Επιστολή Σ. Βαρδάκη για το Γραφείο Ενάλιων Κρήτης

Την ενίσχυση με προσωπικό και αρμοδιότητες του Γραφείου Ενάλιων Κρήτης και την ανάγκη επανακαθορισμού του κριτηρίου της απόστασης από ενάλιες αρχαιότητες στην ανάπτυξη Καταδυτικού Πάρκου, αναδεικνύει με επιστολή του προς την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο Βουλευτής Ηρακλείου ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Βαρδάκης.

Η επιστολή του κ. Βαρδάκη έχει ως εξής:

“Η Κρήτη έχει μοναδικό ναυτικό παρελθόν από τη μινωική περίοδο. Υπήρξε το κατ’ εξοχήν ναυτικό σταυροδρόμι της Ανατολικής Μεσογείου το οποίο καταμαρτυρούν οι δεκάδες θέσεις ενάλιων και παράκτιων αρχαιοτήτων οι οποίες συνυπάρχουν και ταυτόχρονα απειλούνται από την έντονη οικονομική δραστηριότητα στην παράκτια ζώνη.

Θα ήθελα να θέσω υπόψιν σας δύο σοβαρά ζητήματα:

Α.Την ενίσχυση με προσωπικό και αρμοδιότητες του Γραφείου Ενάλιων Κρήτης

Β.Την ανάγκη επανακαθορισμού του κριτηρίου της απόστασης από ενάλιες αρχαιότητες στην ανάπτυξη Καταδυτικού Πάρκου

Α. Στον Οργανισμό του ΥΠΠΟ του 2002 προβλέπονταν δύο Γραφεία Εναλίων, ένα στην Περιφέρεια Κρήτης και ένα στο νομό Θεσσαλονίκης.

Το 2010 ενεργοποιήθηκε το Γραφείο της Κρήτης για την καλύτερη εξυπηρέτηση των φορέων της Κρήτης και την αποτελεσματικότερη προστασία των ενάλιων και παράκτιων αρχαιοτήτων του νησιού.

Ο ισχύων Οργανισμός του 2014 προέβλεπε την άσκηση των αρμοδιοτήτων όλων των τμημάτων της Εφορείας Εναλίων κατά τόπο στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου μόνο. Όμως, πρακτικά το Γραφείο διαχειρίζεται τα αιτήματα όλης της Κρήτης. Εν τούτοις, με ένα μόνο υπάλληλο χωρίς καμία ουσιαστική αρμοδιότητα επί τόπου, αφού όλα τα αιτήματα διαβιβάζονται στην Αθήνα, ενώ κατά την πορεία της διεκπεραίωσης, ενδέχεται να υπάρξει πρόσθετη αλληλογραφία με το Γραφείο Κρήτης, με αποτέλεσμα η διαδικασία να γίνεται χρονοβόρα και δυσλειτουργική.

Το προσχέδιο του νέου Οργανισμού που βρίσκεται στο ΣΤΕ (άρθ. 6 παρ. 3.ε), ορίζει τη συγκρότηση Γραφείου Κρήτης (μαζί με άλλα τρία: Θεσσαλονίκης-Ρόδου-Πύλου), με έδρα το Ηράκλειο και αρμοδιότητες σε όλη την Κρήτη, το οποίο θα λειτουργεί σε επίπεδο τμήματος.

Η δημιουργία των γραφείων είναι στη σωστή κατεύθυνση αποκέντρωσης της Εφορείας Εναλίων με μικρές ευέλικτες μονάδες. Η βαθμίδα του τμήματος είναι επίσης η αρμόζουσα διοικητικά. Συνεπώς καλό θα ήταν να γίνει σαφής η αρμοδιότητα χειρισμού επί τόπου των υποθέσεων – αιτημάτων της Κρήτης και να προβλεφθεί σαφώς η στελέχωσή του γραφείου με 3-4 υπαλλήλους, αντί του ενός. Η ελάχιστη σύνθεση καταδυτικού κλιμακίου είναι 3 άτομα, σύμφωνα με τον Κανονισμό Κατάδυσης του ΥΠΠΟ. Με αυτό τον τρόπο η διαδικασία γίνεται αποτελεσματικότερη, λιγότερο χρονοβόρα και λειτουργική.

