“Τα Αστερούσια της Παράδοσης και της Ιστορίας” με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης

Τετραήμερο συνέδριο με θέμα «Τα Αστερούσια της Παράδοσης και της Ιστορίας» που οργανώνει το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας από 14 έως 17 Ιουλίου σε Πύργο, Χάρακα και Εθιά πραγματοποιείται με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης.

Σκοπός του συνεδρίου είναι να αναδειχθούν η ιστορία, η παράδοση, η πολιτισμική, η οικολογική, και αρχαιολογική αξία της ευρύτερης περιοχής.

Το συνέδριο πραγματοποιείται με την οργανωτική συνδρομή του δήμου Αρχανών-Αστερουσίων, των πολιτιστικών συλλόγων της δημοτικής ενότητας Αστερουσίων, των τοπικών κοινοτήτων της δημοτικής Ενότητας Αστερουσίων, και την συμμετοχή των δήμων: Φαιστού, Γόρτυνας, Μινώα-Πεδιάδας, Βιάννου. Σε συνέντευξη τύπου στη Περιφέρεια Κρήτης η Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου-Σκορδαλάκη και ο πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας Κώστας Μουτζούρης, (παρουσία μελών της διοίκησης του Κέντρου), αναφέρθηκαν στους στόχους αλλά και στην θεματολογία του σημαντικού συνεδρίου. «Οι άγνωστες πτυχές των Αστερουσίων στο πέρασμα των αιώνων, η ιστορία τους, ο πολιτισμός τους από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, θα αναδειχθούν στο σημαντικό συνέδριο που οργανώνεται και θα συμμετέχουν σημαντικοί επιστήμονες, ομιλητές.

Μια βαριά, πλούσια ιστορία θα παρουσιαστεί και που δεν έχει πάρει την θέση που της αρμόζει στο ιστορικό «πάνθεον». Στο συνέδριο θα αναδειχθεί η πολιτισμική, οικολογική, ιστορική, αρχαιολογική αξία του ιερού βουνού. Το βάρος της ιστορίας που «σηκώνει» μοναδικό και εμάς υπεύθυνους να το διασώσουμε να το προστατεύσουμε και να το μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές» δήλωσε η Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου-Σκορδαλάκη.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας Κώστας Μουτζούρης ανέφερε: «Το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας οργανώνει με τη συνδρομή της Περιφέρειας Κρήτης, των δήμων, των φορέων της περιοχής ένα μοναδικό συνέδριο όπου πολλά που θα αναλυθούν θα ακουστούν ίσως για πρώτη φορά.

Θέλουμε μέσα από το συνέδριο να αναδείξουμε την ιστορία τον πολιτισμό την κουλτούρα αυτής της περιοχής και κυρίως να ευαισθητοποιήσουμε τους Κρητικούς να γνωρίσουν την ιστορία τους.

Όταν γνωρίζουμε κάτι το αγαπάμε, το προστατεύουμε πιο πολύ, το εκτιμάμε. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το συνέδριο αυτό θα είναι μια αρχή για μια σειρά συνεδρίων τα οποία θα γίνονται σε τακτά διαστήματα ώστε τα Αστερούσια να βγουν στο προσκήνιο. Είναι μια περιοχή «παρθένα» με μοναδική φύση».

Το πρόγραμμα

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2016, Πύργος [ Αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου ] 11.00 Ξενάγηση στις αρχαιότητες και τα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής του Πύργου Μονοφατσίου Ξεναγοί : Ζαχαρίας Καλοχριστιανάκης και Μαρία Σηφάκη 17.00 Προσέλευση – Εγγραφή των συνέδρων

