Κάτω από ποιες συνθήκες χάνει η γυναίκα τη φιλαρέσκειά της;

Μία από τις πιο συγκλονιστικές ιστορίες γυναικείας φιλαρέσκειας είναι εκείνη με τα νάιλον καλσόν στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στην ιστορία της μόδας, ως κοινωνικού φαινομένου, οι γυναίκες για να ανταποκριθούν στις συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες της περιόδου, δηλαδή στις αρχές της δεκαετίας του ’40, άρχισαν να ζωγραφίζουν με μολύβι κολ μια λεπτή γραμμή στη μέση της γάμπας τους ως ψευδαίσθηση της ραφής που είχαν οι φίνες νάιλον κάλτσες που κατασκεύαζε με τεράστια επιτυχία το εργοστάσιο Ντυπόν. Οι πρώτες εκείνες κάλτσες ήταν λεπτές σαν ιστός αράχνης αλλά ταυτόχρονα και τόσο ανθεκτικές που δεν χρειάζονταν ανανέωση αφού κάθε ζευγάρι μπορούσε να «κρατήσει» για χρόνια. Το νάιλον όμως, η πρώτη ύλη του εργοστασίου έπρεπε να αξιοποιηθεί για τα αλεξίπτωτα των συμμαχικών δυνάμεων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η παραγωγή των καλτσών σταμάτησε. Εκεί, ήταν που άρχισε να λειτουργεί η γυναικεία εφευρετικότητα, γιατί – όπως και να το κάνουμε – η γυναίκα είναι φιλάρεσκη από τη φύση της.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει για παράδειγμα τη βελουδένια τουαλέτα – υπερπαραγωγή της Σκάρλετ Ο’ Χάρα στο «Όσα παίρνει ο άνεμος» που κατασκευάστηκε από μια κουρτίνα;

Αυτή, λοιπόν, η καλώς εννοούμενη φιλαρέσκεια – εδώ δεν μιλάμε για τα «ψώνια» έτσι; – δεν εγκαταλείπει τη γυναίκα ποτέ. Θα το δείτε σε πολύ ηλικιωμένες, θα το δείτε ακόμη και σε γυναίκες που δεν διανοήθηκαν να εγκαταλείψουν τη συνήθεια του καλλωπισμού ακόμη και σε περιπτώσεις που οι συνθήκες της ζωής τους έχουν μεταβληθεί και μάλιστα δραματικά.

Το είδαμε κι εμείς σήμερα στο κέντρο του Ηρακλείου.

Στη στοά του Ακτάρικα, ένα κρύο μεσημέρι της εκπνοής του Δεκέμβρη, μια γυναίκα άστεγη έχει στήσει το σπιτικό της. Η ίδια απούσα, αλλά το «σπιτικό» εκεί στο απάγκιο της στοάς. Το σλίπινγκ μπαγκ έχει καλυφθεί με επιμέλεια με στρωσίδια, σαν να ήταν η πιο καθαρή και περιποιημένη κρεβατοκάμαρα του κόσμου, ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια είναι αρμονικά τοποθετημένο δίπλα σε έναν κόκκινο σάκο και μια καρό πυτζάμα προσεκτικά διπλωμένη πάνω στα σκεπάσματα. Ένα πλαστικό ποτήρι του καφέ και ένα μπουκαλάκι νερό, τακτικά τοποθετημένα πολύ κοντά στο προσκέφαλο και κάτι που γυάλιζε απροσδιόριστα μεταξύ παπουτσιού και κυπέλλου προκαλεί περιέργεια.

Αρχίσαμε να πλησιάζουμε ετοιμάζοντας τη φωτογραφική μηχανή του κινητού. Η συνήθεια του επαγγέλματος, βλέπετε. Ένας τόσο αιφνιδιαστικά … τακτικός άστεγος, αποτελεί είδηση. Πλησιάζοντας, μπορούσαμε πλέον να διακρίνουμε τι ήταν το αντικείμενο που γυάλιζε… Ένα κουτί πούδρας! Όχι ένα κουτί παλιάς πούδρας που χρησίμευε για να φυλαχθεί κάτι. Ένα κουτί με πούδρα…

Γιατί ακόμη και κάτω από τις πιο ακραίες συνθήκες, η γυναίκα δεν χάνει τη φιλαρέσκειά της, τη χάνει μόνο όταν αφεθεί στην αυτοεγκατάλειψη..

Κατεβάσαμε το κινητό, χωρίς φωτογραφία. Γιατί νιώσαμε, εκεί ανάμεσα στον κόσμο που διέσχιζε βιαστικός τη στοά, σαν να μπήκαμε ξαφνικά μέσα στο μπουντουάρ της άγνωστης άστεγης.

Ελίνα Φαρσάρη