Β. Επίσης σημαντικό θέμα αποτελεί η ανάδειξη των εναλίων αρχαιοτήτων και η ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού ως εναλλακτικού τουρισμού και τα προσχώματα της κείμενης νομοθεσία σχετικά με τη χωροθέτηση των Καταδυτικών Πάρκων.

Σύμφωνα με το άρθρο 10 του Νόμου 4296/2014 απαγορεύεται η οριοθέτηση Καταδυτικού Πάρκου (ΚΠ) σε απόσταση μικρότερη των τριών (3) ναυτικών μιλίων (5556 χιλιόμετρα) από κηρυγμένους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους. Με δεδομένο το πλήθος των ενάλιων και παράκτιων (με ενάλιο τμήμα) αρχαιοτήτων, οι οποίες είτε είναι κηρυγμένες, είτε είναι προς κήρυξη, είτε είναι γνωστή η παρουσία τους, αποκλείεται έτσι το μεγαλύτερο μέρος του παράκτιου χώρου της Περιφέρειας Κρήτης από τις επιλέξιμες περιοχές χωροθέτησης ΚΠ (Σύμφωνα με μελέτη της Περιφέρειας Κρήτης)

Όμως η δημιουργία ενός ΚΠ αποτελεί ουσιαστικά μια ζώνη προστασίας της περιοχής οριοθέτησης του, σύμφωνα με τις επιτρεπόμενες και απαγορευμένες ενέργειες που μπορούν να αναπτυχθούν εντός των περιοχών αυτών.

Πιο συγκεκριμένα εντός του ΚΠ επιτρέπεται η ναυσιπλοΐα αποκλειστικά και μόνο στα σκάφη, στα πλωτά και υποβρύχια μέσα του φορέα διαχείρισης και σε όσα χρησιμοποιούνται προς εξυπηρέτηση των επισκεπτών, καθώς, επίσης, στα πλωτά και υποβρύχια μέσα των αρμόδιων ελεγκτικών Αρχών.

Αντιθέτως, εντός της θαλάσσιας περιοχής του πάρκου απαγορεύεται η αγκυροβολία, κάθε μορφή αλιείας, συμπεριλαμβανόμενης της υποβρύχιας, η σύλληψη της πανίδας και η συλλογή της χλωρίδας, κάθε αθλητική ή άλλη θαλάσσια δραστηριότητα, καθώς και κάθε δραστηριότητα που παρακωλύει τις καταδύσεις ή τις πράξεις διαχείρισης του Πάρκου.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με την πραγματοποίηση της καταδυτικής δραστηριότητας με τη συνοδεία δυτών του ΚΠ και την εποπτεία του πάρκου από τον φορέα διαχείρισης τις ώρες και μέρες που δεν λειτουργεί, καθιστούν την καταδυτική δραστηριότητα ιδιαίτερα ασφαλή και φιλική προς το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον.

Τίθεται λοιπόν η ανάγκη για αλλαγή του κριτηρίου της απόστασης από ενάλιες αρχαιότητες ούτως ώστε, επιλέξιμες περιοχές για την ανάπτυξη καταδυτικού τουρισμού οι οποίες διαθέτουν τους απαιτούμενους προς τούτο πόρους, όπως είναι τα ναυάγια και οι ενάλιες αρχαιότητες, να μπορούν να αναπτύσσουν βιώσιμες εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ο διττός στόχος της προστασίας του ενάλιου αρχαιολογικού πλούτου και ταυτόχρονα διαφοροποιείται και εμπλουτίζεται το τουριστικό- πολιτιστικό προϊόν προς όφελος των τοπικών κοινωνιών”.