. Κλονίζονται βασικοί θεσμοί και τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν θεσμικούς ρόλους δεν τους σέβονται. Οι γραπτοί κανόνες λειτουργίας των θεσμών δεν επαρκούν, ούτε είναι δυνατόν να καθορίζεται, με λεπτομέρειες, η καθημερινή συμπεριφορά π.χ. του δημάρχου, του βουλευτή, του πρωθυπουργού, του πατέρα, του εραστή κ.λπ.. Εκείνος με το ήθος του αποδεικνύει καθημερινά την κοινωνική αξία βασικών θεσμών. Σε χώρες όπως η Αγγλία δεν υπάρχει Σύνταγμα. Η βασίλισσα όμως, ο πρωθυπουργός, ή τα μέλη μιας Λέσχης διατηρούν με θρησκευτική ευλάβεια τον σεβασμό προς τους θεσμούς και το ρόλο τους.

Αντίστοιχο φαινόμενο είναι οι Μύθοι. Οι αρχαίοι Ελληνικοί μύθοι τροφοδοτούν την παγκοσμία λογοτεχνία. Από τις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου, τον Σαίξπηρ, μέχρι τον Σεφέρη και τον Έλιοτ.

Υπάρχουν και τα πρόσωπα-μύθοι ή πρότυπα. Ο Κολοκοτρώνης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Μίκης Θεοδωράκης των Λαμπράκηδων, έχουν γράψει ιστορία.

Για όσους έχουν φύγει από τη ζωή είναι χρέος όλων μας να σεβαστούμε χωρίς πλαστές ηρωοποιήσεις τον μύθο τους. Για τον Μίκη όμως, ή Επιμίκη, όπως τον έλεγε ο Μποστ, είναι προσωπικό του χρέος να σεβαστεί την ιστορία του. Είναι αναμφισβήτητα μουσικός δημιουργός με επαναστατική συμβολή και διεθνή ακτινοβολία.

Ο πολιτικός Μίκης χαρακτηρίστηκε «εκκρεμές» που κινείται από το ένα άκρο του πολιτικού φάσματος στο άλλο. Δικαίωμά του, θα έλεγα. Η τελευταία του όμως παρουσία σε ένα αμφισβητούμενο συλλαλητήριο, ομολογώ, μου δημιούργησε συναισθήματα όχι θετικά. Φυσικά στο ίδιο έθνος ανήκουμε όλοι και ακροδεξιοί, και κομμουνιστές, και Συριζαίοι και κεντροαριστεροί και Κρητικοί και Μακεδόνες και Κύπριοι και Πόντιοι.  Η λογική όμως ότι στις λαοσυνάξεις και στις πλατείες θα λύσουμε τα εθνικά μας θέματα με βρίσκει αντίθετο. Το μήνυμα του πρόσφατου συλλαλητηρίου ήταν θολό. Όταν ζητωκραυγάζει ο Χρυσαυγίτης και χειροκροτεί συγχρόνως με τον Κρητικό κατσουνοφόρο ένας μύθος σαν τον Θεοδωράκη και τον Μανόλη Γλέζο θα προτιμούσα να μείνει στην ομιλούσα σιωπή της ιστορίας του και να αφήσει όλους μας να συναγάγουμε από την ιστορική του δράση διδάγματα αντί να γίνεται πομπός πολλών μηνυμάτων.

Ο Σαίξπηρ γράφει: «Όταν συννεφιάζει, ο φρόνιμος φορεί το πανωφόρι του». Όταν είναι πρόσωπο μυθικό, όπως ο Μίκης, θα προτιμούσα να φωτίζει το σκοτάδι με το φως της ιστορίας του και όχι παρέα με εκκλησιαστικούς ηγέτες να προσπαθεί από την αναπηρική καρέκλα να συσκοτίσει όλους μας.