Στο «μικροσκόπιο» η διαχείριση ακραίων φαινομένων

Στο «μικροσκόπιο» των επιστημόνων του κλάδου, που μελετάει τις φυσικές καταστροφές από ακραία υδατομετεωρολογικά φαινόμενα, βρέθηκε το Ρέθυμνο στα πλαίσια προγράμματος που πραγματοποιήθηκε χθες από το Εργαστήριο Υδρολογίας & Αξιοποίησης Υδατικών πόρων της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στην αίθουσα συνεδριάσεων του ξενοδοχείου «ΑΕGEAN PEARL» στο Ρέθυμνο.

Το πρόγραμμα υλοποιείται στα πλαίσια της 2ης Συνάντησης Εταίρων του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος «PEARL: Preparing Extreme And Rare events in coastal regions».

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «PEARL»

Πρόκειται για Ευρωπαϊκό Ερευνητικό έργο που υλοποιείται στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος Πλαίσιο και χρηματοδοτείται από την Γενική Διεύθυνση Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το «PEARL» αφορά στην προετοιμασία των κοινωνιών για ακραία υδρομετεωρολογικά φαινόμενα σε παράκτιες περιοχές, ενώ 23 διακεκριμένοι φορείς από Ευρώπη, Αμερική και Ασία, που συμμετέχουν στο έργο, εξετάζουν επτά περιοχές από την Ευρώπη. Τα ζητήματα που απασχολούν τους επιστήμονες που εργάζονται στο πρόγραμμα είναι οι καταστροφικές συνέπειες από τις πλημμύρες που απειλούν τις παράκτιες αστικές περιοχές. Ωστόσο, εξετάζονται και οι παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση του κινδύνου που απειλούν τις Ευρωπαϊκές πόλεις, όπως η ραγδαία αστικοποίηση σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και την έλλειψη πολιτειακών και θεσμικών μέσων. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι δυσμενείς παράγοντες και να επιτευχτεί η πρόληψη και διαχείριση των ακραίων φαινομένων πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλαπλοί θεσμικοί, πολιτειακοί, οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το «PEARL» συνδυάζει την επιστημονική έρευνα με την πρακτική εμπειρία των κοινωνικών εταίρων σε θέματα υδρολογίας, μείωσης και διαχείρισης των κινδύνων με σκοπό την ανάπτυξη βιώσιμων και καινοτόμων λύσεων για τις παράκτιες κοινωνίες εστιάζοντας σε ακραία υδρο-μετεωρολογικά φαινόμενα.

Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων που θα επιτρέψουν τη βελτίωση των απαραίτητων διαδικασιών και εργαλείων για την έγκαιρη προειδοποίηση ενός κινδύνου πλημμύρας. Μία πανευρωπαϊκή βάση δεδομένων θα συγκεντρώσει όλες τις περιπτώσεις, καλά παραδείγματα και προγράμματα επίδειξης από όλη την Ευρώπη με στόχο τη δημιουργία και εφαρμογή μελλοντικών αναπτυξιακών και πολεοδομικών σχεδίων που θα περιορίζουν τoν κίνδυνο καταστροφής. Το «PEARL» θα συνδυάσει τον κίνδυνο με τις αιτίες εκτίμησης, την πρόληψη, πρόγνωση και έγκαιρη ειδοποίηση με την ανάπτυξη διαρθρωτικών και μη στρατηγικών και ενεργής συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ-ΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Ο Επίκουρος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συγκεκριμένα στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών, Χρήστος Μακρόπουλος σε δηλώσεις του επεσήμανε πως το Ρέθυμνο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα παράκτιας πόλης που αξίζει να μελετηθεί και να ερευνηθούν οι τρόποι διαχείρισης ακραίων καιρικών φαινομένων. Μάλιστα, δεν παρέλειψε να αναφέρει πως η τοπική κοινωνία, ο Δήμος Ρεθύμνου και όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ρεθύμνου, δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ανταποκρίνονται θετικά στο πρόγραμμα, γεγονός που διευκολύνει την έρευνα και τη συνεργασία με τους επιστήμονες.

Μπορεί το πρόγραμμα να υλοποιείται τους τελευταίους έξι μήνες ωστόσο οι επιστήμονες έχουν στην διάθεσή τους στοιχεία τα οποία αναλύουν με τα πιο σύγχρονα τεχνολογικά. Αυτή η δυνατότητα, όπως υπογράμμισε ο κ. Μακρόπουλος, είναι εργαλείο για την έρευνα και την ασφαλή διεξαγωγή συμπερασμάτων. Επιπλέον, ο ίδιος αναφέρθηκε και στα παραδείγματα που υπάρχουν μέχρι σήμερα από την Ελλάδα και άλλες χώρες και αφορούν στην οργάνωση και κινητοποίηση των κοινωνιών σε ακραίες συνθήκες, τα οποία οι ίδιοι αξιοποιούν στην έρευνά τους. Χαρακτηριστικά ανέφερε: «Υπάρχουν αυτή τη στιγμή παραδείγματα από άλλες χώρες, από τη Βόρεια Ευρώπη και από Ασία, Ιαπωνία, Καραϊβική, μαθήματα τα οποία παίρνουμε για το πώς οργανώνονται καλύτερα οι τοπικές κοινωνίες για να αντιμετωπίσουν τέτοιες καταστάσεις, ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να συνεργαστούν τοπικές κοινωνίες δηλαδή πολίτες με την τοπική αυτοδιοίκηση. Τέτοια μαθήματα μας έρχονται από αλλού και επίσης μαθαίνουμε και από τον τρόπο που γίνονται τα πράγματα στο Ρέθυμνο. Συνδυασμένα αυτά με πολύ καινούργια εργαλεία πιστεύουμε ότι θα δείξουν κάτι πολύ ενδιαφέρον».

