Υγεία: ένα ριζικά καινοτόμο μοντέλο διαχείρισης

Eίναι εφικτό οι ίδιες, ποιοτικές, υπηρεσίες Υγείας να προσφέρονται σε όλους; Κι αν ναι, πώς μπορεί να γίνει αυτό σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, μειωμένων προϋπολογισμών και κρατικών μονοπωλίων ή ολιγοπωλίων;

Αυτά τα ερωτήματα καλούνται να απαντήσουν κόμματα, σύλλογοι επαγγελματιών υγείας, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι διοικητές ασφαλιστικών ταμείων και νοσοκομείων. Μια δοκιμασμένη απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα αποτελεί ένα καινοτόμο μοντέλο διαχείρισης των υπηρεσιών υγείας μέσω ΣΔΙΤ (σύμπραξη δημοσίου – ιδιωτικού τομέα).

Το μοντέλο αυτό θα έχει βάση την αιρετή περιφέρεια και θα στηρίζεται στους εξής πυλώνες: δημόσια ιδιοκτησία, δημόσιος έλεγχος, δημόσιες επενδύσεις, ιδιωτική διαχείριση (management).

Η πρόσβαση των πολιτών είναι ελεύθερη, μη αποκλειστική, χωρίς κόστος για τους ίδιους και καθολική για το σύνολο των υπηρεσιών Υγείας: πρωτοβάθμια περίθαλψη, νοσοκομειακή φροντίδα, εξειδικευμένες πανεπιστημιακές υπηρεσίες, μετανοσοκομειακή φροντίδα, επείγουσα φροντίδα.

Οι αρμοδιότητες μεταφέρονται από το υπουργείο Υγείας στην αιρετή περιφέρεια (αρχή της επικουρικότητας). Η περιφέρεια κατασκευάζει, συντηρεί κι εξοπλίζει τις υγειονομικές δομές (κέντρα υγείας, κέντρα αποκατάστασης, νοσοκομεία).

Ορίζει το διοικητικό πλαίσιο λειτουργίας, μεταφέρει σε αληθινό χρόνο τις πραγματικές ανάγκες μέσω των δήμων κι ασκεί τον έλεγχο των διαδικασιών. Ο ιδιώτης πάροχος εισπράττει ένα προκαθορισμένο ετήσιο τέλος ανά κάτοικο (capitation) από την περιφέρεια για όσο διαρκεί η σύμβαση προκειμένου να προσφέρει ελεύθερη και μη αποκλειστική πρόσβαση σε όλο το φάσμα των υγειονομικών υπηρεσιών σε όλους.

Μη αποκλειστική σημαίνει ότι ο πολίτης μπορεί να μην επιλέξει τον συγκεκριμένο πάροχο και να αναζητήσει εναλλακτικές υπηρεσίες. Στην περίπτωση αυτή ο πάροχος υποχρεούται να καλύψει οικονομικά τις υπηρεσίες αυτές σύμφωνα με το εκάστοτε κρατικό τιμολόγιο.

Οι επαγγελματίες υγείας (όσοι σήμερα υπηρετούν στο ΕΣΥ και όσοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες) υπογράφουν συμβάσεις με τον πάροχο για το σύνολο της σύμβασής τους με την περιφέρεια.

Φυσικά διασφαλίζεται η συνέχιση του εργασιακού καθεστώτος, αλλά με κίνητρα, οικονομικά κι άλλα, ιδιωτικού τομέα. Συμφωνούν μαζί του στα κλινικά πρωτόκολλα με βάση μοντέλα ολοκληρωμένης υγειονομικής φροντίδας (integrated healthcare) και λειτουργικής διασύνδεσης υπηρεσιών Υγείας.

Τα κλειδιά επιτυχίας της συνεργασίας αυτής είναι η υποστήριξη από κίνητρα, η χρήση κοινού πληροφοριακού συστήματος, η αποτελεσματική διαχείριση και η συνεχιζόμενη εκπαίδευση. Τα οφέλη από τη χρήση ενός τέτοιου μοντέλου είναι πολλαπλά. Ο πολίτης (υγιής ή ασθενής) λαμβάνει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας με σωστή περίθαλψη τη σωστή στιγμή, με τη σωστή επιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας και στο σωστό μέρος.

Διευκολύνεται η πρόσβασή του στις υπηρεσίες υγείας και μειώνεται σημαντικά ο χρόνος που απαιτείται να περιμένει γι’ αυτές. Μπορεί να επιλέγει από ποιον θα εξυπηρετείται και να απολαμβάνει τη σύνδεσή του με την τεχνολογία.

Ο επαγγελματίας υγείας πληρώνεται στην ώρα του και εργάζεται σε φυσιολογικά ωράρια. Εχει τα μέσα να κάνει σωστά τη δουλειά του, ευκαιρίες μισθολογικής και επαγγελματικής ανέλιξης, καθώς και συνεχιζόμενη εκπαίδευση.

Η περιφέρεια, και κατ’ επέκτασιν το κράτος, γνωρίζει εκ των προτέρων πόσα δαπανά για το σύστημα Υγείας και με ποιο ακριβώς (μετρήσιμο) αποτέλεσμα, ελέγχει πλήρως τις προσφερόμενες υπηρεσίες και συνολικά εξοικονομεί πόρους.

Πρόκειται για ένα μοντέλο με το οποίο όλοι κερδίζουν: υγιείς κι ασθενείς πολίτες, επαγγελματίες υγείας, δημόσια διοίκηση. Το σημερινό σύστημα έχει φτάσει στα όριά του και βρίσκεται λίγο πριν από την οριστική κατάρρευση.

Γι’ αυτό χρειάζεται όχι απλώς μια «μεταρρύθμιση» αλλά μια ριζική τομή. Ποιος, από όσους λαμβάνουν (ή θα κληθούν να λάβουν) αποφάσεις για την πολιτική υγείας στη χώρα μας, θα τολμήσει να πει αυτή την αλήθεια;

Και μέχρι πότε τα κόμματα του λεγόμενου μεταρρυθμιστικού χώρου θα κρύβονται πίσω από την εύκολη κριτική των «κακώς κειμένων» στην Υγεία, κολακεύοντας συνδικαλιστές και λέγοντας μετα-αλήθειες στους πολίτες;