Σύγχυση από τις διαρκείς αλλαγές στη φορολογία ακινήτων

Ριζικές προβλέπεται ότι θα είναι και το 2016 οι αλλαγές στη φορολόγηση των ακινήτων στην Ελλάδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις μελλοντικές προοπτικές ανάκαμψης της κτηματαγοράς. Οπως τονίζουν οι επαγγελματίες του κλάδου, οι δεκάδες αλλαγές στη φορολογική αντιμετώπιση του ακινήτου από την πολιτεία, μόνο σύγχυση και στάση αναμονής προβλέπεται να προκαλέσουν στους επίδοξους αγοραστές, όπως άλλωστε έχει συμβεί κατά κόρον τα τελευταία χρόνια. Ως εκ τούτου, ακόμα και οι ελάχιστοι εναπομείναντες ενδιαφερόμενοι που διαθέτουν και την απαιτούμενη ρευστότητα, το πιθανότερο είναι να αναβάλουν τη λήψη αποφάσεων μέχρις ότου «καταλαγιάσει ο αχός» των φορολογικών αλλαγών και καταστεί σαφέστερη η φορολόγηση των ακινήτων για το τρέχον έτος αλλά και για τα επόμενα.

Αντικειμενικές αξίες

Σε κάθε περίπτωση, κυρίαρχο ρόλο φέτος αναμένεται να διαδραματίσουν οι αναπροσαρμοσμένες αντικειμενικές αξίες, οι οποίες θα επηρεάσουν δεκάδες φόρους που υπολογίζονται με βάση αυτές. Στο πλαίσιο αυτό, η διοίκηση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) εκφράζει την ανησυχία της ότι, τελικά, η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών που σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να συμμορφωθεί με την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που αναφέρει ότι θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν οι αντικειμενικές τιμές και μάλιστα αναδρομικά από τις 21 Μαΐου του 2015 και μετά, θα είναι προσχηματική. «Δεν αποκλείεται να υπάρξουν ακόμα και αυξήσεις, προκειμένου να υπάρξει μεν συμμόρφωση με την απόφαση του ΣτΕ, αλλά μόνο στο γράμμα», αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς. Κατά τον ίδιο, το ζητούμενο είναι αν θα υπάρξει μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης, καθώς οι δήμοι μπορεί να αυξήσουν τον συντελεστή του ΤΑΠ, ή αντίστοιχα να αυξηθούν οι συντελεστές των φορολογικών συντελεστών στις γονικές παροχές και πιθανότατα και στον ΕΝΦΙΑ, προκειμένου να αντισταθμιστούν τυχόν μειώσεις, όπου αυτές υπάρξουν, των αντικειμενικών αξιών.

Ακόμα κι έτσι βέβαια, οι αλλαγές που δρομολογεί το οικονομικό επιτελείο θα είναι μεταβατικού χαρακτήρα. Αυτό, γιατί σχεδιάζεται μια ριζική αναμόρφωση του συστήματος των αντικειμενικών αξιών από το 2017 και μετά, κάτι άλλωστε που προβλέπεται και από το μνημόνιο. Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, αυτή η αναμόρφωση θα οδηγήσει στην κατάργηση του αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού των αξιών και την αντικατάστασή του με έναν νέο μηχανισμό τιμών, που θα αντανακλά τις εμπορικές/πραγματικές τιμές των ακινήτων και θα επικαιροποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Παρότι, εκ πρώτης όψεως, μια τέτοια κίνηση φαντάζει θετική, εντούτοις άνθρωποι με εμπειρία δεκαετιών στον κλάδο τονίζουν τους κινδύνους που ενέχει μια τέτοια μετάβαση.

Οπως τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), Στράτος Παραδιάς, «αν οδηγηθούμε στην κατάργηση του συστήματος των αντικειμενικών αξιών, ελλοχεύει ο κίνδυνος να επανέλθουμε στο πρότερο καθεστώς των αρχών της δεκαετίας του ’80, όταν κυριαρχούσαν η συναλλαγή και οι δοσοληψίες κάτω από το τραπέζι με τους εφοριακούς». Τότε, ο προσδιορισμός της φορολογητέας αξίας των ακινήτων, που αποτελούσαν αντικείμενο αγοραπωλησίας (δεν υπήρχε τακτικός φόρος κατοχής, όπως ο σημερινός ΕΝΦΙΑ, παρά μόνο φόρος μεταβίβασης), ήταν στη διακριτική ευχέρεια της εφορίας, με αποτέλεσμα να γιγαντωθεί η διαφθορά, καθώς ήταν έντονο το φαινόμενο της «συναλλαγής» μεταξύ εφοριακών και φορολογουμένων.

Παράλληλα, όπως τονίζουν εκπρόσωποι των μεσιτών, προκαλεί εύλογη απορία το ποιος ακριβώς θα καθορίσει τις νέες τιμές, δεδομένου ότι οι ίδιοι δεν έχουν κληθεί να μετάσχουν στη σχετική διαδικασία, παρότι έχουν θέσει εαυτούς στη διάθεση του οικονομικού επιτελείου και των σχετικών επιτροπών που έχουν συσταθεί. Σύμφωνα με τους ίδιους, ακόμα κι αν χρησιμοποιηθεί η βάση δεδομένων της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τιμές θα είναι αποσπασματικές και μη αντιπροσωπευτικές περί του τι συμβαίνει στην αγορά, πληροφορία που διαθέτουν όμως τα μεσιτικά γραφεία.

Ρύθμιση δανείων

Πάντως, το βέβαιο είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα διαμορφώσουν, για ακόμα μια φορά, ένα νέο τοπίο στην κτηματαγορά, τουλάχιστον από φορολογικής απόψεως, το οποίο δύσκολα θα είναι ευοίωνο, ιδίως όσο παραμένουν σε εκκρεμότητα και άλλα ζητήματα, όπως η ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων και η απελευθέρωση των πλειστηριασμών, που σε συνδυασμό με τους κεφαλαιακούς ελέγχους, που παραμένουν σε ισχύ, λειτουργούν ως πρόσθετα βαρίδια για την εκδήλωση ζήτησης στην αγορά κατοικίας. Γι’ αυτό, άλλωστε, η συντριπτική πλειονότητα των φορέων της αγοράς εκφράζει απαισιοδοξία για τις μελλοντικές προοπτικές του κλάδου, τουλάχιστον κατά τους επόμενους 12-18 μήνες και έως ότου βρεθεί το νέο σημείο ισορροπίας.

Εως τότε η αγορά θα καρκινοβατεί, με εξαίρεση ίσως τις ενοικιάσεις όπου εντοπίζεται και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σήμερα. Ακόμα κι εκεί όμως, οι τιμές υποχωρούν δεδομένου ότι η προσφορά είναι σημαντική, ενώ παράλληλα η αγοραστική δύναμη των πολιτών εξακολουθεί να μειώνεται.

Kathimerini.gr