Α ( ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ) ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρείο : π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος και Εμμανουήλ Καπετανάκης 17.30 Καλωσόρισμα από το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας Καλωσόρισμα – ευλογία από τον σεβασμιότατο μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριο Καλωσόρισμα – ευλογία από τον σεβασμιότατο μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα Καλωσόρισμα – χαιρετισμός από τον αντιπεριφερειάρχη Ηρακλείου κ. Ευριπίδη Κουκιαδάκη Καλωσόρισμα – χαιρετισμός από τον δήμαρχο Αρχανών – Αστερουσίων κ. Μανόλη Κοκοσάλη Καλωσόρισμα – χαιρετισμός από τον δήμαρχο Φαιστού κ. Γεώργιο Αρμουτάκη Χαιρετισμός από τον δήμαρχο Γόρτυνας κ. Νικόλαο Σχοιναράκη Χαιρετισμός από τον δήμαρχο Μινώα(ς) Πεδιάδας κ. Ζαχαρία Καλογεράκη Χαιρετισμός από τον δήμαρχο Βιάννου κ. Παύλο Μπαριτάκη Χαιρετισμοί εκπροσώπων Αρχών και Φορέων Κήρυξη της έναρξης των εργασιών του συνεδρίου από τον Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρο Αρναουτάκη 18.30

Σωκράτης Σκαρτσής, Η οντολογική λειτουργία του τόπου στην πολιτισμική παράδοση 18.50

Θεανώ Βρέντζου, Αστερούσια. Το Ιερό Βουνό 19.10 Διάλειμμα

Β ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρείο : Μανόλης Συμεωνίδης και Αντώνης Αντωνάκης 19.40 Ευάγγελος Χαριτόπουλος, Μάριος Παπαδάκης και Στέλιος Μανωλιούδης, Ιαματικοί τόποι στα Αστερούσια Όρη – Το Ασκληπιείο του Λέντα : απόπειρα διερεύνησης των παραγόντων επιλογής του χώρου 20.00 Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Βουλγαράκης, Ασκητισμός και Μοναχισμός στα Αστερούσια – Προσφορά στην Ορθοδοξία 20.20 Νίκος Ψιλάκης, Μορφές μοναστικής άσκησης στον ορεινό όγκο των Αστερουσίων. Αναχωρητισμός και οργανωμένος μοναχισμός 20.40 Αμαλία Κουμπούρα, Το θαύμα και το τάμα σε σχέση με τη θρησκευτική πίστη και τη θρησκευτική συμπεριφορά στην παραδοσιακή κοινωνία των Αστερουσίων 21.00 π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, Η Αγιότητα που χαμογελάει ( ο Γέροντας Ευμένιος Σαριδάκης των Αστερουσίων ) 21.20 Κωστής Η. Παπαδάκης, Σχέσεις Αστερουσίων και επαρχίας Αγίου Βασιλείου– Βίοι παράλληλοι ( με έμφαση στην εκπαίδευση και στον θρησκευτικό πολιτισμό ) 21.40 Παρεμβάσεις – Συζήτηση 22.00 Μουσική εκδήλωση

Παρασκευή 15 Ιουλίου 2016 ( πρωί ), Πύργος

Γ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρείο : Θεανώ Βρέντζου και Σεβαστή Λασκαρέλια 8.30 Γιάννης Κακουδάκης, Η γεωπολιτική αξία των Αστερουσίων στην Ιστορία της Κρήτης 8.50 Νίκος Γιγουρτάκης, Η Αραβική παρουσία στα Αστερούσια κατά τη Βυζαντινή Περίοδο 9.10 Κώστας Τσικνάκης, Η περιοχή των Αστερουσίων στην τελευταία περίοδο της Βενετοκρατίας 9.30 Γιάννης Στεφανάκης, Ο Καπετάν Χαράλαμπος Αγγελιδάκης ( 1821 – 1900 ) αρχηγός Μονοφατσίου 9.50 Ζαχαρίας Καλοχριστιανάκης, Η εγκατάσταση των προσφύγων στα Κεντρικά Αστερούσια και η ένταξή τους στις τοπικές κοινωνίες 10.10 Μιχάλης Παπαηλιάκης, Η συντήρηση της Ιστορικής Μνήμης. Προτομές των αγωνιστών των Κρητικών Επαναστάσεων σε οικισμούς των Αστερουσίων 10.30 Παρεμβάσεις – Συζήτηση