ΣΤΟΧΟΣ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΠΟΡΙΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Από την πλευρά του ο καθηγητής συστημάτων νερού στο πανεπιστήμιο του ΙΗΕ στο Ντέλφτ της Ολλανδίας και συντονιστής του προγράμματος, Ζόραν Βόγινοβιτς ανέφερε πως ο βασικός στόχος δεν είναι μόνο η έρευνα αλλά και η αξιοποίηση των πορισμάτων που θα προκύψουν από τις τοπικές κοινωνίες με τις οποίες όπως είπε υπάρχει συνεργασία και επικοινωνία προς αυτήν την κατεύθυνση.

Συγκεκριμένα τόνισε: «Ο βασικός στόχος του προγράμματος είναι η καλύτερη προετοιμασία των τοπικών κοινωνιών για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων. Το Ρέθυμνο είναι μια από τις σημαντικές πόλεις που έχουμε επιλέξει για την ανάπτυξη μεθοδολογιών και βασικός μας στόχος είναι όχι απλά να αναπτύξουμε μεθοδολογίες αλλά να χρησιμοποιηθούν αυτές οι μεθοδολογίες και τα εργαλεία από τις τοπικές κοινωνίες. Τα εργαλεία και τα αποτελέσματα του προγράμματος δεν στοχεύουν στο να παρουσιαστούν απλά στο κλείσιμο του προγράμματος αλλά να υπάρχει μια σταθερή ροή πληροφορίας και εργαλείων καθ όλη τη διάρκεια. Βασικός στόχος είναι η χρησιμότητα και η βελτίωση αυτών των εργαλείων από τις τοπικές κοινωνίες, την τοπική αυτοδιοίκηση, την πολιτική προστασία να έχουν χρόνο να δουν τα αποτελέσματα και να τα σχολιάσουν και να τα τροποποιήσουμε μαζί ώστε να τους είναι χρήσιμα. Διαλέξαμε τις επτά περιπτώσεις ώστε να έχουμε μια απλή κατανομή θεμάτων σε όλη την Ευρώπη. Θέλαμε καλή γεωγραφική κατανομή. Έχουμε περιπτώσεις στη Βόρεια Ευρώπη, στην Αγγλία στη Γερμανία, στη Γαλλία και μας ενδιέφερε και η περίπτωση της Ελλάδας στη Μεσόγειο. Η κάθε περίπτωση έχει διαφορετικές κλιματικές, κοινωνικές συνθήκες, διαφορετικά δίκτυα και στην περίπτωση του Ρεθύμνου οι βασικοί κίνδυνοι και οι βασικές διαδικασίες που μας ενδιαφέρουν είναι πλημμύρες από τη θάλασσα, αστικές πλημμύρες αλλά και ο συνδυασμός αυτών των δύο».

Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί για τέσσερα χρόνια ενώ η ερευνητική ομάδα του ΕΜΠ με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Επίκουρο Καθηγητή Χρήστο Μακρόπουλο και ερευνητές από το Kings College London και το United Nations University, πραγματοποίησαν κάποιες πρώτες συναντήσεις με εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης και της ευρύτερης τοπικής κοινωνίας. Σκοπός ήταν αφενός η ενημέρωσή τους για τους στόχους και το αντικείμενο του έργου και αφετέρου την ενεργή συμμετοχή τους σε μελλοντικές δράσεις επίδειξης και πιλοτικής εφαρμογής των τεχνολογικών εργαλείων που θα αναπτύξει το PEARL.

Το ΕΜΠ έχει ήδη ξεκινήσει επικοινωνία με την Περιφέρεια Κρήτης, το Δήμο Ρεθύμνου και τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης, ενώ κατά την έναρξη των εργασιών της συνάντησης του PEARL ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών έργων κος Νίκος Κονταξάκης απεύθυνε σύντομη ομιλία χαιρετίζοντας τη διοργάνωση και εκφράζοντας τη θετική διάθεση του Δήμου να συνεργαστεί σε ένα καινοτόμο πρόγραμμα το οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει μελλοντικά στη βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης του Ρεθύμνου και την αποφυγή καταστροφικών φαινομένων. Στην εναρκτήρια ομιλία παραβρέθηκε και ο Αντιδήμαρχος Παιδείας κ. Γεωργαλής. Παράλληλα υλοποιήθηκαν συναντήσεις με το Λιμενικό Ταμείο Ρεθύμνου και την Προϊσταμένη κ. Αθανασία Δασκαλάκη, με τη ΔΕΥΑ Ρεθύμνου όπου παρευρέθηκαν ο Πρόεδρος κ. Άγγελος Μάλας, μέλη του ΔΣ και επιστημονικό προσωπικό της και με την Εθελοντική Ομάδα Πολιτικής Προστασίας Ρεθύμνου όπου παρευρέθηκαν ο Πρόεδρος κ. Στέφανος Δαμανάκης, μέλη του ΔΣ και εθελοντές της ομάδας.

Τέλος συνάντηση πραγματοποιήθηκε με τον πρώην Δήμαρχο Ρεθύμνου Δημήτρη Αρχοντάκη, ο οποίος μέσω της πολυετούς εμπειρίας του επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το PEARL και τη μεταφορά της μακροχρόνιας έμπρακτης γνώσης του στους τομείς σχεδιασμού και υλοποίησης αντιπλημμυρικών και γενικά υδραυλικών έργων στο έργο.
goodnet.gr, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΛΑΨΙΝΟΥ