«Μπλόκο» του ΣτΕ στην αναδρομικότητα των φορολογικών ελέγχων
Μέχρι την πενταετία
«Μπλόκο» στην αναδρομικότητα των φορολογικών ελέγχων πέραν της πενταετίας βάζει απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίνοντας αντισυνταγματική την τακτική της διοίκησης να χρησιμοποιεί παλαιότερες κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών ή υπόλοιπα σε ημεδαπές τράπεζες ως «νεότερα στοιχεία», επιμηκύνοντας έτσι τον χρόνο της παραγραφής.
Σύμφωνα με την 2934/17 απόφαση του Β΄ Τμήματος του ΣτΕ, δεν «αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία εκείνα τα οποία είτε είχαν περιέλθει σε γνώση της φορολογικής αρχής εντός της προβλεπόμενης στην παράγραφο 1 του ανωτέρω άρθρου 84 πενταετίας και αγνοήθηκαν ή δεν ελήφθησαν προσηκόντως υπόψη από αυτήν, είτε η φορολογική αρχή όφειλε να έχει λάβει γνώση τους, εντός της ίδιας πενταετίας, εάν είχε επιδείξει την δέουσα επιμέλεια, ήτοι εάν είχε λάβει τα προσήκοντα μέτρα ελέγχου και έρευνας, που προβλέπονται στο νόμο…».
Κατά την κρίση των δικαστών, εάν τα υπόλοιπα ή οι παλαιότερες κινήσεις λογαριασμών στις τράπεζες του εσωτερικού αποτελούσαν συμπληρωματικά στοιχεία, τότε ο κανόνας της 5ετους παραγραφής δεν θα είχε πεδίο εφαρμογής και η 10ετία θα γινόταν κανόνας, που όμως θα εμφάνιζε προβλήματα τόσο για το δημόσιο όσο και για τους φορολογούμενους.
Με δύο λόγια το ΣτΕ αποφαίνεται ότι δεν μπορεί ο φορολογούμενος να είναι όμηρος ενός ελέγχου για δέκα χρόνια, ούτε να αμυνθεί για ένα ποσό που βρέθηκε στον λογαριασμό του, αφού μπορεί να μην το θυμάται. Από αυτή την τακτική όμως δεν έχει όφελος ούτε το κράτος, το οποίο και αφερέγγυο φαίνεται, ούτε όμως είναι σε θέση να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή την εισπραξιμότητα του.
Σύμφωνα με τους ανώτατους δικαστές, η διοίκηση έχει ανά πάσα στιγμή στην διάθεση της τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών των φορολογουμένων στις ημεδαπές τράπεζες και θα μπορούσε να τα ελέγξει. Για τον λόγο αυτό, τα εν λόγω στοιχεία δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως στοιχεία τα οποία δεν είχε, ούτε μπορούσε να έχει δικαιολογημένα υπόψη του ο έφορος, κατά τον αρχικό έλεγχο ή την αρχική φορολογική εγγραφή. Επιπλέον, η παραγραφή πρέπει να έχει εύλογη διάρκεια, ενόψει του ότι η φορολογική διοίκηση έχει πλέον στα χέρια της αυτήν την τεχνολογία που μπορεί να την συνδράμει και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται, ούτε δικαιολογείται η 10ετής παραγραφή.
Με αυτόν τον τρόπο και η εκκαθάριση θα γίνεται γρηγορότερα και ο πολίτης θα ξέρει τι οφείλει, αλλά και το κράτος θα γνωρίζει εγκαίρως τα έσοδα του, ώστε να μπορεί να προγραμματίζει με ασφάλεια τις δαπάνες του.
Τέλος, στην απόφαση τους οι δικαστές σημειώνουν ότι «η διοίκηση, διαθέτουσα προδήλως περιορισμένο αριθμό καταλλήλως εκπαιδευμένου προσωπικού, ικανού να αξιολογήσει τα προκύπτοντα με βάση τις σύγχρονες μεθόδους ελέγχου στοιχεία, και επιβαρυμένη με την υποχρέωση ταυτοχρόνου ελέγχου τόσο παλαιών υποθέσεων, διεπομένων ενδεχομένως, ενόψει των αλλεπαλλήλων τροποποιήσεων της σχετικής με φόρους, τέλη και εισφορές νομοθεσίας, από μη ισχύουσες πλέον κατά τον χρόνο του ελέγχου διατάξεις, όσο και νέων υποθέσεων, διατρέχει τον κίνδυνο να επικεντρώνει την προσοχή της στη διενέργεια ελέγχων αφορώντων στις παραμένουσες σε εκκρεμότητα υποθέσεις παρελθόντων ετών, με συνέπεια να μην είναι σε θέση να ασκήσει επικαίρως ελέγχους για την εξακρίβωση τηρήσεως της ήδη ισχυούσης νομοθεσίας, οι οποίοι (έλεγχοι) θα ήταν ενδεχομένως και περισσότερο αποτελεσματικοί και λυσιτελείς και θα συνέβαλαν στην εμπέδωση στους διοικουμένους της συνειδήσεως για την εκπλήρωση των σχετικών με φόρους, τέλη και εισφορές υποχρεώσεων τους, που απορρέουν από ισχύουσες διατάξεις, σε χρόνο που θα έχουν και τη δυνατότητα να συμμορφωθούν και να αποφύγουν την επανάληψη ενδεχομένων παραβάσεων και, επομένως, και την επιβολή κυρώσεων, καθώς και να αποφύγουν τη συσσώρευση οικονομικών επιβαρύνσεων πολλών ετών».