10.50 Διάλειμμα

Δ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρείο : Αλεξάνδρα Καρέτσου και Όλγα Καλογιαννάκη 11.10 Γεώργιος Καλογεράκης, Το τελευταίο βλέμμα της Λευτεριάς. Ο Άγγελος Νικολάου Ρουκουνάκης από τον Χάρακα Μονοφατσίου 11.30 Άννα Μανουκάκη, Το πρωτόκολλο της 3ης Αυγούστου 1941 στω Φιλίππω Αστερουσίων

11.50 Δημοσθένης Καραγιάννης, Ο Γενάρης του 1942 στα Αστερούσια. Σελίδες από το ξεκίνημα της Εθνικής Αντίστασης στη Ανατολική Κρήτη 12.10 Αντώνης Σανουδάκης, Η τοπογραφία της Αντίστασης στα Αστερούσια 12.30 Στεφανία Αρχοντάκη, Δημογραφικές εξελίξεις και τάσεις στη ζώνη των Αστερουσίων 12.50 Γιώργος Μαργαρίτης, Τα Αστερούσια ως σύνορο : το νότιο μέτωπο του Άξονα 13.10 Αθανασία Ψαρουλάκη, Ο ασυμβίβαστος των Αστερουσίων. Προσέγγιση στη ζωή και τη δράση του Κωστή Πετράκη 13.30 Αλέξανδρος Κατσαπρακάκης, Οι απλοί άνθρωποι – κάτοικοι των Αστερουσίων την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής 13.50Αριστομένης Συγγελάκης, Αστερούσια – Βιάννος : Από την πρωτοπορία της Εθνικής Αντίστασης στον ανυποχώρητο αγώνα για «Δικαιοσύνη και Αποζημίωση !» 14.10 – 14.30 Παρεμβάσεις – Συζήτηση

Παρασκευή 15 Ιουλίου 2016 ( απόγευμα ), Χάρακας 17.00 – 18.50 Ξενάγηση στις αρχαιότητες και τα αξιοθέατα του Χάρακα Ξεναγοί : Μαρία Σηφάκη, αρχαιολόγος, Ζαχάρης Βασιλάκης, αρχαιολόγος, και Γιάννης Στεφανάκης, δάσκαλος, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Χάρακα

Ε ΣΥΝΕΔΡΙΑ [Αίθουσα Πολιτιστικού Συλλόγου Χάρακα ] Προεδρείο : Αικατερίνη Σφακιανάκη – Hausner και Μαρία Σηφάκη 18.50 Καλωσόρισμα – χαιρετισμοί από τους εκπροσώπους των τοπικών Αρχών και Φορέων 19.00 Αλεξάνδρα Καρέτσου, Περίβολοι υπαίθριων ιερών : Αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, πήλινα ομοιώματα και εικονογραφία. Η περίπτωση του Κόφινα 19.20 Αλεξία Σπηλιωτοπούλου, Η ταυτότητα των πήλινων ανθρωπόμορφων ειδωλίων από το Μινωικό Ιερό Κορυφής Κόφινα Αστερουσίων 19.40 Αντώνης Βασιλάκης, Τα Αστερούσια στη Μινωική Εποχή 20.00 Διαμαντής Παναγιωτόπουλος, Μινωική Κουμάσα 2012 – 2016. Στόχοι, αποτελέσματα και οράματα ενός διεπιστημονικού προγράμματος 20.20 Κωνσταντίνος Χαρ. Τζιαμπάσης, Οι ανέλπιστες μεταβολές των πόλεων : Ιστορικά και αρχαιολογικά τεκμήρια από τη Γόρτυνα και τη χώρα της ( 2ος αι. π. Χ. – 6ος αι. μ. Χ. ) 20.40 Αθηνά Σφακάκη, Από το Μινωικό Ιερό Κορυφής στη Χριστιανική Θρησκευτική Έκφραση 21.00 Piero Meogrossi, Η Μινωική κληρονομιά ( Λέντας ) και ο Μυκηναϊκός κώδικας ( Πύλος ) θα βοηθούσαν να μετρήσουμε … μέχρι τη Ρώμη ; 21.20 Καλλιόπη Γκαλανάκη, Χριστίνα Παπαδάκη και Μιχάλης Σπυριδάκης, Ταφικές πρακτικές στο αρχαίο Ρύτιο : ανασύνθεση παλαιών και νέων ανασκαφικών δεδομένων 21.40 Παρεμβάσεις – Συζήτηση 22.00 Φιλοξενία από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και τους κατοίκους του Χάρακα

Σάββατο 16 Ιουλίου ( πρωί ), Εθιά [ Αίθουσα του παλιού Δημοτικού Σχολείου ]

ΣΤ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρείο : Γιάννης Κακουδάκης και Αντώνης Βασιλάκης Καλωσόρισμα – χαιρετισμοί από τους εκπροσώπους των τοπικών Αρχών και Φορέων 8.30 Αντώνης Κακουδάκης, Τα σόγια ( οικογένειες ) της Εθιάς ( ιστορία – καταγωγή – εγκατάσταση – γενεαλόγιο ) 8.50 Νίκος Μαθιουδάκης, Δημοτικό Σχολείο Εθιάς : Ιστορία, μνήμες, νοσταλγία αλλά και πόνος ψυχής 9.10 Πηνελόπη Ντουντουλάκη, Λάκκοι Χανίων – Εθιά Ηρακλείου : Φόρος τιμής σε ακατάλυτους δεσμούς αίματος 9.30 Αντώνης Ε. Τσιριγωτάκης, Αστερουσιανές συνήθειες και παρατηρήματα πριν και μετά τον γάμο 9.50 Βασίλης Χαρωνίτης, Από το περιβόλι των θρύλων των Αστερουσίων 10.10 Γεώργιος Γρ. Σταματάκης, Τα τελώνια 10.30 Ανδρέας Λενακάκης, Η λαογραφική

έρευνα στους οικισμούς των Αστερουσίων 10.50 Μαρία – Στέλλα Ζεάκη, Ψηφιακά Μέσα και Πολιτιστική Επικοινωνία : Αξιοποιώντας το διαδίκτυο και τις νέες μορφές επικοινωνίας στη διαχείριση και ανάδειξη του λαογραφικού πλούτου των Αστερουσίων 11.10 Γεωργία Σφακιανάκη, Ένας Θρύλος, δύο τραγούδια και το μοιρολόι της Παναγίας από το Ροτάσι 11.30 Παρεμβάσεις – Συζήτηση

11.50 – 12.10 Διάλειμμα

Ζ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο : Κωνσταντίνος Χαρ. Τζιαμπάσης και Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Βουλγαράκης 12.10 Μιχάλης Βελεγράκης, Εκπαίδευση και ψυχαγωγία στα Αστερούσια 12.30 Δημήτρης Χ. Σάββας, « Ακριβής περιγραφή, περιπετειών ας υφίσταται το Δημοτικόν σχολείον Χάρακα κατά τα σχολικά έτη 1882 – 83 και 1883 – 84. – Προσφώνησις » 12.50 Χριστίνα Βαμβούρη και Παναγιώτα Καρτάλη, Μελετώ και γνωρίζω τα Αστερούσια : Σχέδιο διδασκαλίας για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση 13.10 Στυλιανή Καλεντάκη, Anne Gruner Schlumberger (1905–1993 ) : Μια Γαλλίδα με όραμα στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης 13.30 Λίλα Εληώτη, Αρχειακή χαρτογράφηση των Αστερουσίων. Μια πρώτη Προσέγγιση 13.50 Βούλα Επιτροπάκη, Διαχρονικές αρχές, ρήτρες και πηγές Δικαίου της ευρύτερης περιοχής των Αστερουσίων 14.10 Μιχάλης Ασκορδαλάκης, Στερουσιανή μουσική και στερουσιανοί μουσικοί 14.30 Μαρία Καλαθάκη, Η ιατρική περίθαλψη στα Αστερούσια άλλοτε και σήμερα 14.50 – 15.10 Παρεμβάσεις – Συζήτηση

Σάββατο 16 Ιουλίου 2016 ( απόγευμα ), Εθιά

Η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο : Διαμαντής Παναγιωτόπουλος και Πηνελόπη Ντουντουλάκη 17.30 Γκάρεθ Όουενς, Οι μινωικές επιγραφές από το Ιερό Κορυφής Κόφινα 17.50 Ζαχαρίας Σμυρνάκης, Το όνομα Αστερούσια και το πρόβλημα της ερμηνείας του 18.10Μαρία Ζωγραφάκη, ‘Στερουσιανή μου πέρδικα, όμορφα στραταρίζεις.’ Η κρητική λαλιά στην περιοχή των Αστερουσίων 18.30Μάριος Παπαδάκης, Ευάγγελος Χαριτόπουλος και Αλέξανδρος Ρονιώτης, Τα ακτωνύμια και νησιωνύμια των Αστερουσίων 18.50 Αταλάντη Μιχελογιαννάκη, ‘Ανάγνωση’ σε τοπωνύμια των Αστερουσίων 19.10 Γιώλα Επιτροπάκη, Ο λαϊκός, συγγραφικός και ποιητικός, λόγος στη Δημοτική Ενότητα Αστερουσίων 19.30Κώστας Μουτζούρης, Μανόλης Λουλάκης, ο χαρισματικός και πάντοτε ετοιμόλογος στιχουργός 19.50 Μανώλης Γιαχνάκης, Εντευκτήριο Πολιτισμού Αστερουσίων και Αντίσταση 20.10 Ιωάννης Βελεγράκης, Η εικαστική παρουσία και δραστηριότητα στα Αστερούσια 20.30 Μαρία Χουλάκη, Γυναίκες. Ένα μετερίζι στα Αστερούσια 20.50 Παρεμβάσεις – Συζήτηση 21. 30 Μουσική εκδήλωση

Κυριακή 17 Ιουλίου 2016 ( της Αγίας Μαρίνας ) , Εθιά

Θ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρείο : Γιώργος Μαργαρίτης και Ιωάννης Γαρεφαλάκης 10.0 Στέλιος Γυπαράκης, Το Δίκτυο Natura στα Αστερούσια : Σύμμαχος και φίλος της τοπικής κοινωνίας 10.20 Γεώργιος Αρμουτάκης, Δήμος Φαιστού και Αστερούσια : διαρκής σχέση σεβασμού προς το περιβάλλον και τον πολιτισμό 10.40 Άννα Ζουράρη, Αστερούσια. Φύση – Περιβάλλον : Προστασία της τοπικής πανίδας και χλωρίδας – εκμετάλλευση – ανάπτυξη

11.00 Μιχάλης Καθαράκης, Αξιοποίηση των πολιτιστικών αξιών για τη δημιουργία ανάπτυξης, ανάδειξης της σχέσης πολιτισμού και τοπικής επιχειρηματικότητας 11.20 Αικατερίνη Κούλη, Τα Αστερούσια. Δυνατότητες και αναγκαίες αλλαγές στον δρόμο για ανάπτυξη και ευημερία 11.40 Ευανθία Λιναρδάκη και Ζεβεδαίος Ανδρουλάκης, Δρόμοι του χθες που οδηγούν στο αύριο 12.00 Παρεμβάσεις – Συζήτηση 12.20 12.50 Διάλειμμα 12.50 – 14.10 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ : Η πρόοδος, η ανάπτυξη και το μέλλον των Αστερουσίων Συντονισμός : Κώστας Μουτζούρης Η Αικατερίνη Κούλη θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας για την πρόοδο, την ανάπτυξη και το μέλλον των Αστερουσίων. 14.10 Απολογισμός του Συνεδρίου 14. 30 ( Απο ) Χαιρετισμοί